دکتر علیرضا ملازاده ، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، نویسنده و روان درمانگر مسایل کودکان و نوجوانان در یادداشتی که در اختیار ما قرار دادند درباره بحران کرونا و آموزش از راه دور توضیحات کاملی ارائه دادند:

سال تحصیلی جدید به طور قطع برای اکثر دانش آموزان ، معلم ها و مسوولان مربوط دارای ابهام  و نگرانی برای میلیون ها نفر از والدین و کودکان در تمام دنیاست. تمام این مشکلات برای دانش آموزان استثنایی که نیازمند به پشتیبانی یا خدمات ویژه و شرایط خاص هستند، شامل کودکان دارای اختلال نارسایی توجه-بیش فعالی (ADHD) ، اختلالات یادگیری و ... بیشتر است. آموزش از راه دور برای همه دانش آموزان به ویژه کودکان مبتلا به بیش فعالی مطلوب نیست. آموزش از راه دور  در منزل برای کودکان استثنایی دارای اضطراب و تنش در خانه وفشار به والدین به خصوص مادران است

روش هایی برای آموزش از راه دور

الف- پذیرش و مواجه شدن با ناشناخته ها:

 این اولین قدم فوق العاده دشوار برای آشنایی با تغییر و تحول مدرسه در سال جاری است. انعطاف پذیری کلیدی است. اما این بدان معنا نیست که شما نباید یک ساختار قابل پیش بینی در خانه بسازید.

1. دوره ها یا محدودیت های فعالیت را برنامه ریزی کنید. روز مدرسه از راه دور را به دوره هایی تقسیم کنید که برای فرزند شما مفید است. این بازه زمانی می تواند در هنگام صبح ، بعدازظهر و عصر باشد که با در نظر گرفتن زمان استراحت در بین آنها تقسیم می شود.

از یادآوری استفاده کنید.برای زمان کلاس ، دوره های استراحت و سایر کارها از یادآوری ها - هشدارهای موجود در تلفن یا رایانه (کودکان به اینگونه هشدارها تمایل و توجه بیشتری دارند.). از کودک خود بپرسید که یک روز یادگیری پربار و جذاب از نظر او چه ویژگی هایی دارد.

2.وقفه های به موقع را با گزینه های خاص در نظر بگیرید. گاهی اوقات، زمان هایی برای میان وعده ها ، فعالیت های بدنی ، کارهای خانه ، نمایش فیلم و فعالیت های آزادانه در نظر بگیرید.

استراحت کوتاه و طولانی به بچه ها پیشنهاد دهید و لیستی از فعالیت هایی را که می توانند در آن زمان انجام دهند ارائه دهید. اگر از خانه کار می کنید و فرزندان کوچکتر دارید ، از زمان صفحه نمایش به نفع خود و تأمین نیازهای خود استفاده کنید. سعی کنید زمان نمایش آنها را مثلاً در جلسات کاری خود تنظیم کنید.

3.برای معاشرت ایمن با همسالان برنامه ریزی کنید. قبل از نزدیک شدن ماه های سردتر ، به بچه های خود کمک کنید تا آنجا که ممکن است با خیال راحت دوستان خود را ببینند. آخرین دستورالعمل های مربوط به فاصله اجتماعی را مرور کنید و مطمئن شوید که بچه های شما همیشه ماسک و ضد عفونی کننده دست با خود دارند. با کودکان خود در مورد چگونگی کنترل رفتارهای ناایمن دیگران ، صحبت کنید. پیامدهای این رفتارهای ناایمن دوستان شان را به آنها یادآوری کنید.

4. به بچه ها کمک کنید با معلمان شان ارتباط برقرار کنند. ارتباط یک به یک به خصوص برای نوجوانان حایز اهمیت است. با معلمان کودک خود درمورد تنظیم جلسات هفتگی اعلام حضور از طریق تلفن ، پیامک ،شبکه های مجازی  صحبت کنید. به کودکان کمک کنید از این شبکه ها به خصوص شبکه شاد سردر بیاورند وبتوانن با آنها کار کنند.

