سفره پهن المشیری‌ها در تاسوعا و عاشورا حسینی/ میزبانی به شیوه متفاوت

 میزبانان نه تعداد مهمانان را می‌دانند و نه این‌که آن‌ها از کجا می‌آیند را و تنها برای رضای خدا و شرکت در سوگواری سید و سالار شهیدان ابا عبدالله الحسین(ع) اقدام به پذیرایی از مهمانان می‌کنند.

در 10 روز نخست ماه محرم‌الحرام، آیین عزاداری روز عاشورا با حضور هیئت‌های مذهبی در نقاط مختلف مازندران برگزار می‌شود.

و در 10 روز نخست محرم‌ الحرام، آیین عزاداری سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) در روزها و شب های عزاداری با حضور هیئت های مذهبی و انبوه عزاداران حسینی در نقاط مختلف مازندران برگزار می شود.

هیئت‌های عزاداری و سوگواری اباعبدالله‌الحسین(ع) در حالی که لباس سیاه به تن کرده و پرچم‌های سبز و سیاه و علم مزین به نام امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) را با خود حمل می‌کنند و ندای یا حسین، یا اباالفضل، یا شهید کربلا و هیهات‌من‌الذّله سر می‌دهند.

در عزاداری حسینی عزاداران حال و هوایی دیگر داشته، شهرها و روستاهای مازندران همه مملو از عاشقانی است که در مصیبت امام حسین(ع) و یاران باوفای ایشان سیاه پوش بوده و هرکس به گونه‌ای عشق و ارادت خود را به سرور و سالار شهیدان نشان می‌دهند و در سوگ این مصیبت جانکاه به عزاداری و سوگواری می‌پردازند.

در این میان روستانشینان مازندرانی هم‌چون دیگر اقوام این سرزمین، آیین‌ها و رسوم ویژه‌ای در ماه محرم دارند و شکوه و ارادت خود به اباعبدالله الحسین(علیه السلام) و 72 تن از یارانش را با جلوه‌ای زیبا به نمایش می‌گذارند که مردم اطراف حتی از نقاط دور دست را به سمت خود، سوق می‌دهند.

آیین‌های ماه محرم در روستاها هنوز هم با شکل و سیاق سنتی، اجرا می‌شود که سنت‌های عزاداری‌ها را به شکل ساده اما با محتوایی به طور کامل، پر معنا بر دل‌ها می‌نشیند و در اعماق جان‌ها، نفوذ می‌کند.

روستایی از توابع شهرستان قائم‌شهر که دارای 70 طلبه، 15 شهید، 5 آزاده و 80 جانباز است که از جمله پراذحام‌ترین و بزرگترین مراسم عزادارای ایام محرم در این منطقه می‌شود.

آنچه که باعث شهرت این روستا در ایام محرم شده است ارادت خالصانه روستاییان به امام حسین(ع) و به‌واسطه آنان ارج‌گذاری به مهمانانی که از راه دور و نزدیک برای عزاداری به این روستا می‌آیند.

چنان که بعد از عزاداری در روز تاسوعا و خواندن نماز ظهر، درب منزل‌های المشیری‌ها به روی مردم سوگوار باز می‌شود و ساکنین منزل، عزاداران را به خانه‌های خود جهت صرف ناهار دعوت می‌کنند و نکته جالب این‌که در این امر از یکدیگر پیشی می‌گیرند.

نکته قابل تأمل و توجه این است که میزبانان نه تعداد مهمانان را می‌دانند و نه این‌که آنها از کجا می‌آیند و تنها برای رضای خدا و شرکت در سوگواری سید و سالار شهیدان ابا عبدالله الحسین(علیه السلام)، دیگ‌های بزرگ برنج و خورشت را بر روی آتش در حیاط مورد طبخ قرار می‌دهند.

یکی از اهالی روستای المشیر قائم‌شهر در گفت‌وگو با ایسنا می‌گوید: مراسم تاسوعا در بالامحله این روستا و عاشورا در پایین محل، برگزار می‌شود که آئین تاسوعا، در المشیر از شهرت بیشتری برخوردار است.

محمدی می‌افزاید: جمعیت زیادی از شهرهای اطراف قائم‌شهر نظیر بابل و آمل و حتی از استان‌های دیگر نظیر گلستان جهت عزاداری و دسته روی به روستای المشیر می‌آیند و دسته‌روی‌ها از صبح در امامزاده قاسم(علیه السلام) و مزار شهدا، آغاز می‌شود و تا اذان ظهر، ادامه داشته که بعد از اقامه نماز، عزاداران حسینی به خانه المشیری ها جهت صرف ناهار مراجعه می‌کنند.

وی ادامه می‌دهد: در روستای المشیر، جمعیت عزادار سالانه حدود 50 هزار نفر، بوده که هر سال به تعداد آن‌ها، افزوده می‌شود و مردم این روستا بر خود می‌بالند که غذا به سوگواران، می‌دهند و این مهم را لطف خدا بر ساکنین این روستا می‌دانند.

مراسم دهه اول محرم

مراسم عزاداری از شب اول تا شب ششم همراه با زیارت عاشورا، سخنرانی، روضه‌خوانی و سینه‌زنی در داخل تکایا برگزار می‌شود و یکی از رسوم خوب این روستا در ایام عزاداری اباعبدالله دسته‌روی در قالب هیئت سینه‌زنی در سطح تکایای محل و روستاهای هم‌جوار است که این حرکت نقش موثری در برپا داری عزاداری سرور و سالار شهیدان دارد و این دستجات عزاداری از شب هفتم آغاز و تا پایان عصر عاشورا ادامه دارد.

