مراسم امضای تفاهم نامه همکاری امور مساجد و اداره کل آموزش و پرورش تهران (طرح تعالی ارتباط مسجد و مدرسه) ظهر امروز، چهارم مهرماه در مسجد قدس برگزار شد.

در این مراسم، حجت الاسلام و المسلمین محمدجواد حاج علی اکبری، رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد گفت: این نشست فرصتی مغتنم و یادآوری، مسئولیت های بزرگی است که ما در ارتباط با نسل جوان داریم.

وی بیان کرد: مسجد دارای کارکردهای متنوعی است. مسجد طراز اسلام دارای مجموعه ای از کارکردهای متنوع آموزشی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، داخلی و بین المللی است و مجموعه ای است که اگر کنار هم قرار بگیرد انسان را به شگفتی و شعف می آورد. اما در میان کارکردهای مسجد کارکرد تربیتی بسیار مهم است زیرا مسجد کانون اصلی تربیت انسان طراز اسلامی است و مابقی کارکردها با این ویژگی گره می خورد.

وی با یادآوری دوران دفاع مقدس اظهار کرد: امام خمینی (ره) می فرمودند که معجزه مسجد؛ تاسیس نظام جمهوری اسلامی است. ٩٧ درصد از شهدای دوران دفاع مقدس تربیت شده گان مسجد هستند و این بر اساس آمار رسمی است. تربیت انسان مومن، مجاهد، فداکار و تمدن ساز و جامعه ساز که در سرنوشت جامعه نقش فعال و اساسی دارد، معجزه مسجد است. از این جهت می توان گفت نقش مساجد متفاوت، متمایز و منحصر است.

حجت الاسلام و المسلمین حاج علی اکبری با اشاره به اینکه مسجد ظرفیتی ملکوتی و الهی دارد و از ویژگی‌های دیگر مسجد جامعه سازی و تمدن سازی است، گفت: مسجد با این ظرفیت و این امکان در مسیر تربیت نسل آینده در اختیار ما است. از طرف دیگر کانون‌های اصلی ساماندهی نوجوانان ما مدارس هستند. در جامعه جدید نهادی داریم به عنوان مدرسه که آن‌ها هم وظیفه تربیت انسان طراز اسلامی را دارند.

وی خاطرنشان کرد: اگر خدمتگزاران مسجد، امام جماعت، امنا و موسسان مسجد با نشاط و جذاب باشند و به وظیفه خودشان متناسب با زمان در مسجد به خوبی عمل کنند به ویژه در مواجهه با کودکان و نوجوانان که پایه های اساسی شخصیت آنها در این سنین شکل می گیرد، آنها به مسجد جذب می شوند. اگر مسجد بتواند چنین جاذبه ای را از سوی مسئولان و کارگزاران داشته باشد مسیر غیر قابل محاسبه ای را خواهیم داشت تا چه برسد به اینکه آنها به وظیفه خودشان در خدمتگزاری خانه خدا و میزبانی میهمانان خانه خدا عمل کنند، آثاری که به دست می آید، موجب آینده سازی و تمدن سازی خواهد بود.

رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد تصریح کرد: مسجد با این ظرفیت و امکان باید در مسیر تربیت فرزندان قرار گیرد. از طرف دیگر کانون های اصلی سازماندهی جوانان و نوجوانان در جامعه مدارس هستند .آیا بدون همکاری مسجد و مدرسه و با محوریت خانواده می توانیم موفق باشیم؟ البته در این زمینه تلاش های بسیاری صورت گرفته است اما با وضعیت مطلوب فاصله بسیاری داریم.

حجت الاسلام حاج علی اکبری گفت: این جلسه یادآوری مسئولیت بزرگ با محوریت خانواده است، تصمیم گرفتیم به اتفاق آموزش و پرورش تهران الگوی همکاری بیشتری میان مدارس و مساجد انجام شود و همکاری میان مدارس و مساجد باعث ‌شود که هم مدارس از نور مساجد نصیب بیشتری ببرند و کار تربیت تسهیل شود و رشد اجتماعی و ایمانی آنها ارتقا یابد و هم مساجد با حضور نسل جوان و نوجوان آباد شوند زیرا عمران و آبادانی به حضور مومنین و به ویژه نسل جوان است. امید است کار مشترک بین ما و آموزش و پرورش تهران به نتیجه مناسبی برسد.

وی در ادامه با اشاره به فاجعه منا گفت: امید است نابودی رژیم آل سعود از محیط جهان اسلام تسریع شود و کار بزرگ حج در خانه خدا به مدیریت صالحان و شایستگان سپرده شود.

