راهنمای برخورد خانواده با کلاس اولی ها/چگونه یک کلاس اولی مستقل و موفق داشته باشیم؟

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- آذر صدارت – ماه مهر از راه رسید و مدرسه ها باز شد و وقتش رسیده، دختر یا پسر کوچولویِ هفت ساله تان، برای اولین بار، پا به مدرسه و کلاس درس بگذارد و با قدم های کوچکش، مسیرِ طولانی و پر فراز و نشیب تحصیل را آغاز کند. درست است که هم خودش و هم شما خوشحال و ذوق زده اید و از چند وقت پیش، شروع به خرید لباس فرم و کیف و کفش و لوازم تحریر کرده اید اما حتما قبول دارید کودکِ کلاس اولیِ شما، برای تجربه طعم شیرین اولین سالِ مدرسه، غیر از این وسایل، به حمایت و مهارت هایی هم نیاز دارد. حمایت و مهارت هایی که زمینه ساز آرامش خودش، شما و کادر دبستان است و در سایه اش، یک سال تحصیلی شاد و آرام و موفق و به یادماندنی، شکل می گیرد. پرونده امروزِ زندگی سلام، درباره آداب رفتار با یک کلاس اولی و شرایطی است که باید برای او فراهم کنیم. اگر شما هم در خانه یا دور و برتان، یک کودکِ کلاس اولی دارید، مطمئناً مطالبِ پیش رو برایتان جالب و کاربردی خواهد بود. با ما همراه باشید.

کودک شما هفت ساله است. می  تواند به خوبی تمرکز کند. می  تواند برخی مسائل را بفهمد و توضیح دهد. به راحتی و بدون اضطراب، از شما دور باشد. با کودکان دیگر، گروه های کوچک تشکیل  دهد و مدت ها با آن ها سرگرم  شود. می تواند کفش و لباسش را بپوشد و به تنهایی به دستشویی برود. مفاهیمی  مثل بالا، پایین، عقب، جلو و رنگ  ها را به خوبی می  فهمد. اسم و فامیلش را می داند و می تواند تا 10 بشمارد. او آماده است که به کلاس اول برود. از طرفی، به لحاظ روانشناسی، همیشه اولین ها با اضطراب همراه است و تاکید اطرافیان بر این که پایه اول ابتدایی، پایه دشوار و سرنوشت سازی است، شما را هم دچار استرس کرده. چاره ای نیست جز این که برای کم کردن این اضطراب و هموار کردن مسیر پیش رو، دست به کار شوید و این توصیه ها را عملی کنید.

پرورش مهارت های عمومی

*کم کم مقداری از اسباب بازی های کودک را جمع کنید و در عوض با خرید یک میزتحریر یا کتابخانه کوچک، حال و هوای درس و مسئولیت پذیری را برای بچه پررنگ کنید تا متوجه شود از این به بعد، غیر از بازی، وظایف و برنامه های دیگری هم دارد.

*ساعات خواب و استراحت کودک را منظم کنید. برای دستشویی و مسواک و خواب، یک برنامه زمانی تعیین کنید و به شکلی کاملا جدی به آن پایبند باشید. یادتان باشد کودکانی که دیروقت می خوابند، بر اثر کم خوابی با مشکلاتی مثل عدم تمرکز، بی توجهی، بی حالی، خستگی و  ناتوانی در یادگیری مواجه می شوند.

*با بازی و نمایش، مهارت های ارتباط با اطرافیان را به کودک آموزش دهید. سلام کردن، دست دادن و احوالپرسی، پیشنهاد گفت وگو و دعوت به دوستی و بازی، به اشتراک گذاشتنِ خوراکی و وسایل و... مهارت هایی است که اعتماد به نفس کوچولوی هفت ساله تان را افزایش می دهد. در عین حال یادآوری کنید دوستی و معاشرت به معنی اعتماد بی چون و چرا به آدم ها، لمس بدن یا استفاده از وسایل شخصی یکدیگر مثل لیوان و دستمال و... نیست.

*مهارت گوش دادن را در کودک افزایش دهید. نوآموز کلاس اولی، اطلاعات و دانسته های خود را از طریق گوش دادن به دست می آورد. سعی کنید کتاب ها و قصه هایی برای او بخوانید که شامل چند فصل است تا مجبور شود ماجرایی نسبتاً طولانی را دنبال کند. این کار علاوه بر غنی کردن گنجینه لغات کودک، مهارت خوب شنیدن، خوب حرف زدن، اجازه گرفتن، رعایت نوبت در حرف زدن و به موقع سکوت کردن را به او می آموزد.

* کودک خود را تشویق کنید با شما حرف بزند، از آرزوها، نگرانی ها و احساساتش بگوید، اتفاق های ریز و درشتی که طی روز برای او افتاده، را تعریف کند یا برایتان قصه بگوید. این ها روش هایی است برای تقویت مهارت خوب حرف زدنِ نوآموز.

