با کودکانی که در خواب خُرخُر می‌کنند چه باید کرد؟

گرچه در موارد زیادی ممکن است عوامل بالا منجر به خرخر کودکتان باشد، اما احتمالات دیگر را نیز باید در نظر بگیرید، احتمالاتی که پس از تائید پزشکی ابتلای کودک به نوعی اختلال خواب را تائید می‌کند و نیاز به درمان تخصصی‌تری دارد. کما این که بررسی‌ها نشان داده است ۴۰ درصد کودکان ایرانی گرفتار قطع تنفس در خواب هستند.

پای صحبت‌های دکتر امین آمالی، جراح زیبایی، بینی و صورت و دبیر علمی هشتمین اختلالات خواب که چندی پیش بر گزار شد، نشسته‌ایم تا با اختلال قطع تنفس در کودکان بیشتر آشنا شویم.

خوابیدن با دهان باز

کودکان از بدو تولد تا سن بلوغ گرفتار انواع اختلالات خواب هستند که مهم‌ترین آن قطع تنفس در خواب است. بیشترین مشکلی که کودکان به‌ دلیل ابتلا به اختلال خواب با آن مواجه‌اند، خرخر کردن است و این که با دهان باز تنفس می‌کنند. بعلاوه این دسته از کودکان در خواب دچار بی‌قراری می‌شوند و مدام غلت می‌زنند، از خواب می‌پرند و دچار قطع تنفس می‌شوند. همچنین این کودکان طی روز تمرکز خوبی ندارند، خستگی و گاهی اختلال توجه به صورت بیش فعالی نیز در آن‌ها دیده می‌شود. برخی از این بچه‌ها خیلی چاق هستند یا اختلال رشد دارند. در مدرسه هم معمولا رشد تحصیلی خوبی ندارند و سطح توجه و تمرکزشان پایین است. اگر این عارضه به سنین بلوغ برسد، فرد با رفتار‌هایی همچون خستگی در روزها، خواب آلودگی، سردرد‌های صبحگاهی کم حوصله بودن و اختلالات رفتاری مواجه می‌شود.

تست خواب برای درمان درست

تست خواب بهتر است برای رسیدن به درمان درست اختلال خواب در کودکان و افراد بالغ انجام شود.

معمولا مراکز مختلفی در تهران و شهرستان‌ها بویژه در دانشگاه‌ها این تست را برای اطفال انجام می‌دهند. برای انجام این تست ضروری است کودک یک شب بستری شود. از او نوار قلبی و مغزی می‌گیرند و تعداد وقفه‌های تنفسی‌اش در حین خواب بررسی می‌شود تا موثرترین درمان برایش تجویز گردد. بی‌شک تشخیص و درمان درست کمک اساسی به درمان وقفه تنفسی کودک خواهد کرد.

جراحی برای درمان اختلال تنفسی در خواب

راه درمان این عارضه جراحی لوزه سوم است و درمان‌های دیگر مانند درمان‌های دارویی که گاهی برای کوچک شدن لوزه تجویز می‌شود، نمی‌تواند در این زمینه موثر باشد. درمان جراحی این عارضه هیچ محدودیت سنی ندارد و حتی کودکان چند روزه را نیز می‌توان تحت این روش درمانی قرار داد. اگر این عارضه بموقع درمان نشود، به‌دلیل این که در وعده‌های قطع تنفس اکسیژن لازم به مغز کودک نمی‌رسد، بتدریج باعث مشکلات مغزی برای بیمار می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کم هوشی و ضعف حافظه است که بیشتر در سنین ورود به دبستان خودنمایی می‌کند. البته گاهی نیز برخی کودکان با عارضه خرخر مراجعه می‌کنند، ولی جراحی لوزه سوم برایشان نتیجه خوبی به همراه نخواهد داشت. در چنین مواردی استفاده از دستگاه‌های حمایتی برای رفع خرخر به این دسته از کودکان توصیه می‌شود.

عارضه قطع تنفس در ۱۰ درصد ایرانی‌ها

جالب است بدانید طبق آمار‌های موجود ۱۰ درصد ایرانی‌ها به دلیل شیوع سبک غلط زندگی و چاقی به درجاتی از اختلال خواب مبتلا هستند که علاوه بر ایجاد بیماری‌های مختلف، مشکلات زیادی در زندگی روزمره و شغل آن‌ها ایجاد می‌کند. درصدی از دیابت‌های مقاوم به درمان با انسولین، فشار و چربی خون بالا، بیماری‌های چشمی و برخی مشکلات در دوران بارداری بر اثر اختلالات خواب بروز می‌کنند. حتی طبق بررسی‌های صورت گرفته، ۲۰ درصد تصادفات رانندگی در ایران بر اثر اختلالات خواب همچون خواب آلودگی راننده اتفاق می‌افتد.

لوزه سوم با خرخر همراه است

مهم‌ترین علت قطع تنفس در خواب، بزرگی لوزه سوم است که راه تنفس در ناحیه حلق را مسدود می‌کند. بزرگی لوزه سوم معمولا در دو سه سالگی یا هفت‌هشت‌سالگی و گاهی در سنین پایین‌تر یا بالاتر بروز می‌کند. چنانچه این اختلال هرچه زودتر درمان نشود، می‌تواند عوارضی همچون مختل شدن رشد کودک، کم غذا خوردن و سرماخوردگی‌های مکرر به‌دنبال داشته باشد. اگر این عارضه تداوم داشته باشد منجر به این می‌شود که اکسیژن به مغز کم برسد و بتدریج مشکلات مغزی برای فرد مبتلا ایجاد می‌کند و باعث کم هوشی کودک نیز می‌شود. البته گاهی نیز اختلالات مادرزادی در شکل جمجمه (سندرمی یا غیرسندرمی) نیز در بروز اختلالات تنفسی در خواب نقش دارد. همچنین چاقی، شلی عضلات تنفسی و بیماری‌های عصبی عضلانی نیز می‌توانند منجر به عارضه قطع تنفس در خواب بشوند.