5. مصمم و پیگیر باشید. اگر برنامه‌های آموزش از راه دور درست عمل نکنند، به دنبال راه های جدید و رفع مشکل باشید. به روز باشید. از بچه ها ، دوستان ، خانواده یا وب خود برای کمک و پیشنهاد بخواهید. هنگام ایجاد تغییر در وظایف مورد انتظار، شفاف باشید و توضیحات مختصری ارایه دهید. عدم انجام این کار ممکن است کودکان را به این باور برساند که می توانند در صورت تمایل انعطاف پذیر باشند و از پایبندی به برنامه ها خودداری کنند.

ب- رسیدگی مستقیم به اضطراب ها ومشکلات آموزش از راه دور

برای مقابله با نگرانی های مربوط به سال تحصیلی جدید ، این مراحل را دنبال کنید:

1. نگرانی فرزندان خود را بپذیرید و تصدیق کنید. این اضطراب و ناراحتی جدید، اضطراب ها ومشکلات آموزش از راه دور است. احساسات فرزندان خود در مورد بازگشت ناقص به مدرسه را درک و با آنها همدلی کنید. این گفتگوها را بر روی احساسات و تجربیات فرزند خود متمرکز کنید - نه نظریات و احساسات شما. گفتن جمله هایی مانند "این برای من هم خیلی سخت می باشد." یا "من نمی دانم / مطمئن نیستم ، اما می دانم که با هم خواهیم فهمید" درست است.
2. کاوش ، گوش دادن ، حل کردن. در این گفتگوها نگرانی های بهداشتی ، ایمنی ، تحصیلی و اجتماعی را پوشش دهید. رفتارهای فرزندان خود را مشاهده کنید و به صحبت های آنها با دوستان خود گوش فرا دهید - این جایی است که بسیاری از بینش ها در مورد نگرانی های آنها آشکار می شود.

به آنچه فرزندان تان در لحظات عصبانیت یا ناراحتی می گویند توجه کنید. اطلاعات عمیق و مهم اغلب در اینجا جاسازی شده است. از انعکاس صحبت ها و احساسات  آنها  استفاده کنید : "منظورت که این هست که...، آیا من درست فکر کردم؟ چیز دیگری هست؟"

توجه داشته باشید که لحظات برانگیختگی و هیجانی برای حل مساله مناسب نیستند. آن‌ها فرصت‌هایی برای گوش دادن و انعکاس هستند. از فرزندان خود بپرسید که آیا آنها، قبل از ارایه راه حل های  از طرف شما، خود ایده هایی در مورد چگونگی رفع به مشکل دارند.

پیدا کردن زمان و مکان این صحبت ها بسیار مهم است. کودکان، به خصوص نوجوانان، تمایل دارند در محیط‌های خاص مانند درست قبل از خواب، هنگام رانندگی، یا در هنگام راه رفتن، گفتگو کنند.

1. کنید تا دو برنامه و روال ممکن را برای ماه های آینده ترسیم کنید تا حس کنترل را به دست آورید. برنامه ها باید از یک طرح "اگر این است ، پس از آن" روش پیروی می کنند.

ما می‌توانیم با اطمینان فرض کنیم که اغلب مدارس در سال جاری از یک مدل هیبریدی (ترکیبی) یا کاملا از راه دور استفاده خواهند کرد. در هر صورت، فعال بودن در ایجاد طرح‌های احتمالی می‌تواند به خانواده کمک کند تا احساس اطمینان کنند که آماده محور هستند. در ساخت برنامه‌ها، به مشکلات بالقوه ای که در بهار وجود داشتند فکر کنید و این که چه طور ممکن است آن‌ها را کنترل کنند.

