نقش «ن.ج» در اتفاقات وزارت ارتباطات / ماجراهای پشت صحنه درآمدهای هنگفت اپراتورهای تلفن همراه

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- احسان کفشدارطوسی- اتفاقات اخیر حوزه فضای مجازی مانند نامه معاون اول قوه قضاییه به دولت، و دادن مدت زمان یک ماهه حذف محتوای مجرمانه برخی شبکه های اجتماعی، و پاسخ وزیر ارتباطات و سخنگوی دولت در این موضوع، دوباره بحث پیرامون شبکه ملی اطلاعات را داغ کرده است. بسیاری از کارشناسان حوزه فضای مجازی بر این باورند که، تا بستر اینترنت کشور، داخلی و بومی نباشد، همچنان با مشکلات عدیده فنی، اجتماعی و فرهنگی مواجه خواهیم بود. حجت الاسلام نصرالله پژمانفر، نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی و عضو  شورای معین فضای مجازی در گفتگو با رصد به بررسی شبکه ملی اطلاعات پرداخته است که در ادامه می آید.

* شورای عالی فضای مجازی که با تاکید رهبر معظم انقلاب تشکیل شد چه ویژگی ها و ماموریت های خاصی را دنبال می کند؟

یکی از ویژگی های شورای عالی فضای مجازی این است که در صورت صلاحدید و تصویب، می تواند اقدام اجرایی در امور داشته باشد، یعنی به غیر از سیاست گذاری، تصمیم گیری و هماهنگی در فضای مجازی، می تواند از طریق مرکز ملی فضای مجازی، در حوزه اجرا نیز ورود پیدا کند که این ساز و کار در شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود ندارد.

یکی از ویژگی های خاص شورای عالی فضای مجازی، مسیر بسیار مناسبی است که در آیین نامه، جهت سرعت بخشیدن به کارها و مصوبات آن پیش بینی شده است؛ یعنی برای تسهیل و سرعت بخشیدن به مصوبات در این شورا، تمهید خاصی را در بند ۳ به قرار ذیل داریم که : « مصوبات کمیسیون های عالی پس از تصویب، برای اعضای شورای عالی ارسال می گردد، چنانچه ظرف مدت دو هفته (یا یک هفته بنا به تشخیص رئیس شورای عالی در موراد اضطرای) حداقل پنج نفر از اعضای شورای عالی اعتراض خود را به صورت کتبی نسبت به مصوبه مذکور به دبیر خانه اعلام نمایند، موضوع جهت بررسی به شورای معین ارجاع می گردد و در غیر این صورت توسط دبیر شورای عالی ابلاغ می شود. این بند، از مصوبات بسیار خوبی است که موجب سرعت در کارها می گردد و در مسیر تایید نهایی نیز، رویه دفتر  مقام معظم رهبری نیز بر همین منوال بوده که تا یک هفته نظر دفتر اعلام و الا به منزله قبول تلقی شده است.

اما بد نیست اشاره ای گذرا به تخلفی که از طرف رئیس شورای عالی مبنی بر زیر پا گذاشتن همین آیین نامه مترقی، صورت گرفته داشته باشم و ایشان با وجود چنین آیین نامه، الان همه کارها را تعطیل کرده، یعنی متاسفانه رئیس جمهور محترم (هر چند رئیس شورا عالی هستند، ولی نهایتا صاحب یک رای بیشتر نمی باشند و در صورت عدم قبول این بند از آیین نامه می بایست ضمن طرح و رای گیری مبنی بر حذف این بند، با رای اکثریت، مسیر تصویب را عوض می نمودند) خلاف آیین نامه، مسیر را کاملا بسته و دستور داده اند که همه مصوبات می بایست از مسیر طرح در شورای اصلی عبور کند و از طرفی هم جلسات شورای اصلی را برگزار نمی کنند و لذا موضوعاتی چون پیوست فرهنگی اپراتور نسل ۳ و ۴ که در کارگروه بحث و نهایی شده را نیز، بعد از ابلاغ دبیر شورا عالی، لغو کرده و دستور به عمل نشدن آن ها داده اند.