* پوشیدن و در آوردن لباس و کفش را بارها و بارها با او تمرین کنید و با بازی و مسابقه، مهارت هایی مثل آماده شدنِ سریع برای رفتن به مدرسه، چگونه پوشیدن لباس و کفش و بستن بند کفش، چگونه دستشویی رفتن و... را در کودک تقویت کنید.

*اجازه بدهید کودک از احساسات و نگرانی هایش درباره کلاس اول با شما صحبت کند. در پاسخ به او، همدلی کنید و بگویید شما هم در روزهای اول مدرسه، همین نگرانی ها را داشته اید اما بعد متوجه شده اید مدرسه بهتر از آنچه فکر می کردید بوده. برای کودک جا بیندازید که مدرسه خانه دوم او است و تحت حمایت کادر مدرسه است و اگر مشکلی داشت، می‌تواند آن را به راحتی با معلّم یا مدیر مدرسه در میان بگذارد.

*اسم، شماره تلفن و آدرس نوآموز را به همراه شماره تلفن های ضروری روی یک کاغذ بنویسید و در جیب یا کیف  بچه بگذارید. این کار به کودک کلاس اولی، حس امنیت و آرامش می دهد. در عین حال به او اطمینان بدهید که در صورت بروز هر مشکلی، در اولین فرصت کنارش خواهید بود.

*نگهداری و حفظ وسایل را به او یاد بدهید. وسایلش را برایش معرفی کنید و موارد استفاده و جایش را در کیف یا جامدادی به او یادآوری کنید. کتاب و دفتر هایش را جلوی چشمش جلد کنید و اسم و فامیلش را روی همه‌ وسایل بنویسید و بچسبانید. چشم کودک را با مارک مداد رنگی و دیگر وسایل آشنا کنید.

*نشانی مدرسه، مسیر خانه تا مدرسه، آداب استفاده از سرویس و نکات ایمنی را به نوآموز آموزش دهید. سعی کنید با برنامه ریزی دقیق و مرتب، اضطراب جاماندن از سرویس را به حداقل برسانید. خیلی از کودکان به دلیل ناآشنایی با راننده سرویس دچار استرس می شوند. سعی کنید بچه را قبل از فرستادن به مدرسه با راننده سرویس آشنا کنید.

*روز اول مدرسه به همراه کودک کلاس اولی تان به مدرسه بروید و کل فضای ساختمان مثل دفتر مدیریت، کلاس ها، اتاق بهداشت، اتاق مشاوره، حیاط، سرویس بهداشتی و... را به او نشان دهید و به معلم، معاون و مدیر مدرسه معرفی اش کنید؛ این کار تاثیر مثبتی روی کاهش اضطرابِ احتمالی فرزندتان دارد.

پرورش مهارت های جسمانی

*سلامت عمومی کودک را از لحاظ قد، وزن، شنوایی، بینایی و... بررسی کنید. آزمایش انگل و ترمیم دندان های پوسیده، احتمال غیبت های مکرر در طول سال تحصیلی را به حداقل می ‌رساند.

*مهارت دست ورزی را درکودک تقویت کنید. کودک شما برای نوشتن، به تقویت ماهیچه های دست نیاز دارد. کار با گل رس، خمیرِ بازی یا تکه های لِگو، راه های ساده ای برای ایجاد مهارت کنترل دست و انگشتان است. در بین سرگرمی های کودک، بازی هایی نظیر  پرتاب توپ در حلقه یا حل کردن ماز (مارپیچ) های ساده- موجود در انواع مجلات کودک – را بگنجانید.

*موقعیتی پیش بیاورید که بچه بتواند ساعاتی را خارج از منزل و در فضایی مثل پارک و بوستان، بدود و بازی کند. این کار به بالا رفتن آمادگی جسمانی کودک کمک می کند.

*ساندویچ های آماده خوش رنگ و بو، هر بچه بدقلقی را وادار به خوردن می کند. پس قبل از این که کودک سر میز صبحانه بیاید، چند لقمه خوب و خوش رنگ برایش آماده کنید و کنار فنجان شیر یا چایی اش بگذارید تا مطمئن شوید بی صبحانه به مدرسه نمی رود. ساندویچ پنیر و سبزی، پنیر و گردو، کره و عسل، انواع مغز ها و میوه های تازه، بهترین میان وعده ها محسوب می شود. به کودک میان وعده هایی سبک و سالم و مقوی بدهید.

*چنانچه کودکِ شما دچار اختلال یا بیماریِ خاصی مثل بیش فعالی و عدم تمرکز است، حتما این موضوع را با کادر مدرسه در میان بگذارید. در عین حال اگر کودکتان دارای هوش و نبوغ در زمینه خاصی است، آن را ناگفته نگذارید.