2. اهداف واقع بینانه تعیین کنید. با توجه به آنچه در بهار اتفاق افتاده است  و این که مدرسه در این سال تحصیلی چگونه خواهد بود؟ بسیاری از کودکان هنگام یادگیری از خانه برای حفظ حرکت و انگیزه تلاش می کردند. و بررسی کنید که آیا توانایی های کودک شما اکنون نسبت به قبل از همه گیری بیماری کرونا، شباهتی به قبل دارد یا کمتر شده است؟ او بیشتر از قبلاً در کلاس به پشتیبانی نیاز دارد. با فرزندان خود در مورد آنچه می خواهند در این سال تحصیلی بدست آورند نیز صحبت کنید.

انتظار داشته باشید زمانی که آن‌ها به مدرسه بازمی گردند، یک دوره تنظیم وجود داشته باشد. این احساسات متفاوت در مورد دیدن دوستان ، نگرانی در مورد ابتلا به این بیماری و شک و تردید در مورد توانایی آن‌ها برای کنترل فاصله و یا یادگیری حضوری، رنگ خواهد گرفت. همدردی کنید و به آنها اطمینان دهید که سازگاری به زمان و تمرین نیاز دارد.

3. دو مجموعه از انتظارات برای سال تحصیلی جدید ایجاد کنید. هدف در این مرحله، حفظ نقاط قوت و چالش‌های کودک تان به طور همزمان است. اولین مورد از انتظارات را در مورد آنچه که فرزندتان از آن لذت می‌برد و در طول فصل بهار مشغول به کار بود، مورد نظر قرار دهید.

دوم، موضوعات و وظایفی که کودکان تان با آن ها مشکل داشتند را مورد نظر قرار دهید. برای هر دو مجموعه ، در مورد برنامه های یادگیری با کودک و معلمان او همکاری کنید و این بار دسترسی به مطالب و همچنین نحوه آموزش را در نظر بگیرید.

4. زمان مشخصی را برای جلسه خانوادگی تعیین کنید. زمان‌های ایجاد شده برای طوفان فکری و صحبت از طریق مشکلات غیرقابل‌پیش‌بینی بودن را کاهش می‌دهد و بقیه خانواده را تحریک می‌کند که به آن‌ها بپیوندند. حداقل هفته‌ای یک‌بار جلسه خانوادگی داشته باشید (تا زمانی که فرزندان تان از عهده آن برمی آیند) تا بتوانند نگرانی های خود را در مورد همه افراد در سال تحصیلی جدید کنترل کنند.

7-تغییر از اضطراب وگیجی به تلاش

طی شش ماه گذشته ، ما آسیب های جدی تری را تجربه کرده ایم: بیکاری ، انزوای اجتماعی ، بیماری ، از دست دادن در خانواده و موارد دیگر. همه اینها علاوه بر آسیب های موجود است - مانند نژادپرستی و تبعیض جنسی - که در این زمان ها تشدید شده است. ترومای مداوم مثل این منجر به اضطراب مداوم می‌شود و انعکاس مبارزه یا واکنش گریز ما را تحریک می‌کند که با عدم اطمینان تشدید می‌شود. این نشان می‌دهد ما روی لبه تیغ زندگی می‌کنیم. برای کم کردن میزان اضطراب، سعی کنید آگاهانه به سمت تلاش حرکت کنید. افکار نگران و افکار را خاموش کرده و نتایج منفی را پیش‌بینی کنید. از سوی دیگر، کنجکاوی ما را با امکانات جدید آشنا می‌کند و انعطاف‌پذیری را تقویت می‌کند - یک ویژگی همراه با انعطاف‌پذیری، که به طور فزاینده‌ای مفید است. از طریق تغییرات ساده اما دامنه دار  کنجکاوی خود را در جهت مثبت سوق داده و تحول ایجاد کنید.  سعی کنید فکر خود را به سمت "من تلاش می کنم نتایج مناسبی به دست آید. این تلقین و خواسته در شرایط کرونا شما راقدرتمندتر  می کند.

به دستاوردهای خودتان توجه کنید و بر روی "توانایی های مختلف خود"  "باید" تمرکز کنید. مراقب اعتماد به نفس خود باشید.

