ذوعلم: لزوم نقد ادبیات حاکم بر کشور

به گزارش پارس به نقل از فارس، مراسم اختتامیه دومین کنفرانس الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت ظهر امروز (پنج شنبه ۱۹ اردیبهشت ماه) در کتابخانه ملی با حضور پژوهشگران و محققان عرصه علوم اسلامی برگزار شد.

در مراسم اختتامیه میزگردی با عنوان « مبانی فرهنگی، اخلاقی و معنوی پیشرفت» با حضور « هادی اکبرزاده» هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان، « حجت الاسلام احمد احمدی» رئیس سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم اسلامی دانشگاه ها، « محمدحسین پناهی» عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی، « حجت الاسلام علی ذوعلم» رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی و « علی اکبر موسوی موحدی» استاد ممتاز دانشگاه تهران برگزار شد.

*آنچه که تمدن اسلامی را متمایز می کند

در ابتدای این نشست که هادی اکبرزاده ریاست آن را بر عهده داشت، وی با اشاره به اینکه روح هر تمدن به مباحث فرهنگی، اخلاقی و معنوی بر می گردد، ابراز داشت: آنچه تمدن اسلامی را از سایر تمدن ها متمایز می کند، توجه محتوایی ویژه اسلام به مباحث اخلاقی، فرهنگی و معنوی است، چرا که اسلام معتقد است همان گونه که جسم باید رشد کند، هم زمان رشد و ترقی روح هم باید مدنظر باشد.

*کار دشوار در حوزه معنویت الگوی ایرانی-اسلامی پیشرفت/توجه کاربردی به مباحث معنوی در الگوی توسعه

در ادامه حجت الاسلام والمسلمین احمد احمدی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه توجه به فرهنگ، اخلاق و معنویت در پیشرفت اسلامی کاری بسیار مشکل و دشوار است اظهار داشت: برای این کار طراحی جدیدی باید صورت گیرد، چرا که بسیاری از تمدن ها را در چند سال اخیر شاهد بودیم اندکی پس از رشد بدون توجه به ارزش های معنوی دچار تزلزل و انحراف شدند.

وی با اشاره به شکست مکتب کمونیسم و سرمایه داری در قرن اخیر، افزود: اگر قرار باشد کار جدیدی صورت بگیرد، باید در آن موقعیت خدا، پیغمبر و معاد مشخص شود، چرا که هر بنیانی و هر اندیشه ای که پشت آن کار قرار می گیرد، باید به سمت انالله و انا الیه راجعون باشد، بنابراین تا نتوانیم این اندیشه را در الگوی ایرانی - اسلامی پیشرفت جا بیندازیم، به تمدن اسلامی دست پیدا نخواهیم کرد.

حجت الاسلام احمدی با تأکیدی دوباره بر اینکه نبوت ابزار تحقق صحیح سعادتمندی بشر و حرکت به سوی انا لله و انا الیه راجعون است، خاطرنشان کرد: در همه امورها و طرح ها باید خدا وجود داشته باشد، بنابراین باید کمر همت بست تا برخی از افراد شغلشان شاغل در دین باشد -نه اینکه چند تا کار داشته باشند- تا فکر کنند و در سایه آن تحقیقاتی ایجاد شود، بنابراین برای رسیدن به اخلاق و محبت که کار بسیاری دشواری است، باید عرضه جدیدی به جامعه داشته باشیم.

*الگوگیری از پدیده های الهی برای پیشبرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

علی اکبر موسوی موحدی استاد ممتاز دانشگاه تهران نیز با اشاره به اینکه فرهنگ، اخلاق و معنویت ارتباط مستقیمی با علم و دانش دارد، بیان داشت: رویکرد علم و فناوری الگو گرفتن از طبیعت است، یکی از مسائل مهمی که اکنون در عرضه علم مورد توجه قرار گرفته است، بحث « زیست شناسی باور» است، چرا که معتقد هستند از طریق باورهای صحیح می توان به جایگاه بالایی از علم رسید.

