دوران طلایی رشد مغز کودک

دکتر محمدتقی جغتایی در حاشیه نشست خبری هفته آگاهی از مغز افزود: هفته آگاهی از مغز ۱۵ سال است که در کشور‌های مختلف دنیا برگزار می‌شود و اکنون ۱۰۰ کشور این مناسبت را برگزار می‌کنند و ما هم در ایران سال سومی است که هفته آگاهی از مغز را با مشارکت سازمان‌های مردم نهاد و سازمان‌های دولتی مثل وزارتخانه‌های بهداشت درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش، ورزش و جوانان و همچنین سازمان بهزیستی و انجمن‌های علوم اعصاب، نورولوژی، روان پزشکی، اوتیسم و آلزایمر برگزار می‌کنیم.

وی شعار امسال «هفته آگاهی از مغز» را «مغزت را بشناس» عنوان کرد و گفت: این هفته از ۴ تا ۱۱ اسفند برگزار می‌شود و هدف اصلی آن این است که مردم نسبت به مغزشان آگاهی بیشتری پیدا کنند و به طور اساسی ساختار مغز خود و کارکرد‌های آن را بیشتر بشناسند و بدانند اگر اختلالی در مغز پیش می‌آید به کجا باید مراجعه کنند و چگونه اختلال را درمان کنند.

رئیس انجمن علوم اعصاب گفت: برخلاف قبل که تصور می‌شد مغز پس از شکل گیری دیگر قابل تغییر نیست، واقعیت این است که مغز انعطاف پذیر و قابل تغییر است و از نظر شکل گیری در سنین مختلف تغییرات مختلفی را تجربه می‌کند.

دکتر جغتایی افزود: خانواده‌ها باید بدانند بیشتر رشد مغز کودکانشان مربوط به دوران جنینی یعنی قبل از تولد است که بخش عمده‌ای وزن بچه را مغز تشکیل می‌دهد، به طور مثال اگر نوزادی به طور میانگین ۲ کیلو و ۵۰۰ گرم است، ۴۰۰ گرم یا چیزی حدود یک پنجم از وزنش مربوط به مغز اوست.

وی ادامه داد:​ بعد از دوران طلایی جنینی، بیشتر رشد مغز در کودکان مربوط به چند سال اول زندگی یعنی یک تا ۳ سالگی است که وزن مغز آنان حدود هزار و ۳۰۰ گرم می‌شود. در حالی که مغز یک فرد بزرگسال هزار و ۵۰۰ گرم است یعنی بعد از این ۳ سال تنها ۲۰۰ گرم به وزن مغز اضافه می‌شود.

دبیر علمی هفته آگاهی از مغز گفت: خانواده‌ها بدانند که اگر می‌خواهند رشد مغز کودکشان به صورت طبیعی شکل بگیرد باید در دوران حساس یک تا ۳ سالگی به این رشد طبیعی کمک کنند، زیرا در این مرحله است که فرد مهارت‌های حرکتی، گفتاری، شناختی و بینایی و شنوایی را کسب می‌کند.

دکتر جغتایی در پاسخ به این سؤال که خانواده‌ها چگونه می‌توانند به رشد طبیعی مغز کودکان کمک کنند افزود: مهمتر از هر چیز در این دوران ایجاد محیطی است که کودکان در آن پرورش می‌یابند، محیط مناسب می‌تواند مهارت‌های مغز انسان را افزایش دهد، به طور مثال مهارت راه رفتن و مهارت‌های کنترل شده بینایی و شناختی علاوه بر این تغذیه نیز در سال‌های اولیه زندگی نیز بسیار مهم است مصرف روی و ریزمغذی‌ها که در شیر مادر است بسیار اهمیت دارد.

وی با مهم خواندن محیط پیرامون کودکان در پرورش مغز آن‌ها تأکید کرد: کودکان در سنین پایین مثل مزرعه‌ای هستند که هر چه در محیط باشد را دریافت می‌کنند، برخلاف ما بزرگسالان که انتخاب می‌کنیم چیزی را بپذیریم یا نپذیریم، انتخاب می‌کنیم آنچه را می‌شنویم قبول کنیم یا نکنیم چیزی که از ما می‌خواهند انجام بدهیم یا ندهیم، اما نوزادان هرآنچه در محیط است دریافت می‌کنند، بنابراین محیطی که در آن زندگی می‌کنند باید محیط سالمی باشد به طور مثال دروغ گفته نشود، حرف درست زده شود، رفتار پدر و مادر با فرزندان و رفتار فرزندان با پدر و مادر و محیط اطراف تأثیری مستقیم روی شکل گیری مغز کودکان دارند.

دبیر علمی هفته آگاهی از مغز با تأکید بر اینکه هدف ما در این هفته تنها کودکان نیستند بلکه میانسالان و بزرگسالان را هم که در مواجه با انواع فشار‌های عصبی و اضطراب قرار دارند دربر می‌گیرد، گفت: اگر فرد در دوران میانسالی روی حافظه و خلاقیت هایش کار کند یا ورزش کند یا تغذیه مناسبی داشته باشد و از انواع سبزیجات، میوه‌ها، آنتی اکسیدان ها، پروتئین‌ها و ویتامین‌ها مصرف کند در مغزش فاکتور‌های رشد تولید می‌شود که این فاکتور‌های رشد مغز را خیلی سالم و با انرژی نگه می‌دارد.

دکتر جغتایی با تأکید بر ارائه برنامه‌های آموزشی متنوع و پیش گیرنده در این هفته گفت: هدف ما این است که با شعار «مغزت را بشناس» کمک کنیم تا هموطنانمان مغزشان را برای دوران پیری سالم نگه دارند.