عزیمت مجازی به خانه بخت

تفاوت سبک زندگی نسل‌های جدید با نسل‌های قدیم که معمولا هم با گلایه‌ها و شکایت‌هایی از هر دوسوی ماجرا همراه است روز به روز بیشتر می‌شود. ازدواج هم یکی از مقوله‌هایی است که روز به روز دستخوش تغییرات بیشتری در میان نسل‌های جوان می‌شود و شاید رواج ازدواج‌های اینترنتی در جامعه را بتوان پیچیده‌ترین شکل آن دانست که قضاوت کردن درباره آن با توجه به ناشناخته بودنش کار دشواری است. اما افزایش این ازدواج‌ها از یک سو و بالا رفتن آمار طلاق در بین آنها باعث می‌شود که توجه ویژه‌تری را بطلبند.

به گزارش پارس به نقل از آرمان، گسترش رسانه‌های جدید و افزایش حضور در شبکه‌های مجازی و موبایلی به حدی همه گیر شده است که صحبت از 500 ازدواج اینترنتی در سال یا اینکه دو درصد ازدواج‌های اینترنتی هستند، آمار کهنه‌ای به نظر می‌رسد. شاید فاصله ارائه این آمارها فقط دو یا سه سال باشد ولی قطعا زمانی که این آمارها به ثبت می‌رسید هنوز اپلیکیشن‌های موبایل تا این حد همه گیر نشده بودند و فیس‌بوک و سایر شبکه‌های اجتماعی در سایه فیلتر و سخت‌گیری‌هایی که می‌شد تا این حد فراگیر نبودند. نداشتن آمار از ازدواج‌های اینترنتی بیشتر از اینکه نقص در این حوزه را نشان دهد از نقصی کلان‌تر حکایت می‌کند که به عقب ماندن ما از قافله شناخت رسانه‌های جدید و تغییراتی که آنها در جامعه‌مان ایجاد کرده‌اند اشاره می‌کند.

  وقتی همه دیواریم!

«به نظر من همه زندگی‌ها مشکلات خاص خودشان را دارند و ربطی به شیوه آشنایی افراد ندارد.» اینها گفته‌های الهه 23 ساله است که آشنایی‌اش با همسرش در کلوب بوده است. او به «آرمان» می‌گوید: «با مهدی سه ماهی در کلوب چت می‌کردیم، بعد از مدتی فهمیدیم که از نظر فکری و شخصیتی با هم همخوانی‌های زیادی داریم، برای همین تصمیم گرفتیم هم‌دیگر را ببینیم و بعد از اینکه هم‌دیگر را دیدیم از ظاهر همدیگر هم خوشمان آمد و بعد از یک سال با هم ازدواج کردیم. اوایل خانواده‌ام با این ازدواج موافق نبودند ولی وقتی دیدند مهدی پسر خوبی است رضایت دادند». او ادامه می‌دهد: «بعد از ازدواج مثل همه زوج‌های دیگر مشکلات خودمان را داشتیم ولی به نظر من مشکلات افراد ربطی به شیوه آشنایی آنها ندارد». الهه در حالی از ربط نداشتن مشکلات افراد به شیوه آشنایی‌شان سخن می‌گوید که یکی از مشکلات اصلی‌اش در زندگی با همسرش بر سر حساسیت‌هایی است که همسرش بر سر حضور او در فضاهای مجازی دارد. قضاوت کردن درباره خوب یا بد بودن ازدواج‌های اینترنتی مطالعه و دقت نظر زیادی را می‌طلبد اما نکته‌ای که در این مورد خود را به‌طور بارزی نشان می‌دهد این است که یک جامعه با بافت سنتی به راحتی نمی‌تواند شیوه‌های آشنایی مدرن را قبول کند و معمولا سنگ‌ها بر سر راه این ازدواج‌ها بسیار بیشتر از آن چیزی هستند که به نظر می‌رسند و گاهی نه اطرافیان که خود زن و مرد دیوار سد راه خودشان می‌شوند.

