ارتباط جنسي غير قانوني بلااشكال؛ «صيغه موقت» ضربه به حقوق زن؟

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- علی اصغر همایون- رصد، اودیسه نورهیم، سفیر نروژ در ایران، در دیداری که با استاندار اصفهان داشت از مشارکت بالای زنان در دانشگاه ها و اجتماع سخن گفت و از آن ابراز خرسندی کرد. شبیه به همین جملات را از بسیاری از توریست هایی که از ایران دیدن می کنند می توان شنید که یافته های خود را بسیار متفاوت از تصویری می دانند که از رسانه های خارجی در مورد زنان ایران ارائه می شود. این در حالی است که در آخرین گزارشی که دبیرکل سازمان ملل در اردیبهشت ماه امسال از وضعیت زنان ایران تهیه کرده بود، مشارکت زنان در حوزه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ضعیف شمرده شده بود. تناقض موجود در قضاوت های کشورهای توسعه یافته در رابطه با وضعیت زنان ایران را هم می توان به لحاظ تفاوت اطلاعات رسیده به آن ها تحلیل کرد و هم می توان دلیل آن را امری بزرگتر، یعنی تفاوت معیارهای آنان در قضاوت درباره زنان دانست؛ اینکه تصویر واحدی از «زن نمونه» در کشورهای پیشرفته وجود ندارد که بتوان براساس آن، وضعیت زنان در سایر کشورها را تحلیل کرد.

برخی از معیارهایی که کشورهای مدرن و در رأس آن ها سازمان ملل متحد برای قضاوت در رابطه با وضعیت زنان در یک کشور به کار می برند، معیارهای صحیحی است که با آموزه های دینی و سیره عقلاء همگن است و ضعف کشور در این زمینه ها را نباید به حساب «دشمنی و خباثت اجنبی ها» گذاشت. اما در این میان معیارهایی نیز وجود دارد که با آموزه های قطعی دینی ما مباین است و لذا هیچ گاه نمی توان برای رضایت خاطر دیگران، از آن ها دست شست.

پاره ای از این معیارها اما نه تنها با آموزه های اسلامی مخالف است، بلکه با عقل سالم بشری نیز ناهمگن بوده و ناشی از فضای بسته و «هولوکاست» مانندی است که بر ذهن تصمیم گیران این کشورها سایه افکنده است. به عنوان مثال، یکی از دلایل نامطلوب بودن وضعیت حقوق زنان ایران در گزارش دبیرکل سازمان ملل، قانونی بودن ازدواج موقت و مجدد شمرده شده است، در حالی که در هیچ یک از این گزارش ها، قانونی بودن خانه های فساد و پذیرش روسپی گری به عنوان یک شغل در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، به عنوان نقض حقوق زنان قلمداد نشده است.

به نظر آن ها، برقراری ارتباط جنسی با غیرهمسر به هیچ یک از حقوق زنان آسیب نمی رساند اما همین ارتباط اگر با اجرای چند کلمه «صیغه ازدواج موقت» همراه شود، بنیان های حقوق زنان را به لرزه در می آورد! از نگاه غربی، ارتباط غیر مسئولانه مرد متأهل با غیر همسر خود، نماد روشنفکری و آزادی انسان هاست، اما اگر همین ارتباط، مسئولانه شده و زن در قبال برقراری ارتباط از حقوقی همچون مهریه، حق کار و داشتن سرپناه برخوردار شود، آزادی زن سلب می شود. اینکه دبیرکل سازمان ملل از بالارفتن تعداد زنان سفیر ایرانی «مشعوف» می شود عجیب نیست، اما اینکه ما نیز آن را نماد پیشرفت تلقی کرده و از سرنوشت فرزندانی که بدون حضور پدر و مادر، روزها را سپری کرده و بزرگ می شوند نهراسیم جای شگفتی دارد.

باری، به نظر می رسد برای دست یابی به الگوی «زن نمونه»، نباید امیدی به معیارهای ناکارآمد و متناقض غربی و شرقی بست، بلکه به جای آن، لازم است دل در گرو آموزه های اسلامی و «تجربیات عاقلانه بشری» داشت. از تمدنی که هم جنس بازی را مشروع می داند و با پوشش «آزادی های فردی»، نهاد خانواده را فدای لذت های زودگذر انسان ها می کند نباید انتظار داشت بتواند الگوی مناسبی برای «زن ایرانی» ترسیم کند؛ زنی که در دنیای شلوغ امروز، هنوز هم پیشرفت را در گرو تربیت فرزندان صالح و سالم و ارتباط مسئولانه با همسر می داند، نه واگذاشتن فرزندان و غرق شدن در بی بند و باری جنسی.

کشورهای غربی پس از افراط گرایی کلیسای قرون وسطایی، دوران تفریط پس از آن را تجربه می کنند و هنوز به اعتدال نرسیده اند. البته در این میان، به تدریج نشانه هایی از اعتدال در برخی کشورها نمایان گشته و توصیه هایی از زبان آن ها در رابطه با لزوم پوشش مناسب در بعضی محیط ها شنیده می شود، اما نباید تا زمان رسیدن آن ها به اعتدال، زمان را از دست داده و الگوسازی برای «زن مسلمان ایرانی» را معطل بگذاریم. طراحی الگوی «زن مسلمان ایرانی» اگر مدبرانه و همراه با توجه به شرایط زمان و مکان صورت گیرد، حتی می تواند به الگویی برای سایر کشورها نیز تبدیل شود؛ کشورهایی که به تدریج از آزادی های حیوانی موجود به تنگ آمده و در جستجوی معنویت، به «معنویت وحشی» داعشی ها پناه می برند، مسلما بسیار بیشتر از آن، شیفته «عدالت و معنویت علوی» خواهند شد.