«رانت» به تحقیقات علمی دانشگاهی هم رسید

محمدرضا ناظر -متخصص بیماری‌های عفونی و استاد دانشگاه درباره مشکلات روش‌های ‏تحقیقات علمی در کشور اظهار داشت: در گذشته کار تحقیقاتی در ‏آزمایشگاه‌ها برای هر استادی یک امتیاز علمی محسوب ‏می‌شد که آن را تبدیل به مقاله در ‏ISI‏ می‌کرد اما هم اکنون ‏مشکل رانت تحقیقاتی در کشور وجود دارد. ‏

وی در ادامه افزود: محققی که تحقیقات انجام می‌دهد برای ‏چاپ یا تصویب مقاله یا طرح‌های تحقیقاتی مجبور است ‏نام مدیر سازمان مربوطه را نیز در مقاله ذکر کند و به ‏این شکل مدیری که اصلا در کارهای آزمایشگاهی و ‏تحقیقاتی نقشی نداشته ده‌ها مقاله به نام وی وجود ‏خواهد داشت. ‏

ناظر، درباره دلایل رانت تحقیقاتی در کشور ابراز کرد: ‏برخی مدیران و کسانی که برای تصویب طرح‌های ‏تحقیقاتی قدرت دارند شرایطی را به وجود می‌آورند که ‏محقق محبور شود نام آنان را در طرح ذکر کند، به این ‏شکل در تعداد زیادی طرح و پایان‌نامه نام مدیر ذکر شده ‏است بدون اینکه عملا فعالیت خاصی انجام داده باشد. ‏

وی ادامه داد: یکی از عواملی که موجب این اتفاق می‌شود ‏موضوع بودجه است زیرا محققی که نیاز به بودجه دارد نام ‏مدیر را ذکر می‌کند به این دلیل که اگر این کار انجام نشود ‏ممکن است در کار محقق سنگ اندازی شود. ‏

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه نباید انتخاب مدیر ‏دانشگاهی یا موسسات علمی برجسته به تعداد مقاله وابسته ‏باشد، به بسیج پرشکی گفت: این موضوع باید از نظر قانونی حل ‏شود؛ در کشور انتخاب فرد مدیر به انجام کار تحقیقاتی ‏وابسته است اما مدیران برای انجام فعالیت تحقیقاتی وقت ‏ندارند.

وی در ادامه افزود: وقتی مدیران با درجات علمی پایین ‏پست می‌گیرند به دلیل کمبود وقت برای گرفتن درجات ‏علمی بالا دچار مشکل می‌شوند پس به این روش‌ها روی ‏می‌آورند و خود به خود ممکن است که رانت تحقیقاتی ‏ایجاد شود، اما اگر مدیر منتخب درجه استاد تمام یا دانش ‏یار داشته باشد در این حالت نیازی به انجام این کار نیست. ‏

ناظر، درباره راهکار حل مشکل رانت تحقیقاتی در کشور خاطرنشان کرد: مدیران باید با درجه علمی بالا پست مدیریتی بگیرند، ‏همچنین اگر قرار است که مدیران پست بگیرند باید برای ‏آنان درجه ارتقاء مدیریتی در نظر گرفته شود و اینکه با ‏توجه به اقدامات مدیریتی، فرد پایه و گروه دریافت کند نه ‏اینکه ارتقاء مدیریتی بر اساس فعالیت‌های پژوهشی و ‏آموزشی باشد.