آدم‌فضایی‌ها کجا هستند؟
«پس آنها کجا هستند؟» این پرسشی بود که مدتها ذهن «انریکو فرمی»، فیزیکدان بزرگ ایتالیایی را به خود مشغول کرده بود.
به گزارش پارس به نقل از شرق او همیشه می‌پرسید پس فضایی‌ها کجا هستند و چرا نمی‌توانیم با آنها ارتباط برقرار کنیم؟ پرسشی که البته هیچ‌گاه پاسخ درست و کاملی دریافت نکرد. آیا در جان هستی، حیات در جایی دیگر غیر از سیاره زمین یافت می‌شود؟ و مهم‌تر از آن اینکه آیا امکان دارد در بین این گونه‌های زیستی، انواعی از موجودات هوشمند هم یافت شود؟ در طول تاریخ پاسخ‌های بسیار متنوعی به این پرسش ارائه کرده بودند. برخی بر این باور هستند که زمین و نوع انسان در پهنه گیتی منحصربه‌فرد است و هیچ موجود هوشمند دیگری در کیهان وجود ندارد. برخی دیگر بر این باورند که گونه‌های هوشمند وجود دارند، اما با توجه به گستردگی زمانی و مکانی کیهان، عملا امکان برقراری ارتباط با دیگر تمدن‌ها وجود ندارد. برخی هم بر این باورند که چه‌بسا تمدن‌های بسیاری وجود دارند، اما هیچ علاقه‌ای ندارند که با ما ارتباط برقرار کنند. برخی هم بر این باورند که تمدن‌ها یا گونه‌های هوشمند حیات دوره‌های تکاملی کوتاهی (در مقایسه با خود کیهان) دارند، در نتیجه بسیاری از تمدن‌ها در سیاره‌های دیگر پدید آمدند و از بین رفتند، بدون آنکه ما فرصت کرده باشیم برای ارتباط با آنان اقدام کنیم (در نظر داشته باشید که چند هزار سال از پدیدآمدن انسان هوشمند در سیاره زمین گذشته است اما ما تازه ١٠٠ سال پیش توانستیم امواج الکترومغناطیسی را که مهم‌ترین ابزار برای برقراری ارتباط با جهان بیرونی است، کشف کنیم). پس می‌بینیم تاکنون برای این پرسش ساده، پاسخ‌های بسیار متنوعی ارائه شده است اما «فرانک دریک» از جمله افرادی بود که تصمیم گرفت با نگاهی علمی، این موضوع را بررسی کند. «دریک» که منجم و اخترفیزیکدان آمریکایی است، از پیش‌گامان جست‌وجوی فرازمینی و پروژه «ستی» محسوب می‌شود. او برای تخمین تعداد سیاره‌هایی که می‌توانند پناهگاه حیات یا مکان مناسبی برای پدیدآمدن و تکامل گونه‌های هوشمند باشند، معادله‌ای ارائه کرد. «فرانک دریک» که عضو رصدخانه رادیواخترشناسی گرینبنک است، در معادله معروف خود، تعداد جوامع هوشمند موجود در کهکشان راه شیری را تخمین زده است. این معادله دارای هفت متغیر است: N=R×Fp×Ne×Fl×Fi×Fc×L
N = تعداد تمدن‌های فرازمینی در کهکشان که می‌توانیم با آنها تماس برقرار کنیم
R= آهنگ یا سرعت تشکیل ستارگان در کهکشان راه شیری
Fp = بخشی از این ستاره‌ها که منظومه‌های سیاره‌ای دارند
Ne = درصد یا بخشی از سیاراتی که شرایط مناسبی برای تشکیل حیات دارند
Fl = درصدی از سیارات مناسب که عملا حیات را می‌پرورانند
Fi = درصدی از سیارات که شرایط پرورش حیات هوشمند را دارند
Fc = درصدی از سیارات که حیات هوشمند را دارند و مایل به برقراری ارتباط هستند و توانایی این کار را دارند
L = مدت زمانی که یک تمدن در مرحله برقراری تماس قرار می‌گیرد.
اما بالاخره در کهکشان ما چه تعداد سیاره دارای حیات هوشمند است که می‌تواند با ما ارتباط برقرار کند؟ برای بهتر پاسخ دادن به این پرسش، اعداد تقریبی را که دانشمندان برای هر کدام از این فاکتورها تخمین زده‌اند، جاگذاری می‌کنیم تا نتیجه را مشاهده کنیم.
R=١٠ ستاره در سال (پس در مدت حدود ١٥میلیارد سال از تشکیل کیهان، ١٥٠میلیارد ستاره تشکیل شده است)
Fp =١/٠ (از هر ١٠ ستاره، فقط یک ستاره سیاره دارد)
Ne = ٢ (ستارگان دارای سیاره، هر یک به‌طور میانگین دو سیاره دارند)
Fl = ١/٠ (از هر ١٠ سیاره، یکی از آنها، شرایط مناسب برای تشکیل حیات را دارند)
Fi = ٥/٠ (فقط نیمی از سیارات داری حیات، می‌توانند حیات هوشمند داشته باشند)
Fc = ٩/٠ (شاید از ١٠ تمدن یا گونه حیاتی هوشمند، فقط ٩ تا مایل باشند که با ما ار تباط داشته باشند)
L = ١٠٠٠٠ (ده‌هزار سال از پدیدارشدن انسان هوشمند که توانایی برقراری ارتباط دارد، می‌گذرد).
N=١٠× (٠/١)×(٢)×(٠/١)×(٠/٥)×(٠/٩)×(١٠٠٠٠) = ٩٠٠
پس می‌بینیم که احتمالا در کهکشان ما تعداد زیادی تمدن یا گونه‌های حیاتی هوشمند وجود دارد و درصورتی‌که وقت و انرژی کافی برای یافتن آنها صرف کنیم، می‌توانیم با آنها ارتباط برقرار کنیم. البته نباید از یاد برد که این اعداد و ارقام تقریبی هستند و بر اساس اطلاعات کمی که ما از کیهان داریم، استوار است و با مطلع‌شدن هرچه بیشتر دانشمندان از وضعیت کیهان، کهکشان خودمان و حتی کشف سیاره‌های فراخورشیدی گوناگون و بررسی شرایط و وضعیت مختلف آنها از لحاظ زیستی، بیوشیمیایی و غیره به تقریب بهتری دست پیدا می‌کنیم و روزبه‌روز می‌توانیم با قاطعیت بیشتری درباره احتمال یافتن این گونه‌های هوشمند صحبت کنیم.
ارسال نظر