وی با تأکید بر اینکه نقشه راهبردی الگوی پیشرفت نباید بر مباحث علمی و کلامی استوار شود، ادامه داد: برای الگوی ایرانی - اسلامی پیشرفت نیازمند تربیت انسان متفکر، دانشمند با اخلاق و ارزشمند هستیم که این افراد پایه های آن در خانواده متعالی شکل می گیرد و به تبع آن مدرسه و دانشگاه و جامعه سالم در پیشبرد این عنصر مؤثر هستند.

موسوی موحدی با بیان اینکه الگوبرداری از پدیده های الهی راه را برای تحقق الگوی پیشرفت مهیا می سازد، اذعان داشت: اگر آیات الهی را بشناسیم، آن وقت علم سرازیر می شود، در اینجا باید با تکیه بر مغزافزاری به کارهای بزرگ رسید، به طوری که اجازه ورود افرادی که از نظر مذهب، فرهنگ و رسوم با ما هماهنگ هستند به کشور موجب تحقق جنبش مغرافزاری می شود.

*لزوم نقد ادبیات حاکم بر کشور/استفاده از راه میانبر برای تحقق الگوی اسلامی توسعه

دیگر سخنران این مراسم حجت الاسلام علی ذوعلم رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی با بیان اینکه لازم است قبل از طراحی الگوی ایرانی - اسلامی پیشرفت، هدف از طراحی مشخص شود، ابراز داشت: تا زمانی که تلقی ما از پیشرفت، دین و رابطه پیشرفت با دین مشخص نشود، قطعاً نمی توانیم به تعالی مطلوب برسیم، زیرا هر یک از ما در قالب نظریات زندگی می کنیم و براساس آن نظریه ها طراحی صورت می گیرد.

وی با تأکید بر اینکه اگر در بحث ایرانی - اسلامی پیشرفت نظریه های موجود نقد نشود و یک نقدی از ادبیات حاکم بر کشور صورت نگیرد، مانعی برای تحقق الگوی ایرانی - اسلامی پیشرفت خواهد بود، افزود: هنوز در الگوی پیشرفت به پرسش های جامعه نظری توجه نکردیم که منظور و هدف از پیشرفت چیست؟

ذوعلم با اشاره به اینکه می توان از راه میانبر برای پیشرفت توسعه بهره جست، اظهار داشت: با توجه به نقش صداوسیما، آموزش و پرورش و دانشگاه می توان راه میانبر پیشرفت را طی کرد، به شرط اینکه اعتقاد داشته باشیم که حوزه های علمیه نقش پررنگی در ایجاد فضای فرهنگی - اسلامی ایفا می کنند.

*رابطه فرد با جامعه اسلامی دیالکتیک و متقابل است

  محمدحسین پناهی عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان آخرین سخنران با اشاره به اینکه پیشرفت فردی به معنای حرکت در مسیر دائمی در جهت عبودیت الهی است، خاطرنشان کرد: پیشرفت در سطح جامعه، شامل حرکت جامعه در جهت اسلامی شدن به منظور بسترسازی انسان ها در جهت عبودیت و قرب الهی است که به نظر من افق این حرکت، توسعه انسان است.

وی با اشاره به اینکه رابطه فرد با جامعه اسلامی یک رابطه دیالکتیک و متقابل است، ادامه داد: یعنی همان گونه که انسان باتقوا رنگ و بوی الهی پیدا می کند و بر انسان مسلمان دیگری که در جامعه اسلامی زندگی می کند اثر می گذارد، جامعه هم همین تأثیر را دارد، بنابراین یک رابطه متقابل ایجاد می شود.

پناهی فرهنگ را نظامی از مجموعه باورها، ارزش ها و رسومات دانست و گفت: اگر با رویکرد جامعه شناسی به فرهنگ نگاه شود، در سطح خرد این مبانی ارزشی، هنجاری و اعتقادی که جزو شخصیت و هویت انسان ها شده است، باعث می شود که انسان ها موتور حرکت اسلامی در جامعه شوند، پس اگر انسان ها در جامعه متقی باشند، در نتیجه این ارزش ها به سوی آرمان ها حرکت می کنند.