*********

در ادامه آقای اسفندیار چهاربند، رئیس آموزش و پرورش شهر تهران با اشاره به اینکه مدرسه و مسجد کارکردهایی دارند و بخش‌هایی از آن کارکردها اختصاصی و بخش‌هایی مشترک هستند، گفت:‌ در دورانی که مختصات تربیت تغییر کرده است باید برای کارکردهای مشترک مدرسه و مسجد برنامه‌ای داشته باشیم. امروز اگر به کارهای گذشته محدود بمانیم عرصه تربیت را از دست داده‌ایم.

وی با اشاره به این‌که در چند سال اخیر جوانان، نوجوانان و حتی بزرگسالان تحت تاثیر مختصات جدیدی هستند و نظم جدیدی در عرصه تربیت به وجود آمده است، گفت: ما باید نظم جدید را خوب درک کنیم و گرنه نمی توانیم رو به جلو حرکت کنیم.

آقای چهاربند ادامه داد: مدارس در تربیت علمی موفقیت‌هایی کسب کرده‌اند، اما در تربیت اعتقادی موفق نشده اند، اگر افراد موفقی از نظر اعتقادی از مدارس بیرون آمده‌اند، ریشه آن‌ها در خانواده و ارتباط با مساجد بوده است از اینرو ما باید مدل مدرسه اسلامی داشته باشیم که هویت ملی و دینی ما را تشکیل دهد.

وی با اشاره به این‌که برای تعامل میان مسجد و مدرسه نیاز به الگو داریم، افزود: پیوند بین مدرسه و مسجد ضروری است.‌ آموزش و پرورش در نظام تعلیم و تربیت تنها یک ستاد است و این نظام تعلیم و تربیت از نهادهای دیگری چون خانواده تشکیل شده است در واقع آموزش و پرورش همه این نظام نیست. باید همه نهادهای نظام تعلیم و تربیت چون مدارس و مساجد با هم همکاری داشته باشند و نقشه‌ای باشد تا همه را به هم پیوند دهد.

رئیس آموزش و پرورش شهر تهران اظهار کرد: ما این پیوند مدرسه و مسجد را به فال نیک می‌گیریم، هر چند جسته و گریخته در سال‌های گذشته کارهایی در این زمینه شده است، اما باید نشست و این موضوع را مهندسی کرد، باید بدانیم که مفهوم تعامل مدرسه و مسجد در قالب نظام تعلیم و تربیت چیست؟ و با چه ساختاری جلو برویم و این تعاملات را نهادینه کنیم نه اینکه فقط صوری باشد .از زمان ورود مدرسه به کشور ساختار دوگانگی میان مسجد و مدرسه وجود داشته است که باید همسویی و همگرایی را در قالب یک نقشه و الگو در مدارس پیاده کرد.

وی گفت:‌ امروز تربیت از همه صنعت‌ها و علوم پیچیده‌تر است چرا که همه ارکان آن تغییر کرده و فقط تعریفی از آن مانده است. برای رسیدن به آن تعریف کار پیچیده‌ای باید انجام شود، باید علما جمع شوند و تربیت را مهندسی کنند. امروزه دفاع مقدس ما در همین کارهای فرهنگی است که اگر غفلت کنیم ضررهایی ماندگارتر نصیب ما خواهد شد.

آقای چهاربند افزود: امروز دفاع مقدس در جبهه فرهنگی است. یک زمانی جنگ ما با دشمن به صورت زمینی و خاکی بود اما الان با پیچیدگی هایی مواجه هستیم که اگر غفلت کنیم خسارت های بسیاری می بینیم.

در پایان این مراسم که با حضور جمعی از معاونین و مدیران مرکز رسیدگی به امور مساجد و آموزش و پرورش تهران برگزار شد، تفاهم نامه ارتقا همکاری مساجد و مدارس به امضا طرفین رسید.

تفاهم‌نامه‌ی ارتقای سطح همکاری‌ بین

اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران و مرکز رسیدگی به امور مساجد

با استعانت از پروردگار متعال و در راستای اهداف عالیه‌ی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در عرصه‌ی تعلیم و تربیت آینده‌سازان و مهدی‌یاورانِ جوان، و تأمین زیرساخت راهبردهای چشم‌انداز ٢٠ ساله تا افق ١٤٠٤ که همانا تعالی سرمایه‌ی انسانی می‌باشد و بر اساس مفاد مرتبط سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، این تفاهم‌نامه که تقویت زمینه‌ی هماهنگی، هم‌افزایی و اثربخشی تعاملات را در پی خواهد داشت، میان طرفین، مطابق شرایط زیر میان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران به‌عنوان طرف اول و مرکز رسیدگی به امور مساجد به‌عنوان طرف دوم منعقد می‌گردد:

ماده ١) کلیات، تعاریف و مفاهیم مورد قبول :

مسجد به‌عنوان کانون حیات طیبه، نقشی بی‌بدیل در تربیت فردی و اجتماعی کودکان، نوجوانان و جوانان ایفا می‌نماید.