شب هفتم محرم

در شب هفتم حسینیه پایین محله(المشیر) و حسینیه ارشاد نخکلا(المشیر) به‌صورت دسته‌روی و سینه‌زنی به آستانه مبارکه امام‌زاده قاسم(ع) (تکیه گلزارشهدا) آمده و در این مکان مقدس اجتماع و عزاداری می‌کنند.

شب هشتم محرم

در شب هشتم محرم هیئت‌های عزاداری آستانه مبارکه امام زاده قاسم(ع) (تکیه گلزارشهدا) و حسینیه ارشاد نخکلا به‌صورت دسته‌روی و سینه‌زنی به حسینیه پایین محله المشیر رفته و به عزاداری در آن مکان می‌پردازند.

شب نهم محرم

در شب تاسوعای حسینی طبق برنامه‌ریزی بعمل آمده با تکایای روستا بر خلاف سال‌های پیش که این دسته‌روی در روز تاسوعا انجام می‌گرفته عزاداران آستان مبارکه امام زاده قاسم(ع)(تکیه گلزارشهدا) و حسینیه پایین محله المشیر در حسینیه ارشاد نخکلا اجتماع و به عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) می‌پردازند و در شب‌های دسته‌روی ایستگاه‌های صلواتی در سطح روستا برای پذیرایی از عزاداران حسینی در مسیر دستجات اقدام به پذیرایی می‌کنند و نذورات خود را از این طریق توزیع می‌کنند.

عاشورای حسینی

صبح روز عاشورا دسته‌های عزاداری که شامل سینه‌زنی، تعزیه، پرچم‌داران، زنجیرزنان، طبل‌زنان و سنج‌زنان همه با هم از ساعات اولیه صبح از حسینیه ارشاد نخکلا و آستانه مبارکه امام‌زاده قاسم(ع)(تکیه گلزار شهدا) به سمت تکیه پایین محله المشیر حرکت می‌کنند و در آنجا مراسم عزاداری برگزار می‌شود و مرسوم شده که در موقع نزدیک شدن به ظهر عاشورای امام حسین(ع) به یاد نماز ظهر عاشورا، دستجات عزادار پس از وضو گرفتن در صف‌های منظم به برگزاری نماز ظهر عاشورا می‌پردازند و اهالی این منطقه(پایین محله المشیر) از عزاداران حسینی در منازل خود پذیرایی می‌کنند.

زنجیرزنی

زنجیرزنی در روستای المشیر بیشتر در میان نوجوان مرسوم است و از حدود بیست سال پیش معمول شده، نوحه‌خوانان در میان دسته‌ها راه می‌روند نوحه‌سرایی می‌کنند و زنجیرزنان هماهنگ با صدای سنج و طبل عزاداری می‌کنند.

شام غریبان

شامگاه عاشورا، عزاداری چهره و سیمایی دیگر در سطح روستا به خود می‌گیرد. دسته‌های عزادار دیگر علم و پرچمی همراه ندارند، با هیجان و خروش دست‌هاشان را بر سینه نمی‌کوبند و زنجیرها را بر پشت فرود نمی‌آورند. نوحه‌هاشان دیگر از مضمون رزم و شهادت خالی است. چلچراغی به همراه ندارند، راهشان را شعله‌های لرزان شمع‌ها و چراغ‌هایی که از کودک و نوجوان تا بزرگسال به دست گرفته‌اند روشن می‌کند، و به دید و بازدید یکدیگر نمی‌روند در مسجد و تکیه و میدانگاهی توقف نمی‌کنند و به یاد شهدای کربلا، در مزار شهدای المشیر حضور یافته و به عزاداری می‌پردازند.

مراسمی با شکوه در روز تاسوعا که متعلق به قمر بنی هاشم حضرت‌ابوالفضل العباس(ع) بوده با دسته‌روی دستجات مختلف از سطح روستا و روستاهای هم‌جوار و حتی شهرستان‌های اطراف در تکیه گلزار شهدا(آستانه مبارکه امام زاده قاسم (ع)برگزار می‌شود و در این روز مراسم تعزیه‌خوانی در میان دستجات تکیه پایین محله المشیر مشاهده می‌شود و پایان آن در آستانه مبارکه امامزاده قاسم(ع) است و پایان مراسم با پذیرایی از همه عزاداران توسط مردم روستا در منازل به‌صورت اطعام‌دهی به پایان می‌رسد. با این توضیح که در این روز بیش از 70 هزار نفر اعم از زن ومرد در قالب دستجات و هیئت‌های مذهبی مهمان اهالی ولایتمدار و شهیدپرور روستای پهناور المشیر هستند.

شب عاشورا حسینی

اما شب عاشورا مردم روستای المشیر به روستای پایین‌دستی خود گیله کلاً به‌صورت دستجات عزاداری به حرکت در آمده و بر سر مزار آیت‌الله سید «محمدباقر هاشمی»(ره) که یکی از علمای بزرگ در سال‌های نه چندان دور این منطقه بوده است می‌روند، در این مکان عزاداری برای سرور سالار شهیدان صورت می‌گیرد و از قدیم‌الایام مرسوم بوده که پس از بازگشت از مراسم دسته‌روی، مردم به تکایای منطقه خود بر می‌گردند و تا سحر به عزادارای می‌پردازند که صبح روز عاشورا پیش ازاذان صبح، مراسم صبح‌خوانی اجرا می‌شود.

گزارش «راضیه عنایتی» خبرنگار ایسنا ایسنا مازندران