8-دروغ های کودک شما ممکن است اختلالات عملکردی را بپوشاند.

استرس و خستگی در ابتدا به ضعیف ترین مهارت عملکرد اجرایی آسیب می‌ رساند. از چالش‌های اجرایی برنامه کودکان خود آگاه باشید، که چگونه آن‌ها تحت ‌تاثیر این بیماری همه‌ گیر قرار گرفته‌اند و این از نظر انتظارات برای سال تحصیلی به چه معناست. مهارت هایی مانند کنترل تکانه ، حافظه فعال ، کنترل عاطفی و سازمان می توانند به طور متفاوتی ظاهر شوند - و نیاز به تنظیمات منحصر به فردی دارند. در نتیجه افزایش اختلال عملکرد سیستم اجرایی ، احتمالاً بیشتر شاهد دروغگویی ، واکنش اجتنابی یا عقب راندن فرزند خود هستید. به یاد داشته باشید که بسیاری از کودکان وقتی وظایفشان خیلی سخت است از آنها اجتناب می کنند و دروغ می گویند. از این به عنوان یک سیگنال

برای کمک به آن‌ها و در صورت تشخیص برای کنسل کردن پروژه‌ها و یا صحبت با مدرسه در مورد برنامه ریزی های مفیدتر استفاده کنید. برای مقابله با این مساله، هنگامی که کودک شما دروغ می‌گوید و از آن‌ها بپرسید که فکر می‌کنند چه اتفاقی باید بیفتد، به نتایج منصفانه و منطقی برای این کار او پی خواهید آورد.

9-از کودک خود حمایت کنید.

از عدم قابلیت Wi - Fi با سرعت بالا تا تجهیزات غیرقابل اطمینان، در دسترسی به یادگیری از راه دور، نابرابری‌های جدی و آزاردهنده وجود دارد. اما تشخیص همه نابرابری‌ها آسان نیست. اگر خستگی کار با رایانه  بر روی کودک شما تاثیر می‌گذارد، از معلم درباره جلسات آنلاین با گروه‌های کوچک‌تر و پروژه‌های جایگزین که به طور فیزیکی کودک شما را دخیل می‌دانند، سوال کنید. با مدرسه مشورت کنید در مورد کارهایی که برای دانش آموزانی که دشواری‌های اصلی را با محیط‌های آنلاین تجربه می‌کنند،با آنها ضحبت کنید.

اگر فرزند شما از پشتیبانی علمی شما برخوردار است ، از مدرسه بپرسید که چگونه می تواند کمک های لازم را ادامه دهد. مطمئن شوید که همه افراد تیم در یک رنج سنی و سطح علمی هستند. در صورت عدم پاسخگویی به مدرسه ، به دنبال یک کمک آموزشی باشید تا از شما حمایت کند. در صورت داشتن مشاور ، بخواهید در جلسه ای با مدرسه برای پشتیبانی بیشتر شرکت کند. بسیاری از کودکان با اعتماد به نفس وارد این سال تحصیلی نمی شوند. مهم‌ترین کاری که ما می‌توانیم انجام دهیم این است که با کودکان خود ارتباط برقرار کنیم و به آنها بگوییم افراد با یکدیگر در یادگیری متفاوت هستند، باید به همه آنها احترام بگذارند. از پیروزی‌ها و تلاش‌های آن‌ها تجلیل و تایید کنید. به آن‌ها کمک کنید تا در محیط یادگیری عجیب و غریب، در مورد خودشان احساس خوبی داشته باشند.

خلاصه

برای والدین و خانواده ها سال تحصیلی 1400-1399 با ابهام آغاز می شود. در نظر داشته باشید برنامه های درسی ممکن است در آینده تغییر کند. والدین باید برنامه یا روش هایی در نظر داشته و نگذارند آموزش متوقف شود.

دکتر علیرضا ملازاده ، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، نویسنده و روان درمانگر مسایل گودکان و نوجوانان alimollazade@yahoo.com

فرزانه امیری ، کارشناس ارشد روانشاسی شخصیت