آتش‌سوزی یک مدرسه دخترانه در روستای شین‌آباد از توابع پیرانشهر که ۱۵ آذرماه سال ۱۳۹۱ رخ داد و به ‌دلیل شعله‌ور شدن یک‌ بخاری غیراستاندارد نفتی در کلاس تعدادی از دانش آموزان در آتش سوختند و شماری نیز زخمی شدند ازجمله این حوادث ناگوار است که تا مدت‌ها و حتی همین امسال بارها رسانه‌ای شده از یادها نخواهد رفت.

حادثه آتش‌سوزی در مدرسه ابتدایی شین‌آباد اولین و آخرین حادثه از این نوع در کشور نبوده به‌طوری‌که امسال و در واپسین روزهای آذرماه، حادثه تلخ دیگری در دبستان اسوه زاهدان رقم خورد و براثر آتش‌سوزی سیستم گرمایشی کلاس ۴ نفر از دانش آموزان دچار سوختگی شدند و براثر شدت جراحات فوت کردند.

هدف از ذکر این حوادث که در سایر استان‌های کشور رخ‌داده و بدون شک در حافظه تاریخی مردم باقی خواهد ماند اینکه تأکید شود آموزش‌وپرورش باید برای استانداردسازی سیستم گرمایشی در سراسر کشور  به‌ویژه مناطق کم برخوردار قدم بردارد تا خدای‌ناکرده دومینوی این اتفاقات گریبان دیگر استان‌ها را نگیرد.

آنچه مسلم است در رخ دادان این حوادث نمی‌توان بی‌مسئولیتی‌ها، کم‌کاری‌ها و قصور مسئولان آموزش‌وپرورش را نادیده گرفت چراکه متولیان امر باید در راستای تجهیز مدارس به سیستم‌های گرمایشی استاندارد اقدام کنند وگرنه در غیر این صورت باید پاسخگو باشند.

بیش از ۱۰۰۰ مدرسه در شهرستان‌های استان تهران داریم که هنوز وسایل گرمایشی و سرمایشی آن‌ها استاندارد نیست حادثه مدرسه اسوه زاهدان یک‌بار دیگر زنگ خطر وقوع چنین حوادثی را در سایر استان‌های کشور به صدا درآورد. مدیرکل آموزش و پرورش استان کرمان گفته است که ۲۵۹۶ کلاس در استان کرمان هیچکدام از تجهیزات گرمایش را ندارند و گرمای آنها بیشتر با علاءالدین تامین می‌شود!

البته این وضعیت فقط خاص استان‌های محروم نیست، به‌طوری‌که استاندار تهران می‌گوید: بیش از ۱۰۰۰ مدرسه در شهرستان‌های استان تهران داریم که هنوز وسایل گرمایشی و سرمایشی آن‌ها استاندارد نیست. حتماً باید حادثه ناگواری پیش آید تا به فکر استاندارد کردن آن‌ها بیفتیم؟ انگار عادت کرده‌ایم پس از وقوع حادثه ناگوار به فکر استاندارد کردن تجهیزات بیفتیم.

در این گزارش به وضعیت سیستم گرمایشی مدارس در برخی استان‌های کشور نگاهی می‌اندازیم.

۵۰۰ مدرسه در البرز نیازمند بخاری استاندارد

محمد دلاوریان مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان البرز در گفتگوی با اشاره به اهمیت به‌کارگیری تجهیزات گرمایشی مجاز و استاندارد در سطح مدارس استان، اظهار کرد: در حال حاضر تعداد ساختمان‌های مدارس دولتی مورداستفاده استان البرز ۸۶۰ مورد است و با احتساب دو نوبتی بودن برخی از این مدارس تعداد این واحدهای آموزشی بیش از یک هزار و ۳۰۰ مدرسه است.

وی گفت: از سال ۹۲ تاکنون که بحث استانداردسازی سیستم‌های گرمایشی مدارس مطرح‌شده است از تعداد ۸۶۰ مدرسه ۱۲۷ مدرسه با هزینه‌ ۱۸۰ میلیارد ریال استاندارسازی شده است.

مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان البرز با این توضیح که حدود۵۰۰  مدرسه استان نیازمند استانداردسازی سیستم‌های گرمایشی است، گفت: هزار میلیارد ریال اعتبار بدین منظور نیاز است.