* با توجه به اینکه مدت زمان سه ساله ای که رهبر انقلاب برای اعضای شورای اول تعیین کرده اند، در حال اتمام است، عملکرد اعضای شورا و ارتباط و همراهی دولت های دهم و یازدهم با شورای عالی فضای مجازی را چگونه ارزیابی می کنید؟

شورای اصلی و معین فضای مجازی تا الان بیش از ۷۰ جلسه برای تدوین آیین نامه ها و مصوبات برگزار کرده و مصوبات خوبی نیز داشته است، ولی همراهی نکردن کامل دولت ها در این زمینه سبب شده تا کارها آن چنان که می بایست، جلو نرود. در مورد عملکرد دولت ها می توان اینگونه گفت که، درست است که دولت دهم خیلی در رشد و ارتقای این شورا موثر نبود و همراهی شایانی نداشت ولی متاسفانه وضع در دولت یازدهم به مراتب بدتر پیش می رود، بلکه بهتر بگویم، کار قفل شده است؛ یعنی در دولت و وزارت ارتباطات هیچ تمایلی در همراهی و همدلی این شورا وجود ندارد و تمامی تلاش ها در به حاشیه راندن این شوراست. از زمان آغاز دولت یازدهم تا الان، جلسات محدودی (فقط پنج جلسه) شورا با ریاست جناب آقای روحانی تشکیل شده که دو جلسه آن در سال جاری بوده است و این در حالی است که سال از نیمه گذشته است.

* شبکه ملی اطلاعات، مشخصا از چه زمانی در کشور مطرح شده و اکنون در چه مرحله از ایجاد این پروژه بزرگ هستیم؟

زمانی که بسیاری از کشورهای دنیا هنوز با عنوان «شبکه ملی اطلاعات» آشنا نبودند و درکی از این موضوع نداشتند، این طرح در کشور مطرح شد و به دلیل اهمیت راهبردی که داشت، در ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه، مورد تاکید قرار گرفت. این طرحی است که تمامی نیاز مندی های کاربران در آن باید، پیش بینی می شد. جالب است بدانید که بعد ها کشورهایی مثل چین، آلمان و فرانسه و روسیه و بسیاری از کشورهای دیگر به آن در کشور خود استقبال کردند و الان هر کدام برای خود شبکه ملی دارندکه تمامی نیازهای کاربران خود را در آن شبکه پاسخگو می باشند و طبعا مدیریت آن نیز در دست خودشان است نه در دست دیگران؛ ولیکن دولت ها طی دو سال اخیر همراهی شایانی جهت انجام این تکلیف قانونی نداشتند و یا بهتر بگویم، اصلا کاری انجام نشده است. البته درست است که وزیر محترم قول داده اند تا پروژه «شبکه ملی اطلاعات» را در پایان سال ۹۴ افتتاح کنند، اما با توجه به نبود تحرک و اقدام لازم در این حوزه، بسیار بعید به نظر می رسد، در چنین تاریخی این کار صورت بگیرد. این هم وعده ای برای ساکت کردن مطالبات به حق مردم است.

با توجه به حجم ورودی پهنای باند اینترنت در ماه درآمد کلانی، یعنی چیزی حدود ۱۸۷ میلیارد تومان از این مسیر درمی آورد، به همین علت بیشتر به دنبال تجارت حجم اینترنت خارجی و درآمدهای حاصل از آن است تا شبکه ملی طبق تکالیف مشخص شده، دولت می بایست نسبت به راه اندازی شبکه پیشرفته ملی اطلاعات پیش از هر اقدامی در حوزه ارتباطات اینترنتی، مبادرت داشته باشد، ولیکن متاسفانه دولت هیچ تلاش محسوسی در این زمینه صورت نداده و با پشت گوش انداختن این مسئله، بیشتر به دنبال واردات پهنای باند اینترنت خارجی می باشد، این در حالی است که یکی از مشکلات اصلی اینترنت در کشور ما، نبود تنوع سرویس ها است که این امر بدون راه اندازی شبکه ملی اطلاعات مقدور نمی باشد.

