«دندان بودا» ثبت جهانی شده محوطه‌ی شوش هنوز نه!

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، حسن کریمیان - باستان شناس - که در سومین همایش ملی قانون و میراث فرهنگی در آمفی تئاتر کاخ ملت در مجموعه ی سعد آباد سخن می گفت، ادامه داد: میراث فرهنگی، مال مردم است. نباید با مردم در این زمینه درگیر شد، بلکه باید در زندگی عادی مردم و حفاظت از میراث فرهنگی یک رابطه ی مسالمت آمیز ایجاد کرد. اگر بخواهیم مانعی در این زمینه ایجاد کنیم، مردم علیه میراث فرهنگی موضع می گیرند.

او با تأکید بر این که مدیریت میراث فرهنگی باید اندیشمند و متمرکز باشد، بیان کرد: این مدیریت موظف است از همه ی زوایا، کار را ببیند، به بی راهه نرود و به ماجرا ابعاد سیاسی ندهد. میراث فرهنگی مانند مدرسه است که هیچ درآمدزایی ندارد. این دو نهاد، آینده ی مملکت هستند و نباید با آن ها بازی کرد.

وی با اشاره به مخالفت هایی که در زمان ادغام سازمان میراث فرهنگی با سازمان گردشگری از سوی برخی اساتید دانشگاه و خود او مطرح شد، اظهار کرد: گوش شنوایی در آن زمان نبود، یک نفر می خواست سازمان را بزرگ کند تا زیر نظر معاونت ریاست جمهوری برود و خودش معاون رییس جمهور شود که این کار را انجام داد و هیچ گاه به مشکلاتی که به دنبال این اتفاق برای میراث فرهنگی در آینده رخ می داد، فکر نکرد.

کریمیان تأکید کرد: سازمان میراث فرهنگی باید تدبیر کند تا از رفتن به راه هایی که عامل تخریب آثار است، پرهیز شود. باید این تدبیر به گونه ای باشد که مردم جرأت کنند اگر یک شیء تاریخی پیدا کردند، با تحویل دادن به سازمان میراث فرهنگی، پول آن را بگیرند، نه این که برای شان دردسر درست شود.

این باستان شناس اظهار کرد: باید بحث آموزش های همگانی را قوی تر کرد تا مردم بدانند میراث فرهنگی چیست. در صورتی که ما کار عمیق فرهنگی درازمدت انجام دهیم احتمالا می توانیم نظر مثبت مردم را نسبت به مسائل میراث فرهنگی جلب کنیم.

کریمیان ادامه داد: مگر می شود در یک روز، چند اثر در فهرست آثار ملی به ثبت برسد، دستورات حفاظتی آن به استان ها ابلاغ شود، بعد از مدتی این آثاری از فهرست آثار ملی خارج یا تخریب شوند؟ ! از سوی دیگر، سازمان میراث فرهنگی برای مرمت آثار تاریخی اعتبار می گذارد، ولی یک سازمان دیگر با انتخاب کلمات ناآشنایی مانند « بافت فرسوده» برای تخریب این آثار جایزه می گذارد، این یک پارادوکس برای جامعه است که اگر به صورت علمی به آن نگاه کنیم می بینم حل نشدنی است. در واقع، این نقص به مدیریت مواریث میراث فرهنگی بازمی گردد.

وی با تأکید بر این که مسوولان می توانند با تشکیل یک شورا بر عملکرد نهادهایی که به طور موازی عمل می کنند و موجب تخریب آثار تاریخی می شوند نظارت کنند، بیان کرد: اداره ی اوقاف یا اماکن متبرکه ای که خود هیأت امنا دارند مانند حرم حضرت معصومه (س) یا نهادهایی مانند شهرداری و سازمان مسکن و شهرسازی دوست دارند در هریک از آثار تاریخی دخالت داشته باشند، از سوی دیگر، سازمان میراث فرهنگی نیز با اختصاص اعتبار، ثبت آثار و انجام مرمت های دوره یی تلاش می کند این آثار را حفظ کند تا دست کم بتواند یک ترک را از بین ببرد، اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که اگر نوع نگاه سازنده نباشد، بازنده ایم.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: سازمان میراث فرهنگی یک اثر تاریخی را در فهرست آثار ملی ثبت می کند، دیوان عدالت اداری این اثر را از ثبت خارج می کند! سازمان میراث فرهنگی یک اثر را مرمت می کند و یک نفر دیگر با صحنه سازی آن اثر را تخریب می کند! وضعیت کنونی برای حوزه ی میراث فرهنگی بسیار بد است باید به طور ریشه یی و عمیق به این قضیه نگاه کرد و هر چیزی را که موجب تخریب آثار تاریخی می شود با برنامه ریزی مناسب از بین برد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: اگر معتقدیم برای حفاظت از خودمان، روزی می رسد که باید پشت همین دیوار خرابه ها پناه بگیریم، باید موارد علمی را بدون متهم کردن افراد، سر یک میز بگذاریم و آن ها را بررسی و راهکار برای شان پیدا کنیم. این نبودن هماهنگی میان دستگاه ها و دخالت هایی که در هر زمینه صورت می گیرد، کارها را خراب می کند.

کریمیان با تأکید بر این که باید ریشه ی تضادها را حل کرد، افزود: عامل اصلی پدیده ی تخریب باید از بین ببرد چون ممکن است در عرصه های بین المللی نیز با مشکلاتی مواجه شویم.

او با مطرح کردن این پرسش که امروز قوانین بومی ما چقدر با قوانین بین المللی انطباق دارند؟ اضافه کرد: من به عنوان یک باستان شناس آنچه را که درک می کنم، این است که از قوانین بین المللی فاصله داریم و این فاصله باید برطرف شود. چرا به این قضیه فکر نمی کنیم که در کشورهای دیگر چنین اتفاق هایی در این حجم رخ نمی دهد؟ مثلا دندان « بودا» در بنگلادش ثبت جهانی شده است، اما ما هنوز شوش را به ثبت نرسانده ایم. این خیلی دلهره آور است که برای یک حراجی وکیل می گیریم، پول می دهیم، ولی دست آخر می بازیم، در حالی که می توانستیم با آن پول دست کم دور محوطه ی تاریخی جیرفت یک حصار بکشیم. اگر از آثار تاریخی حفاظت کنیم، این آثار از دست مان نمی روند که مجبور باشیم برای برگرداندن شان دوباره تلاش کنیم.

در این همایش مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی نیز در سخنانی گفت: در طول سال های گذشته، با حمایت های قانونی و قضایی توانستیم از آثار تاریخی کشور حفاظت کنیم. علاقه مندیم با همکاری و همدلی همه ی دستگاه های موجود در کشور این کار را ادامه دهیم.

آتوسا مومنی افزود: فقط سازمان میراث فرهنگی میراث دار هویت ایران نیست، تاریخ و تمدن این کشور متعلق به همه است. بنابراین حفاظت از این آثار همدلی همه ی دستگاه های اجرایی را می طلبد.