چانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت فساد «صندوق ذخیره فرهنگیان» و دستگیری ۱۵ نفر

 شهریورماه سال گذشته بود که اولین زمزمه‌ها با عنوان فساد چند هزار میلیاردی در بانک سرمایه و صندوق ذخیره فرهنگیان شنیده شد و به دلیل درشت بودن رقم آن خیلی زود واکنش‌هایی را برانگیخت؛ برخی آن را معوقه نامیدند، برخی رقم را غیرواقعی دانستند و برخی هم آن را به دولت گذشته حواله دادند.

*هدف ایجاد صندوق ذخیره فرهنگیان؛ ارائه خدمت

صندوق ذخیره فرهنگیان سال 74 با هدف ارائه خدمت به فرهنگیان به‌ویژه در ایام بازنشستگی آنها ایجاد شد و ایجاد سرمایه‌ آن با کسر 5 درصد از حقوق ماهانه فرهنگیان و واریز 5 درصد سهم دولت تأمین می‌شود و طبق گفته مسئولان این صندوق، ماهانه در مجموع حدود 19 میلیارد تومان از حقوق فرهنگیان وارد آن می‌شود.

صندوق ذخیره فرهنگیان حدود 27 شرکت اصلی و 27 زیرمجموع مهم و فرعی دارد و 27 شرکت زیرمجموعه این صندوق در عرصه‌های مختلف از بورس، بیمه، بانک، پتروشیمی و ماشین‌سازی مشغول به فعالیت هستند و حدود 870 هزار نفر از معلمان کشور عضو آن هستند.

*شروع اظهارنظرها، ایستگاه اول تکذیب

بعد از شروع زمزمه‌های تخلف بزرگ اولین واکنش‌ها تکذیب بود. مرتضی حاجی عضو هیات امنای صندوق ذخیره فرهنگیان همان اوایل طرح شدن مسئله، ضمن تکذیب هرگونه شایعه در مورد اختلاس در صندوق ذخیره فرهنگیان، گفت: بحث اصلی مربوط به بدهکاران بانک سرمایه است که عمده این پول ها دست 5 نفر و معادل 3285 میلیارد تومان است که آن هم از سال 87 و در دولت قبل به صورت تسهیلات بدون وثیقه مکفی به افرادی پرداخت شده است.

محمود صادقی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هم شهریور ماه 95 در خصوص مسائل مطرح شده پیرامون اختلاس 8 هزار میلیاردی در صندوق ذخیره فرهنگیان بیان داشت: اخیراً در یکی از جلسه‌های کمیسیون آموزش که با حضور برخی مسئولان وزارت آموزش و پرورش و صندوق ذخیره فرهنگیان برگزار شد، موضوع تحقیق و تفحص از این صندوق مطرح شد که بخش اعظم این تخلف مربوط به دولت احمدی‌نژاداست.

حجت الاسلام و المسلمین سلیمی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس چندی بعد در واکنش به اظهارات مطرح شده در خصوص این تخلفات، گفت: کسانی که دستگیر شده‌اند بیشتر اقوام و خویشان حزبی آقایان و از دولت فعلی هستند و دولتی‌ها در آستانه انتخابات نباید از پاسخگویی شفاف فرار کنند.

خانی، مدیرعامل وقت بانک سرمایه هم 19 آبان ماه سال 95 با تأکید بر اینکه اختلاسی در بانک سرمایه رخ نداده است، مجموع معوقات این بانک را 4 هزار و 805 میلیارد تومان دانست. آن زمان تلاش بر این بود که تخلفات منحصر در صندوق ذخیره فرهنگیان توصیف شود و این گونه نشان داده شود که تخلفات صندوق ذخیره ربطی به بانک سرمایه ندارد، توجیهی که با اثبات فساد گسترده بانک سرمایه برعکس شد و تلاش و توجیهات در راستای بی‌ربط بودن تخلفات بانک سرمایه به صندوق ذخیره فرهنگیان تبدیل شد.

28 مهرماه شهاب‌الدین غندالی مدیر عامل وقت صندوق ذخیره فرهنگیان، پس از احضار توسط شعبه اول بازپرسی دادسرای پولی بانکی پس از تفهیم اتهام در خصوص پرونده صندوق ذخیره فرهنگیان و بانک سرمایه با قرار بازداشت موقت روانه زندان شد.

*کشاکش بین معوقه یا فساد بانکی!

استعفای عزل مانند علی اصغر فانی وزیر وقت آموزش و پرورش یکی از مهم‌ترین واکنش‌های دولت به پرونده بزرگ فساد 8 هزار میلیاردی صندوق ذخیره فرهنگیان بود که پس از زمزمه استیضاحش طی اقدامی فوری به وقوع پیوست؛ این اتفاق در حالی رخ داد که جلسه استیضاح فانی که رئیس هیأت امنای صندوق ذخیره فرهنگیان بود می‌توانست بسیاری از اطلاعات مگو و پنهان را برملا کند.

11 آبان ماه رئیس جمهور که به منظور دفاع از وزرای پیشنهادی آموزش‌ و‌ پرورش،‌ فرهنگ و ارشاد اسلامی و ورزش و جوانان در مجلس حضور یافته بود هم در سخنانی اظهار داشت: دستگاهی وامی داده و آن فرد در پرداخت وام معوقه داشته و بدهی شده است، برخی رسانه‌ها آن را فساد و اختلاس تلقی می‌کنند.