اگر چه رسانه های زنجیره ای و کسانی که ذینفع در این امور می باشند، تلاش دارند که مجلس و امثال بنده را مخالف با سرعت اینترنت در کشور نشان دهند، اما روشن و بدیهی است که ما نه تنها با آن مخالف نیستیم بلکه آن را یک ضرورت می دانیم، اما مشکل ما مربوط به عملکرد غیر قانونی و غلط وزارت ارتباطات است. چرا این وزارت خانه می خواهد، بدون زحمت و تهیه پیش شرط ها، تنها دلالی پهنای باند اینترنت را انجام دهد و پول بی حساب را به جیب بزند و فقط یک برگ کاغذ را به عنوان مجوز بدهد.

روشن است که در تمامی دنیا تدابیری در ارائه اینترنت پر سرعت وجود دارد. به عنوان مثال کنترل والدین بر فرزندان و کنترل افراد زیر ۱۸ سال در همه جای دنیا حتی در کشورهای لائیک نیز وجود دارد. شما می توانید به اپراتور مراجعه کرده و بر فعالیت فرزندتان نظارت کنید. این امکان و صدها امکانات دیگر هنوز در کشور ما وجود ندارد. مسئولان وزارت ارتباطات زحمتی که کشیده اند این است که همان مجوزی را که چند سال قبل بوده را کپی نموده و در مقابل پول بی حساب که الان جای طرح آن نیست، می گیرند، و علت آن هم فقط این است که دولت با زور کار خودش را انجام می دهد.

چرا امروز به بهانه توسعه پهنای باند، اینترنت با این قیمت به دست کاربران در ایران ما می رسد؟ آیا در مورد تفاوت قیمت اینترنت در کشور ما و کشورهایی حتی مثل افغانستان نه ژاپن، پاسخی دارند؟ یا این مسئله مهم نیست و فقط ما باید به فکر سهم خودمان باشیم که به بهانه توسعه پهنای باند از جیب مردم پول برداریم؟!

بستر اینترنت ملی یا همان «شبکه پیشرفته ملی اطلاعات» به غیر از مباحث اقتصادی که می تواند، صرفه جویی فراوانی برای کشور در پی داشته باشد، مانع ایجاد مشکلات امنیتی، سیاسی، اجتماعی و اخلاقی غربی ها برای کشور عزیزمان است، چرا که الان تمام اطلاعات ما در بستر سرورهای خارجی قرار داشته و آن ها به راحتی به آن ها دسترسی دارند، ما امروز در میدان دشمن بازی می کنیم. دشمنی که زمین شیب داری را به نفع خود طراحی کرده که امکان گل زدن برای ما در این بازی نیست. این همان بازی برد برد دشمن است که در هر صورت او برنده این میدان خواهد بود و کاربران و متخصصان ایرانی هم باید همیشه بازنده باشند!

چند دولت گذشته تا کنون، با توجه به این مطلب که، خرید اینترنت خارجی و فروش به شرکت های داخلی برای شان سود فراوان دارد، خیلی راغب به ایجاد چنین شبکه جامعی در این ایران نبوده اند و همین امر سبب کندی این پروژه عظیم شده است. شما نگاه کنید زمانی که دولت برای هر stm1 حدود سه هزار دلار هزینه می کند و حدود ۲۴ میلیون تومان می فروشد. با توجه به حجم ورودی پهنای باند اینترنت در ماه درآمد کلانی، یعنی چیزی حدود ۱۸۷ میلیارد تومان از این مسیر درمی آورد، به همین علت بیشتر به دنبال تجارت حجم اینترنت خارجی و درآمدهای حاصل از آن است تا شبکه ملی.