  یک شروع خوب که پایان تلخی دارد

«دختر کوچولو با چشمانی گریان مادرش را بغل می‌کند و دائم بهانه خانه خودشان را می‌گیرد و پدرش را می‌خواهد.» نامش سهیلا است و 28 سال سن دارد و مادر آیسان سه ساله است. از طریق فیس‌بوک با همسرش آشنایی پیدا کرده است و بعد از پنج سال زندگی پر از اختلاف و سختی الان کارشان به طلاق کشیده است. او به «آرمان» می‌گوید: «اوایل همه‌چیز خوب بود. حمید یکی از فرندهای فیس‌بوکم بود و بعد از مدتی چت کردن در آنجا شماره تلفن‌ها رد و بدل شد. یک مدت با هم دوست بودیم و پسر خیلی خوب و مهربانی بود. به همین دلیل پیشنهاد ازدواجش را قبول کردم. پدرم خیلی مخالف بود و بعد از شش ماه و با پادرمیانی بزرگترها و لجبازی خودم موافقت کرد». او می‌افزاید: «فقط تا چند ماه اوضاع خوب بود بعد یک‌دفعه همه‌چیز عوض شد. حمید یک فرد دیگری شده بود، شکاکیتش خیلی اذیتم می‌کرد، به همه‌چیز گیر می‌داد و همین باعث می‌شد خیلی با هم دعوا کنیم. مشکلات روز به روز بیشتر می‌شد و یک سال بعد هم که کتک‌زدن‌ها شروع شد. از یک طرف به خاطر بارداری‌ام و از طرف دیگر به دلیل اینکه خودم اصرار به این ازدواج کرده بودم نمی‌خواستم درخواست طلاق بدهم. به هر طریقی بود این سه سال گذشت تا اینکه چند ماه پیش فهمیدم حمید معتاد شده است. دیگر تحمل اوضاع برایم ممکن نبود و الان هم که خانه پدرم هستم تا ببینم دادخواست طلاق به کجا می‌رسد». به نظر می‌رسد با توجه به اینکه افراد معمولا در این فضاهای مجازی سعی می‌کنند هویت دیگری که با هویت واقعی‌شان فرق دارد از خود نشان دهند، همین باعث می‌شود که وقتی وارد زندگی واقعی می‌شوند یک روزه ورق برگردد و آن فرشته دیروزی به ناگاه دیو امروز شود. آن‌گونه که آمارها حکایت می‌کنند 85 درصد از ازدواج‌های اینترنتی به طلاق می‌رسند. هرچند که وضعیت طلاق در جامعه ما وخیم است ولی به نظر می‌رسد که رقم 85 درصدی طلاق ازدواج‌های اینترنتی بسیار بیشتر از چیزی است که انتظار می‌رود و شاید همین مساله باعث بدبین شدن جامعه به این نوع از شیوه‌های آشنایی شده باشد.

  ازدواج‌های اینترنتی عموما ناموفق هستند

یک کارشناس مسائل اجتماعی با بیان اینکه در همه جای دنیا از از وسایل ارتباطی به عنوان یکی از وسایل آشنایی برای ازدواج استفاد می‌شود، به «آرمان» می‌گوید: در جامعه ما هم از موقعی که این وسایل ارتباطی جدید وارد شدند ناخودآگاه با خودشان این شیوه جدید آشنایی برای ازدواج را هم آوردند. ثریا عزیزپناه ادامه می‌دهد: آن چیزی که ما را متفاوت می‌کند از یک سو به دلیل استفاده‌های نادرست و ناروایی است که عموما به کلاهبرداری و سوءاستفاده منتهی می‌شوند و پلیس فتا هم دائم درباره آنها هشدار می‌دهد. از سوی دیگر استفاده از این وسایل برای آشنایی و ازدواج با بافت سنتی جامعه ما همگونی ندارد. او با اشاره به اینکه جامعه ما در امر ازدواج جامعه‌ای است که پایبندی‌های بی‌قید و شرطی را به آداب و سنن دارد، می‌افزاید: ازدواج در ایران از یک مرحله به بعد با آداب و رسوم هزاران ساله انجام می‌شود و خانواده‌ها در آن دخالت مستقیم دارند. او تصریح می‌کند: ازدواج فقط با نظر و اختیار دو نفر نیست و معمولا دو خانواده و بعضا دو طایفه با هم بر سر شکل‌گیری قرارداد ازدواج بحث می‌کنند. عزیزپناه می‌گوید: چون معمولا افراد در این فضا می‌توانند اطلاعات خلاف واقع از خود ارائه دهند و امکان سنجش آنها وجود ندارد، سرانجام این ازدواج‌ها چندان موفق نیست. او می‌افزاید: در جوامع دیگر با توجه به بافت فرهنگی و نوع روابطی که دارند از این وسایل به درستی به عنوان وسیله آشنایی استفاده می‌شود ولی در جامعه ما هنوز پیوند زدنش صورت نگرفته و جامعه آن را قبول نکرده است.