۱۸۵۶ کلاس درس در ایلام نیازمند استانداردسازی سیستم گرمایشی

محمدرضا حیدری مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس ایلام  در گفتگو ی اظهار داشت: در خصوص بهینه‌سازی سیستم گرمایشی مدارس دولتی استان از تعداد شش هزار کلاس درس یک هزار و ۸۵۶ کلاس نیازمند استانداردسازی بهینه و سیستم گرمایشی هستند.

وی افزود: مبلغی که برای این موضوع در نظر گرفته‌شده ۳۲۰ میلیون ریال است که از سازمان مرکزی ابلاغ‌شده و در صورت تأمین اعتبار در طول سه سال می‌توانیم این تعداد کلاس درس را به سیستم استانداردسازی بهینه گرمایشی مجهز کنیم.

حیدری تصریح کرد: این تعداد هم بیشتر مربوط به مدارس قدیمی و فرسوده و تخریبی هستند که باید احداث و بازسازی شوند.

سیستم‌های گرمایشی غیرمجاز در ۱۷۹ محیط آموزشی خراسان جنوبی

محمدعلی واقعی مدیرکل آموزش‌وپرورش خراسان جنوبی اظهار کرد: استفاده از هر وسیله گرمایشی به‌جز سیستم گرمایشی مرکزی، بخاری تابشی و بخاری نفتی کاربراتوری استاندارد در مدارس ممنوع است.

وی با اشاره به بازدید از مدارس استان پیرامون بررسی سیستم‌های گرمایشی افزود: اکیپ‌های واحدهای نظارتی آموزش‌وپرورش  استان در۱۲شهرستان و منطقه از مدارس و فضاهای آموزشی استان بازدید کردند.

وی ادامه داد: در این بازدید مشخص شد که مدیران ۱۷۹ مدرسه استان از بخاری‌های غیرمجاز در محیط‌های آموزشی نظیر بخاری گازی، تیوست و چراغ‌های گرم‌کن استفاده می‌کنند.

مدیرکل آموزش‌وپرورش خراسان جنوبی ضمن تأکید بر تخلف بودن استفاده از بخاری گازی، تیوست و چراغ‌های گرم‌کن در مدارس و مراکز پیش‌دبستانی، تصریح کرد: بیشتر مدیران این مدارس به‌ویژه در مدارس غیردولتی و پیش‌دبستانی‌ها از بخاری گازی استفاده می‌کنند.

وی بیان داشت: هرچند  این نوع بخاری‌ها دارای برچسب ایمنی و مهر استاندارد هستند اما بر اساس مبحث ۱۷ قرارداد آیین‌نامه مقررات ملی ساختمان ایران نصب هرگونه وسیله گرمایشی گازسوز اعم از بخاری، پکیج و آب‌گرم‌کن در داخل فضای ساختمان‌های عمومی نظیر مدارس، مهدکودک‌ها و مراکز نگهداری بیماران و سالمندان اکیداً ممنوع است.

دبیر شورای آموزش‌وپرورش خراسان جنوبی با بیان این‌که در این بازدیدها بر تعویض بخاری‌های گازی با بخاری‌های تابشی با  نفتی کاربراتوری استاندارد تأکید شده است، عنوان کرد: در حال حاضر ۷۵ درصد مدارس استان مجهز به سیستم گرمایش مرکزی هستند.

وی اضافه کرد: ۲۵ درصد باقی‌مانده به دلیل نبود منابع مالی کافی از بخاری‌های تابشی و یا بخاری‌های نفتی کاربراتوری استاندارد استفاده می‌کنند.

۱۹۵۸ کلاس درس در کرمان از بخاری نفتی استفاده می‌کنند

غلامرضا رجایی مدیرکل سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان کرمان بیان داشت: طی سال‌های اخیر به علت استاندارد نبودن سیستم‌های گرمایشی در مدارس کشور شاهد اتفاقات ناگواری بودیم که دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است.

وی ادامه داد: در این راستا از سال ۹۲ مصوبه‌ای از سوی مجلس تصویب شد که طی آن باید تمامی مدارس سطح کشور به سیستم‌های گرمایشی استاندارد مجهز شوند.

وی به سیستم گرمایشی استاندارد اشاره کرد و افزود: منظور از سیستم گرمایشی استاندارد یعنی سیستمی که منبع تولید گرما و انرژی از فضای آموزشی دور باشد و هیچ شعله‌ای داخل آن نباشد و به‌صورت متمرکز باشد که گرما به سمت کلاس‌ها هدایت شود.