جبار کوچکی نژاد در خصوص ادعای معوقه خواندن اختلاس صندوق ذخیره فرهنگیان با بیان اینکه معوقه بانکی به این صورت است که به فرض فرد وام می‌گیرد تا ساختمانی بسازد و بعد نمی‌‌تواند وام را برگرداند، گفت: الان نه زمینی و ساختمانی وجود دارد و نه آدمی که بخواهد وام گرفته باشد، بلکه پولی به صورت کاغذی و ساختگی از صندوق و بانک سرمایه خارج شده است. اینها فساد است و نه معوقات بانکی.

محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه در نشست 23 آبان خود در سال 95 با بیان اینکه فساد مالی متوجه دست اندرکاران صندوق ذخیره فرهنگیان و دست اندرکاران بانک سرمایه است، گفت: بانک سرمایه در طول این مدت بیش از 12 هزار میلیارد تومان تسهیلات داده است و گرچه عمده این تخلفات مربوط به سال های 95ـ94 است ولی از قبل هم مواردی بوده است.

بعد از کنار رفتن فانی، فخرالدین احمدی دانش آشتیانی به مجلس معرفی شد و در 15 آبان ماه سال 95 رسیدگی به مسئله صندوق ذخیره فرهنگیان را اولین اولویت این وزارتخانه دانست.

وی در اظهار نظر دیگری در اسفند ماه 95 گفت: عده‌ای اتفاقات بانک سرمایه را به صندوق ذخیره فرهنگیان نسبت می‌دهند؛ لازم است میان صندوق ذخیره فرهنگیان و بانک سرمایه تفکیک قائل شویم.

*مجلس و قوه قضائیه وکیل مدافع حقوق فرهنگیان

با وجود سکوت برخی رسانه‌ها که در فسادهای کوچکتر سر و صدای زیادی داشتند، به دلیل بالا بودن میزان این تخلفات و ورود قاطع و پیگیرانه مجلس و قوه قضائیه هرروز اخبار جدیدی پیرامون ابعاد گسترده این تخلفات منتشر می‌شد؛ در بهمن ماه 95 حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه در نشستی اظهار داشت: چند هزار میلیارد تومان در اختیار تعداد معدودی از افراد قرار گرفته بدون اینکه تضمینی برای وصول داده باشند، که همه بر خلاف قانون و مقررات است. آنها در رابطه با تسهیلات بانکی و تجاری هم وجوه گرفته‌اند و هم مصرف کرده‌اند، که من تاکنون این مقدار تخلف را به صورت یکجا در مورد یک بانک ندیده‌ام.

آبان 95 اولین اقدامات مجلس برای تحقیق و تفحص از صندوق ذخیره فرهنگیان آغاز شد و آذر ماه 95 ارکان کمیته تحقیق و تفحص از صندوق ذخیره فرهنگیان تعیین شدند و جبار کوچکی‌نژاد به عنوان رئیس کمیته، اسدالله عباسی و دریانی، نایبان رئیس و حسن‌نژاد با عنوان دبیر برای تحقیق و تفحص انتخاب شدند و بنا بود تا اردیبهشت ماه 96 یا اوایل خرداد ماه نتایج نهایی آن اعلام شود که طی آخرین اظهارنظرها این اتفاق احتمالا در شهریور 96 خواهد افتاد.

*گزارش تخلفات صندوق ذخیره فرهنگیان شهریورماه نهایی می‌شود

جبار کوچکی نژاد عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در گفت‌وگو با فارس در خصوص آخرین نتایج پرونده تخلفات صندوق ذخیره فرهنگیان و بانک سرمایه اظهار داشت: در حال ابلاغ گزارش‌های به دست آمده که نتیجه بررسی‌های اولیه هستند به دستگاه‌های مختلف هستیم و این دستگاه‌ها باید به این گزارش‌ها پاسخ دهند.

وی افزود: پاسخ‌ دستگاه‌های مختلف را جمع‌آوری می‌کنیم و نهایتاً ظرف 15 روز آینده در یک کمیسیون مشترک، گزارشی از آن را ارائه خواهیم کرد؛ تاکنون 15 نفر در رابطه با این تخلفات دستگیر شده‌اند که تعدادی از آنها با قید وثیقه آزاد هستند.

به گزارش فارس، 10 ماه از بازگشایی پرونده فساد بزرگ صندوق ذخیره فرهنگیان می‌گذرد، اسدالله عباسی عضو کمیته تحقیق و تفحص از صندوق ذخیره فرهنگیان اردیبهشت امسال میزان مستند سازی شده سوءاستفاده در این صندوق را 1000 میلیارد تومان اعلام کرد البته تا زمان نهایی شدن گزارش‌ها قرار نیست دیگر رقمی اعلام شود و باید منتظر ماند تا مشخص شود رقم واقعی تخلفات چقدر است.

مردم و بالاخص فرهنگیان منتظر هستند تا نتایج این گزارش‌ها را صریح و بی‌پرده بشنوند و بدانند چه کسانی از اعتماد آنها سوءاستفاده کرده و دسترنج آنها را به غارت برده‌اند و نهایتاً پس از تحقیق و تفحص مجلس مردم منتظر برخورد قاطع و پشیمان‌کننده قوه قضائیه برای عدم تکرار این قبیل سوءاستفاده‌های بزرگ هستند.