خوش‌گمان باشید

پارس به نقل از خراسان: امام صادق (ع) فرمودند: حُسن ظن ریشه در نیکی و حُسن ایمان دارد و دلیل بر سلامت سینه (جان و نفس) است. نشانه خوش گمانی آن است که هرچه را می نگرد به چشم پاک و نیک بنگرد، از این رو خداوند در قلبش، حیا و امانت و خویشتن داری و صداقت قرار داده و غیر نیکی قرار نداده است. پیامبراکرم (ص) فرمودند: به برادران خود خوش گمان باشید و از این صفت، صفای قلب و شکوفایی طبع بهره برگیرید. ابی بن کعب می گوید: چون یکی از برادرانتان را دیدید که دارای صفتی است که آن را خوب نمی دانید، آن را به هفتاد وجه تأویل کنید (و برای آن صفت، معنایی نیک فرض کنید) وقتی چنین کردید و به یکی از آن معانی، قلبتان آرام یافت، خوب است و اگرنه خویش را ملامت کنید که او را (در متصف بودن به آن صفت) معذور نداشته اید. خداوند تبارک و تعالی، به داوود وحی فرستاد که نعمت ها و موهبت هایم را به یاد بندگانم آور که آنان جز نیکی و زیبایی نبینند، تا آینده را چون گذشته (سرشار از نعمت) ببینند. حُسن ظن انسان را به حُسن عبادت وا می دارد ولی انسان فریب خورده و مغرور پیوسته گناه می کند و آرزوی آمرزش دارد.

در میان خلق خدا، آن کسی که بندگی او را کرده و امید به پاداش او دارد و از کیفر او بیمناک است، حُسن ظن دارد.

رسول خدا (ص) می فرماید که خداوند به او فرمود: ای محمد (ص) ! من همانم که بنده ام به من گمان نیک دارد هر کس که از حُسن ظن نسبت به موهبات پروردگارش رویگردان شود حجت را علیه خود بس عظیم کرده و از فریفتگان دام هوا و هوس است.

(رهنمودهای امام صادق (ع) ، مصباح الشریعة، باب هشتاد و پنجم حُسن ظن)