دانش‌آموزان ، حساس‌ترین و سرنوشت‌سازترین گروه سنی از دایره مخاطبان مساجد هستند.

بخش مهمی از اهداف عالی نظام تعلیم و تربیت، از طریق برقراری ارتباط هدفمند و پیوند نظام‌مند میان مدارس و مساجد محقق خواهد شد.

خانواده به‌عنوان ضلع سوم و کلیدی، در کنار مسجد و مدرسه، برای شکل‌گیری هویت فردی، هویت دینی و هویت اجتماعی این گروه سنی، ایفای نقش می‌نماید.

اثر، نقش و جایگاه مسجد در حوزه‌ی تربیت در فضای مدارس و خانواده‌ها به بازخوانی نیاز دارد.

کارگزاران مساجد باید به اقتضائات ارتباط موثر و پایدار با دانش‌آموزان بیش از گذشته توجه نشان دهند و با دغدغه‌مندی به این منظور بسترسازی نمایند.

مرکز رسیدگی به امور مساجد، به‌عنوان تشکیلات حکومتی وظیفه‌مند از سوی رهبر فرزانه‌ی انقلاب(دامت برکاته) و آموزش و پرورش به عنوان متولی تعلیم و تربیت در کشور، تمهید مقدمات پیوند عمیق‌تر میان مسجد و مدرسه را با حفظ حریت و استقلال مساجد و مدارس دنبال خواهند نمود.

ماده ٢) موضوع تفاهم نامه :

تقویت ارتباطات میان مدرسه و مسجد، با محوریت خانواده

دستیابی به الگوی قابل تعمیم تحقق اهداف مرتبط تربیتی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، در بستر سازنده‌ی تعامل مساجد و مدارس

احصای برش برنامه‌های منعطفِ تربیتیِ قابل استفاده برای دانش‌آموزان در مسجد طراز اسلامی، با مشارکت مدارس و خانواده‌ها

جوان‌سازی و نشاط‌بخشی به مساجد از طریق تقویت حضور دانش‌آموزان

ماده ٣) سطوح هماهنگی :

هماهنگی طرفین در دو سطح ستادی و ناحیه‌ای (منطقه‌ای) تعریف می‌گردد.

ماده ٤ ) شورای هماهنگی، کمیته برنامه‌ریزی و کارگروه‌های پیگیری:

شورای هماهنگی در سطح ستادی از ٥ نفر، شامل: رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد، مدیر کل آموزش و پرورش تهران، معاون فرهنگی - اجتماعی مرکز و معاون پرورشی و فرهنگی و رییس اداره قرآن ، عترت و نماز اداره کل با هدف سیاست‌گذاری در خصوص چگونگی اجرای تفاهم‌نامه، به صورت فصلی تشکیل می‌شود.

کمیته برنامه‌ریزی در سطح ستادی از ٧ نفر، شامل: معاون فرهنگی – اجتماعی مرکز، معاون پرورشی و رییس اداره قرآن ، عترت و نماز اداره کل و دو نفر از مدیران یا کارشناسان از هر طرف، با هدف تدوین آیین‌نامه اجرایی تفاهم‌نامه، تعیین راهکارهای اجرایی و تنظیم برنامه‌های عملیاتی با لحاظ تنوع امکانات و بضاعت مساجد ، برآورد منابع مالی مورد نیاز و تهیه گزارش و ارزشیابی سالانه از مجموعه فعالیت‌های مشترک جهت ارائه به شورای هماهنگی در سطح ستادی تشکیل خواهد شد.

در سطح شهر تهران، متناظر با مناطق آموزش و پرورش مربوطه، کارگروه‌های پیگیری، مرکب از مدیران نواحی مرکز و مدیران ادارات و معاونین پرورشی و تربیت بدنی مناطق آموزش و پرورش، با هدف آسیب‌شناسی، نظارت میدانی بر نقاط قوت و ضعف اجرای برنامه‌ها و پیگیری تحقق اهداف مدنظر در سطح مساجد و مدارس و بررسی مصادیق عدم هماهنگی، رسیدگی به شکایات و رفع اختلافات احتمالی تشکیل خواهد شد.

ماده ٥ ) دبیرخانه‌ی شورای هماهنگی و کمیته برنامه‌ریزی :

دبیرخانه‌ی مربوطه در سطح ستادی، در محل اداره کل آموزش و پرورش (معاونت پرورشی و فرهنگی) استقرار خواهد یافت.