چرا پیامک های تبلیغاتی که برای تمام کشور ارسال می شود، فقط در اختیار ۵ شرکت است؟ که اگر در هر هفته میانگین ۳۰ پیامک در حجم انبوه ارسال شود و در هر پیامکی ۶  تومان به دولت داده شود و ۵ درصد برای جوایز کنار گذاشته می شود، الباقی سود خالص و پول مفتی است که به جیب چند نفر خاص می رود، البته به شرطی که اصلا چنین جوایزی وجود خارجی داشته باشد یا به وعده هایی که می دهند عمل کنند! خودتان حساب کنید. آیا امروز بحث خدمت رسانی به مردم است یا به خدمت مردم رسیدن و جیب شان را خالی کردن؟! یکی از شخصیت هایی که سالهاست در پشت پرده مدیریت بسیاری از اتفاقات آنجاست، شخص آقای «ن.ج» می باشد.

تلاش دارند که مجلس و امثال بنده را مخالف با سرعت اینترنت در کشور نشان دهند، اما روشن و بدیهی است که ما نه تنها با آن مخالف نیستیم بلکه آن را یک ضرورت می دانیم، اما مشکل ما مربوط به عملکرد غیر قانونی و غلط وزارت ارتباطات است

کندی در ایجاد «شبکه جامع ملی اطلاعات» به عوامل دیگری هم وابسته است. نگاه کنید در زمانی که دولت، اعلام می کند هیچ بودجه ای ندارد، ولیکن در عمل به سرعت در حال گسترش اینترنت به اصطلاح پر سرعت در روستاهای کشور است و در همین مدت کوتاه، چندین هزار روستا را به این طرح وارد کرده، در حالی که هیچ پیوست و برنامه فرهنگی درست و صحیح برای آن تنظیم نکرده و هیچ آموزش سواد رسانه ای برای مردم به اجرا نگذاشته و از این شتاب بر می آید که به دنبال اهداف سیاسی و رسانه ای در آینده هستند، که منجر به واگذاری فضای فرهنگی و رسانه ای به خارج از کشور می شود.

دولت مردان به دنبال گرفتن فضای رسانه ای کشور بوده و تمام تلاش خود را در همین مسیر گذاشته اند. یکی از ادله پشت صحنه برگزار نکردن جلسات شورای عالی فضای مجازی همین می باشد.

* اعضای شورای اصلی و معین در قبال برگزار نشدن جلسات شورا و اجرایی نشدن مصوبات آن چه موضعی داشته اند و چطور می خواهند اجرای این سیاست ها را پیگیری کنند؟

برخی از اعضای شورا، به کرات این موضوع را در مجلس و رسانه ها گوشزد کرده اند، ولی صدای چند نفر خیلی به جایی نمی رسد. از جمله کارهای مهمی که می توان انجام داد این است که نهادهای مردمی و موسسات فرهنگی، نشست هایی تخصصی و در عین حال عمومی برای افکار عمومی مردم برگزارکنند و مطالبات به حق مردم را با منطق و استدلال قوی برای همه تبیین کنند و حتی در صورت لزوم این مباحث را به مناظره گذاشته تا مسئولان با خواست مردمی مواجه شوند و با این مطالبه، خود را ملزم به اجرای قوانین بدانند.

کار فرهنگی در این عرصه بسیار مهم است، و در زمینه فضای مجازی خیلی نمی توان به کمک دولت ها امید داشت، هرچه هست همین ظرفیت عظیم مردمی است که می تواند بسیاری از مشکلات را حل کند و در این زمینه ها می بایست بسیج مردمی راه بیاندازیم تا در جنگ نرم موفق شویم.

همه می بایست تلاش کنیم تا با تمام گروه های موجود در این حوزه ارتباط برقرار کرده و بدانیم که یک دست صدا نداره! چه بسا گروه هایی کارهای خوبی انجام داده باشند و ما بتوانیم بخشی از پازل دفاع نرم را کامل کنیم تا جریان نیروهای مومن انقلاب اسلامی در این عرصه زودتر به موفقیت برسد.