مدیرکل سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان کرمان گفت: از زمانی که این طرح آغاز شد ما در سطح استان شروع به شناسایی مدارس فاقد سیستم گرمایشی غیراستاندارد کردیم که بیش از ۱۵ هزار کلاس فاقد این سیستم بودند. در آن‌ها تعدادی کلاس وجود داشت که سیستم گرمایشی واقعاً غیراستاندارد و خطرآفرین بودند که در اولویت کار قرار داده شدند.

رجایی اظهار داشت: در چهار سال گذشته سعی کردیم تمامی کلاس‌هایی که به سیستم‌های غیر استاندار مجهز بودند از سیستم خارج و استانداردسازی شوند.

رجایی ادامه داد: علی‌رغم همه پیگیری‌ها و تلاش‌های صورت گرفته هنوز شاهد این هستیم که در سطح استان تعدادی از کلاس‌ها مجهز به سیستم‌های گرمایشی نفتی و گازی هستند.

وی گفت: برخی از مدارس در استان کرمان فاقد سیستم گرمایشی هستند که عمدتاً این مدارس در مناطق جنوب و شرق قرار دارند و دمای هوا بالا یا تعداد کلاس‌ها کم است.

مدیرکل سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس استان کرمان گفت: حدود دو هزار و ۹۴۳ کلاس درس داریم که مجهز به سیستم گرمایشی توسط بخاری گازی و تعداد هزار و ۹۵۸ کلاس دارای بخاری نفتی هستند.

وعده ۴ سال آینده برای تجهیز همه مدارس کرمانشاه به سیستم گرمایشی ایمن

مرزبان نظری مدیرکل نوسازی مدارس استان کرمانشاه در گفتگو ی اظهار داشت: در پنج سال گذشته ۱۲ هزار و ۲۰۰ کلاس درس با اعتبار ۳۵ میلیارد تومان به سیستم گرمایشی ایمن مجهز شدند.

در حال حاضر مدارس باقی‌مانده یا در روستاهایی هستند که تعداد کلاس‌های آنان پایین است یا هنوز گازرسانی نشده‌اندوی با بیان اینکه در حال حاضر ۲۵۰۰ کلاس درس باقی‌مانده که آنان نیز از سیستم گرمایشی بخاری استاندارد برخوردار هستند، افزود: در صورت تأمین اعتبار تا چهار سال آینده شاهد اتمام پروژه تجهیز مدارس به سیستم گرمایشی ایمن هستیم.

مدیرکل نوسازی مدارس استان کرمانشاه با تأکید بر اینکه هیچ بخاری غیراستانداردی در مدارس استان کرمانشاه تعبیه نشده است، گفت: اعتبار موردنیاز برای تجهیز مدارس باقی‌مانده ۲۵ میلیارد تومان است.

وی با بیان اینکه مدارس با دو کلاس به بالا در روستاهای برخوردار از نعمت گاز در اولویت تجهیز به سیستم گرمایشی هستند، بیان کرد: در حال حاضر مدارس باقی‌مانده یا در روستاهایی هستند که تعداد کلاس‌های آنان پایین است یا هنوز گازرسانی نشده‌اند.

نظری با بیان اینکه در حال حاضر ۳۸۰ کلاس درس برای تجهیز به سیستم گرمایشی ایمن در دست اقدام است، تصریح کرد: در مناطق زلزله‌زده حدود ۶۸ مدرسه آماده بهره‌برداری است که همگی به سیستم گرمایشی ایمن و تجهیز شده‌اند.

سیستم گرمایشی ۸۱۸ مدرسه استان گیلان باید استاندارد شود

علی اوسط اکبری مقدم سرپرست اداره کل نوسازی مدارس استان گیلان با اشاره به اقدامات انجام‌شده در راستای استانداردسازی وسایل گرمایشی واحدهای آموزشی استان، بیان کرد: در حال حاضر سیستم گرمایشی پنج هزار و ۵۲۵ کلاس درس با اعتباری بالغ‌بر ۵۴۱ میلیارد ریال استانداردسازی شده است.

وی در ادامه با بیان اینکه باید سیستم گرمایشی ۸۱۸ مدرسه دیگر نیز استانداردسازی شود، افزود: استانداردسازی این واحدهای آموزشی نیازمند اعتباری بالغ‌بر ۱۱۲میلیارد تومان است. 