ماده ٦ ) تعهدات طرف اول :

انتخاب و معرفی مدارس منتخب به تعداد مورد نظر کمیته برنامه‌ریزی در هر سال تحصیلی، در هر دو مقطع تحصیلی و با پراکندگی توزیع شده در نواحی و مناطق تهران

توجیه مدیران و معاونان پرورشی مدارس منتخب

ابلاغ مفاد تفاهم‌نامه به همه مدارس تحت پوشش، به منظور فرهنگ‌سازی و ایجاد آمادگی تدریجی برای اجرا

فراهم آوردن امکان حضور شایسته ائمه‌جماعات معرفی شده از سوی طرف دوم در مدارس منتخب، به‌منظور برقراری ارتباط معنوی و جذب دانش آموزان به فضای مسجد در مقاطع زمانی مناسب

زمینه‌سازی برای برقراری ارتباط خانواده‌ها با ائمه جماعات و مساجد در مدارس و مساجد منتخب از طریق انجمن اولیا و مربیان

هماهنگی به‌ منظور برگزاری برخی برنامه‌های مذهبی، فرهنگی و مناسبتی مدارس منتخب در مساجد منتخب

تمهید مقدمات جهت بهره‌مندی معاونان و مربیان پرورشی از دوره‌های آموزشی ضمن خدمت تخصصی، با همکاری مرکز رسیدگی به امور مساجد

تقدیر از ائمه جماعات مساجد موفق در زمینه دستیابی به اهداف تفاهم‌نامه، با معرفی مرکز رسیدگی به امور مساجد، به‌منظور تقویت انگیزه‌، الگوسازی و جریان‌سازی

بررسی و امکان‌سنجی برای انتقال نماز جماعت مدارس همجوار مساجد، در نوبت ظهر و عصر

همکاری با طرف دوم به‌منظور ایجاد بسترهای تبلیغاتی متناسب با سن و جنس مخاطبان در مدارس، با محتوای آشنایی با اهمیت و جایگاه مسجد در جامعه اسلامی

ماده ٧) تعهدات طرف دوم :

اطلاع‌رسانی مفاد تفاهم‌نامه به همه‌ی مساجد و ائمه جماعات به‌منظور فرهنگ‌سازی و ایجاد آمادگی تدریجی و ظرفیت‌سازی در مساجد تهران

تعیین و معرفی مساجد و ائمه جماعات منتخبی که از آمادگی لازم برای اجرای برنامه‌های مشترک پیشنهادی با مدارس برخوردارند، به تعداد مورد نظر کمیته برنامه‌ریزی در هر سال تحصیلی.

آموزش، توانمندسازی و معرفی ائمه‌جماعات مسلط به رفع شبهات و پاسخگویی و مشاوره به نیازهای معنوی دانش‌آموزان

حمایت و پشتیبانی از روند جذاب‌سازی فضای محیطی، برنامه‌ای و نیروی انسانی فعال در مساجد منتخب، به‌منظور برقراری ارتباط پایدار با دانش‌آموزان

تمهید مقدمات حضور فعال و اثربخش ائمه جماعات منتخب در جلسات شورای معلمان، انجمن اولیاء و مربیان، در خصوص برنامه‌های فرهنگی و تربیتی مدارس، به اقتضای اعلام نیاز مدیران مدارس

تقدیر از مدیران مدارس موفق در زمینه دستیابی به اهداف تفاهم‌نامه، با معرفی اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران، به‌منظور تقویت انگیزه‌، الگوسازی و جریان‌سازی

تمهید مقدمات تجلیل و تقدیر از دانش‌آموزان برگزیده‌ی علمی، ورزشی، فرهنگی و هنری در مساجد منتخب، با حضور خانواده‌ها

تمهید مقدمات جهت اجرای برنامه‌های الگویی غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان در مساجد منتخب

اجرای پژوهش‌های کاربردی و نظرسنجی با همکاری طرف اول، به‌منظور بررسی موانع جذب پایدار دانش‌آموزان به مساجد

تلاش در جهت دریافت مجوز پیش‌دبستانی های فعال در مساجد ، با رعایت ضوابط و مقررات اداره کل آموزش و پرورش

این تفاهم‌نامه در هفت ماده و سی و پنج بند ، در دو نسخه تنظیم شده که پس از تأیید و امضای رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد و مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران، در تاریخ ١/٧/١٣٩٤ ، هریک از دو نسخه در حکم واحد خواهند بود و به ارکان ستادی ، نواحی ، مناطق و مخاطبان طرفین در مدارس و مساجد، اطلاع‌رسانی خواهد شد.