هر آنچه باید درباره دندان های عقل بدانید

دکتر منصور خراسانی  با بیان اینکه این دندان را دندانپزشکان، در اصطلاح، «آسیای سوم» می‌نامند، اظهار کرد: علت نامگذاری این دندان به دلیل زمان رویش و همزمانی آن با بلوغ عقلی است.

این متخصص جراحی  فک و صورت، افزود: به‌طور معمول هر فردی دارای دو دندان عقل در فک بالا و دو دندان عقل در فک پایین است که در مجموع دارای چهار دندان عقل خواهد بود.

وی با بیان اینکه گاه به دلایلی مانند ارث، بیماری‌های دوران کودکی، کم خونی و راشیتیسم یعنی عدم هماهنگی رشد استخوان فک با اندازه دندان‌ها، این دندان‌ها در داخل فک، نهفته می‌مانند؛ گفت: اگر قسمتی از تاج آن‌ها به طور ناقص در دهان ظاهر ‌شود، در این صورت به آن دندان عقل، نیمه نهفته گفته می‌شود.

این عضو هیأت علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، دندان نهفته را دندانی دانست که زمان رویش آن گذشته است و به دلایل متعدد، قادر نیست که در ردیف مناسب سایر دندان ها قرار گیرد.

وی با اشاره به اینکه چنین دندان عقلی، ممکن است در بافت نرم یا سخت گیر کرده باشد، تصریح کرد: التهاب بافت نرم پوشاننده این دندان‌ها در اغلب موارد در ارتباط با دندان‌های نیمه رویش یافته اتفاق می‌افتد. پوسیدگی دندان عقل یا پوسیدگی دندان مجاور آن، از جمله مشکلاتی است که دندان‌های نهفته عقل می‌توانند ایجاد کنند.

خراسانی با اشاره به اینکه اغلب افراد جامعه مشکلاتی با دندان عقل دارند، ادامه داد: از جمله دردسرهایی که دندان‌های عقل روییده، نهفته و نیمه نهفته می‌توانند ایجاد کنند، اثر فشاری محدودیت فضا در قوس فکی یا رشد دندان عقل در جهات نادرست است که موجب مشکلاتی مانند تحلیل ریشه دندان آسیای دوم، تشکیل کیست‌ها و تومورهای با منشأ دندانی در اطراف دندان عقل نهفته، تضعیف استخوان فک توسط یک دندان نهفته و عدم استحکام مکانیکی استخوان فک در برابر ضربه و نامرتب شدن و درهم ریختگی بقیه دندان‌های فک ایجاد خواهد کرد.

این متخصص جراحی  فک و صورت تصریح کرد: ازآنجاکه این دندان‌ها نقش چندانی در جویدن غذا ندارند، با توجه به مشکلاتی که ذکر شد، ممکن است لازم باشد توسط دندانپزشک از فک خارج شوند.

خراسانی هشدار داد که خارج کردن بدون دلیل دندان عقل، به خاطر احتمال آسیب به اعصاب توصیه نمی‌شود و تا زمانی که فضای کافی برای رویش دندان عقل وجود داشته باشد و این دندان قابل استفاده باشد، ضرورتی برای کشیدن آن وجود ندارد.

این دانشیار عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، با اشاره به اینکه گاهی قبل از رویش و در حالت نهفته، اقدام به کشیدن دندان عقبل می‌شود؛ افزود: وجود پوسیدگی، ضایعات پاتولوژیک، عدم وجود فضای مناسب در قوس فکی و ایجاد عفونت در اطراف دندان، نقش مهمی در زمان کشیدن دندان عقل دارد.

وی با بیان اینکه بهترین سن برای خارج کردن دندان عقل از دهان، زیر ۲۰ سالگی است، اظهار کرد: البته در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی هم امکان خارج کردن آن‌ها وجود دارد، ولی پس از ۴۰ سالگی، کشیدن دندان عقل، دشوارتر می‌شود. خارج کردن این دندان ممکن است عوارضی مانند خونریزی و ... را نیز به دنبال داشته باشد.

این عضو هیأت علمی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین، ادامه داد: گاه ممکن است فردی فضای کمی برای حرکت دادن دندان‌ها و مرتب کردن‌شان داشته باشد که در این شرایط، احتمال دارد متخصص ارتودنسی، قبل از شروع درمان به او توصیه ‌کند دندان عقلش را با جراحی از دهان خارج کند. این موضوع بویژه هنگامی که لازم است برای مرتب کردن دندان‌های فرد، دندان‌های آسیای او به عقب کشیده شود، پیشنهاد می‌شود.

خراسانی در پایان صحبت‌هایش گفت: گاه فردی دندان‌هایش را ارتودنسی می‌کند و همه دندان‌ها پس از خاتمه مدت درمان، مرتب می‌شوند، ولی هنوز مقداری شلوغی در دندان های جلوی فک پایین باقی است که در این گونه موارد نیز ممکن است دندانپزشک به او توصیه کند که دندان عقلش را جراحی کند تا این بی‌نظمی اندک باقی‌مانده نیز برطرف شود.