سرپرست اداره کل نوسازی مدارس گیلان با اشاره به اینکه ۲۸۴ مدرسه با بخاری نفتی گرم می‌شوند، یادآور شد: تمام تلاش خود را به کار می‌گیریم که همه بخاری‌های نفتی  را از مدارس استان جمع‌آوری کنیم.

سیستم گرمایشی ۷۰۰۰ کلاس لرستان استاندارد نیست

محمد چگنی مدیرکل نوسازی مدارس لرستان در این رابطه در سخنانی با بیان اینکه با اعتباری که داشته‌ایم توانسته‌ایم تاکنون نزدیک به ۴۵۰ کلاس درس را به سیستم گرمایشی مجهز کنیم، اظهار داشت: در سال جاری اعتباراتی که به ما ابلاغ‌شده است، چشمگیر نیست.

وی بیان کرد:  بر اساس برآوردی که داشته‌ایم در سطح استان نزدیک به هفت هزار کلاس نیازمند به استانداردسازی به سیستم‌های گرمایشی هستند و با اعتباراتی که در این زمینه ابلاغ‌شده به چالش برخورده‌ایم.

مدیرکل نوسازی مدارس لرستان در ادامه سخنان خود، تأکید کرد: به‌احتمال‌زیاد نتوانیم به میزان سال قبل گرمایش کلاس‌های درس را فراهم کنیم.

چگنی اعتبار موردنیاز برای تجهیز این تعداد کلاس درس به سیستم‌های گرمایشی را ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: البته متأسفانه با جهش ارزی که داشته‌ایم قیمت قطعات و وسایل تأسیساتی سیستم‌های گرمایشی هم چند برابر شده است.

یک درصد مدارس همدان بخاری نفتی کاربراتوری دارند

مدیرکل تعمیر، تجهیز و نوسازی مدارس همدان بابیان اینکه از سال ۹۶ حذف بخاری‌های نفتی از مدارس استان همدان کلید خورد، اظهار داشت: در همین سال ۳۶۸ مدرسه دارای بخاری نفتی کاربراتوری استاندارد بودند که برای حذف بخاری‌های نفتی برنامه‌ریزی‌هایی صورت گرفت و با همکاری مسئولان و تخصیص اعتبارات تعداد مدارس نفت‌سوز استان همدان به ۲۴ مدرسه کاهش یافت.

فرزاد تیموری بابیان اینکه دهه فجر امسال وضعیت گرمایشی ۲۴ مدرسه نیز از نفتی به گازی یا شوفاژ برقی تغییر خواهد کرد و استان همدان در مناطق سردسیر اولین استانی است که بخاری‌های نفتی را از مدارس حذف خواهد کرد، گفت: قرارداد خرید این نوع بخاری با شرکت بخاری‌سازی واقع در شهرستان رزن منعقدشده و عملیات نصب این بخاری‌ها در مدارس آغازشده و تلاش می‌شود به‌مرور این بخاری‌ها جایگزین بخاری‌های گازی دودکش دار معمولی در مدارس شوند.

وی بابیان اینکه سیستم گرمایشی ۷۰ درصد مدارس استان همدان شوفاژ و پکیج است و حدود ۲۹ درصد نیز از بخاری‌های گازی استاندارد بهره می‌برند، اظهار داشت: کمتر از یک درصد مدارس استان همدان از سیستم گرمایشی بخاری نفتی کاربراتوری استفاده می‌کنند که تا پایان اجرای طرح ملی استانداردسازی سیستم گرمایشی مدارس، این سیستم تغییر می‌کند.

وی با اشاره به اینکه این تعداد شامل ۲۴ مدرسه در روستاهای دورافتاده و اغلب یک کلاسه هستند، عنوان کرد: امسال ۳۰ میلیارد ریال از اعتبارات ملی برای استانداردسازی سیستم گرمایشی مدارس استان همدان تخصیص‌یافته است.

بنابراین گزارش در حالی معاون عمرانی وزیر آموزش‌وپرورش می‌گوید سیستم گرمایشی ۱۳۶ هزار کلاس درس در مدارس کشور همچنان غیراستاندارد است، باید منتظر ماند و دید وعده متولیان برای استانداردسازی سیستم گرمایشی مدارس طی سه سال آینده محقق می‌شود و یا بازهم باید شاهد تکرار حوادث شین‌آباد و مدرسه اسوه زاهدان در دیگر مناطق ایران باشیم.