۳ سال دیگر به «چاله جمعیتی» می‌افتیم

پارس به نقل از روزنامه جوان: ورود نرخ رشد جمعیت و شاخص باروری به فاز بحران، هشداری بود که چندی پیش وزارت بهداشت نیز آن را اعلام کرد. با وجود این و با تمام تدابیر، جلسات و نشست های اضطراری شورای عالی انقلاب فرهنگی مجلس شورای اسلامی و مرکز زنان و خانواده هنوز مصوبات این موضوع، از روی کاغذ به مرحله اجرا نرسیده است. این در حالی است که بنا به تأکید رئیس شورای فرهنگی اجتماعی زنان هم اکنون با سونامی پیری جمعیت مواجه هستیم و اگر تا سال ۹۵ اقدامی اساسی صورت نگیرد، در چاله جمعیتی گرفتار می شویم؛ چاله ای که بیرون آمدن از آن کار آسانی نیست.

* کلاه گشاد تنظیم خانواده

جمعیت یکی از سرمایه های اجتماعی و از مهم ترین شاخص های توسعه است، موضوعی میان رشته ای که موضوعاتی مانند تغذیه، آمار بهداشت، مسائل امنیتی و سیاسی را هم باید در ذیل آن در نظر گرفت. دکتر علی کائیدی، نایب رئیس اول کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با « جوان» درباره اهمیت موضوع جمعیت و بحرانی که امروز در آستانه آن قرار داریم، می گوید: ما در محاسبات جمعیتی اشتباه کردیم و چالش امروز در رشد جمعیت در نتیجه کلاه گشادی است که سازمان بهداشت جهانی تحت عنوان برنامه بهداشتی بر سر ما گذاشت. به باور وی هر چند اجرای این برنامه های بهداشتی از مرگ و میر مادران و فرزندان نیز تا حد زیادی پیشگیری کرد اما از سوی دیگر سبب شد تا نیروی جوان فعال، پویا و نخبه ما کاهش یابد و با سونامی پیری مواجه شویم. این نماینده مجلس با اشاره به میانگین سنی دانشمندان ایرانی می افزاید: سازمان های جهانی حتی فکرش را هم نمی کردند که میانگین سنی دانشمندان هسته ای ایران ۲۷ تا ۳۰ سال باشد اما با روند کنونی افزایش جمعیت ما نیروی پویا و خلاق جامعه را از دست می دهیم و این نتیجه فرهنگ سازی گسترده ای است که در راستای کاهش جمعیت انجام دادیم.

* فرزند کمتر در خانواده پولدارتر!

هر چند برخی افراد نبود امکانات کافی و مشکلات اقتصادی را مهم ترین عامل در نفوذ شعار « فرزند کمتر، زندگی بهتر» در میان مردم می دانند اما کائیدی معتقد است این فرهنگ در پی تغییر سبک زندگی مردم کشورمان اتفاق افتاده است. وی با اشاره به غلبه تک فرزندی در میان اکثریت مردم جامعه می افزاید: شما اگر از نظر اقتصادی به جمعیت خانواده های متوسط به بالا دقت کنید متوجه می شوید در بالای شهر و خانواده های پولدار غلبه با تک فرزندی است، بنابر این نمی توان رشد پایین جمعیت و عدم تمایل خانواده ها به فرزندآوری را صرفاً با مسائل مادی و امکانات مربط دانست.

* تقصیر بحران جمعیت برگردن تغییر سبک زندگی

بنا به تصریح این نماینده مجلس اصلی ترین عامل این بحران تغییر سبک زندگی مردم ماست. کائیدی می افزاید: در سبک زندگی ایرانی- اسلامی زن در کانون خانواده و محور این نهاد بود اما در سبک زندگی جدید بانوان از محیط خانه بیرون کشیده شده اند و همین مسئله بر میزان تمایل آنها به فرزندآوری تأثیر زیادی داشته است. به گونه ای که بانوان شاغل ترجیح می دهند فرزند کمتری داشته باشند و این فرزندآوری را به تأخیر می اندازند. بنابه تأکید وی ۳۰ سال است ما روی چنین فرهنگی کار کرده ایم و طبیعتاً اصلاح آن امری زمان بر و کاری سخت است.

کار، تولید، توسعه اقتصادی و حتی امنیت و اقتدار سیاسی هر کشوری در گرو جمعیت آن است. اما سیاست های نادرست جمعیتی مسئولان سبب شکل گیری این بحران در جامعه شده است. نایب رئیس اول کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی هم با انتقاد از عملکرد دولت های گذشته و مسئولان فعلی می گوید: به رغم هشدار کارشناسان و فریاد آمار و ارقام هنوز اقدامی جدی در راستای اصلاح فرهنگ و ساختار جمعیتی کشور صورت نگرفته و صدا و سیما و حتی وزارت بهداشت هیچ اقدام مثبتی برای فرهنگ سازی و ترویج فرهنگ فرزندآوری انجام نداده اند چرا که کلید اصلی باز کردن این قفل، کار فرهنگی است.

* پایان تلخ این سناریو

کار فرهنگی هم هزینه دارد، مخصوصاً اگر بخواهیم اشتباهات گذشته را پاک کنیم. مشوق های فرزندآوری اما به دلیل هزینه بر بودن هنوز نتوانسته اند تأییدیه ای از مسئولان بگیرند. شما فکر می کنید پلان آخر این بحران چه خواهد بود؟ انقراض نسل یا چاله جمعیتی، به هر حال اگر این سناریو بازنویسی نشود، پایان خوشی نخواهد داشت.