مردم باید بدانند ثمره خشم مجازات است

 حجت الاسلام والمسلمین محمد حسن کاویانی گفت: «صبر را می‌توان از جنبه‌های گوناگونی بررسی کرد. صبر به عنوان یک فضیلت اخلاقی، صبر به عنوان مدیریت خشم و صبر به نوع نگرش عقیدتی افراد، اما موضوعی که در جامعه مشکلاتی ایجاد کرده است، بُعد هیجانی صبر است.»

مدیرکل مددکاری بنیاد شهید وامور ایثارگران بنیاد شهید با اشاره به اهمیت پرداختن به موضوع تاب‌آوری اجتماعی، گفت: «آنچه که امروز برای مردم کاربرد دارد، صبر به معنای تاب‌آوری در جهت کنترل هیجانات است. تاب‌آوری و صبر در روانشناسی یعنی انسان توانایی و مهارت این را پیدا کند که چگونه باید هیجاناتش را کنترل کند.»

کاویانی افزود: «علتی که باعث می‌شود یک نفر، مدیریت خودش را از دست بدهد و به خاطر یک لحظه خشم یا غضب دست به قتل یا ضرب و جرح بزند و تصمیم غلط بگیرد، یک مشکل اخلاقی نیست، بلکه یک مشکل و ناهماهنگی هیجانی است. به همین دلیل هم، این همه توصیه به صبر ما با لسان اخلاقی معمولا در عموم مردم تاثیر ندارد.»

وی با بیان این مطلب که وقتی هیجانِ انسان تحریک می‌شود، منطق او کارایی ندارد، گفت: «با زبان اخلاق می‌خواهیم هیجانی را مدیریت کنیم که ادبیات اخلاقی را درک نمی‌کند، به همین دلیل هم به نتیجه نمی‌رسیم چراکه منطق بر این حالِ افراد تاثیری ندارد؛ لذا در منطق دینی هیجان غضب و غیض با هم متفاوت است.»

کاویانی در توضیح این دو مفهوم تصریح کرد: «غیض یعنی احساس خشم، غیض را می‌توانید با زبان اخلاق مدیریت کنید اما وقتی تبدیل به غضب یعنی یک هیجان مهارگسیخته شد،به جای توصیه اخلاقی نیازمند راهبردها و مداخلات درمانی و مهارکننده هیجانی داریم.»

ناآگاهی، بردباری جامعه را کاهش می‌دهد

کاویانی با اشاره به این موضوع که آگاهی، بردباری افراد را افزایش می‌دهد، افزود: «ارتباط معناداری بین قدرت تحمل، تاب‌آوری و صبر با میزان آگاهی افراد وجود دارد. شما باید بدانید که وقتی انسان دچار فقدان بهداشت روانی از جنس خشم می شود، چه اتفاقی برایش می‌افتد. اول قدرت تشخیص را از دست می‌دهد، دوم قدرت تصمیم را از دست می‌دهد و سوم قدرت رفتار و کنترل رفتار را از دست خواهد داد.»

وی با تاکید بر اینکه همه این عوامل ناشی از کاهش میزان اطلاع و اگاهی افراد است، تصریح کرد: «ما در قرآن کریم قصه حضرت موسی و حضرت خضر را خوانده‌ایم. حضرت خضر به موسی می‌فرماید تو نمی‌توانی صبر کنی. بعد توضیح می‌دهد که «چگونه من انتظار داشته باشم تو صبر کنی، در حالیکه خبر و اطلاع کافی نداری؟»

مدیرکل مددکاری بنیاد شهید و امور ایثارگران بنیاد شهید افزود: «به همین سبب، باید بدانیم یکی از راهبردهای تقویت قدرت تاب‌آوری و صبر برای مردم بالابردن میزان آگاهی و پیش‌بینی‌پذیر کردن وقایع و رویدادهای پیرامون‌شان است. اگر این اتفاق بیفتد افراد خود به خود آمادگی مواجهه با موقعیت‌های دشوار را پیدا می‌کنند.»

نهادهای دیگر هم پیش‌قدم شوند

کاویانی با اشاره به برگزاری همایش ملی صبر از سوی معاونت فرهنگی قوه قضاییه، تصریح کرد: «نهادهای دیگر باید پیش از قوه قضاییه پیش‌قدم می‌شدند چراکه جایگاه قوه قضاییه دقیقا در انتهای این فرمول است یعنی وقتی که خشمی منتهی به جرمی شده است. لذا قوه قضاییه باید بداند که نمی‌تواند انتظار پیشگیرانه داشته باشد. ممکن است قوه قضاییه با ایجاد بازدارنگی 10 درصد بتواند در پیشگیری موثر باشد، اما ابتدای داستان نیست و نهادهای دیگری باید پیش از قوه قضاییه پیش‌قدم شوند.».این موضوع فرآیندی است که باید از خانه شروع شود، در مدرسه تکمیل شود. اگر نهادهای تعلیم و تربیتی در جامعه کارشان را درست انجام ندهند و این کار به نتیجه نرسید، قوه قضاییه باید با قاطعیت با خروجی‌های ناهنجار برخود کند تا ایجاد بازدارندگی داشته باشد.»

وی با بیان این مطلب که قوه قضاییه باید انتهای راه را به یک تصمیم قاطعی برساند، گفت: «مردم باید بدانند که ثمره خشم مجازات است. مثل اینکه به کودکی می‌گویند نتیجه کار تو، تنبیه است، این تنبیه اگر دردناک باشد، سبب می‌شود که کودک از ابتدا با در نظر گرفتن پیامدهای سخت رفتارش، کمی موضوع را مدیریت کند. قوه قضاییه هم باید با توجه به موضوع بازدارندگی، قاطع عمل کند؛ قوه قضاییه قرار نیست جای پدر و مادر را پر کند و نمی‌تواند خلاء آموزش و پرورش را تکمیل کند؛ چراکه کسی از قوه قضاییه انتظار پیشگیری ندارد.»