ماجرای چهارزانو خوابیدن یک مرجع تقلید

به گزارش پارس به نقل از فارس، دعای مشهوری منسوب به امام زمان (عج) است که حضرت در این دعا حدود چهل درخواست از ذات اقدس الهی می کند که به مناسبت آغاز سال نو بر آن شدیم که به شرح دعای حضرت ولی عصر (عج) به روایت حجت الاسلام سیدحسین هاشمی نژاد کارشناس مذهبی بپردازیم که بخش دوم آن در ادامه می آید:

« اَللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفیقَ الطّاعَةِ وَبُعْدَ الْمَعْصِیَةِ وَصِدْقَ النِّیَّةِ وَعِرْفانَ الْحُرْمَةِ وَاَکْرِمْنا بِالْهُدى وَالاِسْتِقامَةِ وَسَدِّدْ اَلْسِنَتَنا بِالصَّوابِ وَالْحِکْمَةِ وَامْلاَ قُلُوبَنا بِالْعِلْمِ وَالْمَعْرِفَةِ وَطَهِّرْ بُطُونَنا مِنَ الْحَرامِ وَالشُّبْهَةِ وَاکْفُفْ اَیْدِیَنا عَنِ الظُّلْمِ وَالسَّرِقَةِ وَ اغْضُضْ اَبْصارَنا عَنِ الْفُجُورِ وَ الْخِیانَةِ وَ اسْدُدْ اَسْماعَنا عَنِ اللَّغْوِ وَ الْغیبَةِ وَ عَلَى الْمُتَعَلِّمینَ بِالْجُهْدِ وَ الرَّغْبَةِ وَ عَلَى الْمُسْتَمِعینَ بِالاِتِّباعِ وَ الْمَوْعِظَةِ وَ عَلى مَرْضَى الْمُسْلِمینَ بِالشِّفآءِ وَ الرّاحَةِ وَ عَلى مَوْتاهُمْ بِالرَّأْفَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ عَلى مَشایِخِنا بِالْوَقارِ وَ السَّکینَةِ وَ عَلَى الشَّبابِ بِالاِنابَةِ وَ التَّوْبَةِ وَ عَلَى النِّسآءِ بِالْحَیآءِ وَ الْعِفَّةِ وَ عَلَى الاَغْنِیآءِ بِالتَّواضُعِ وَ السَّعَةِ وَ عَلَى الْفُقَرآءِ بِالصَّبْرِ وَ الْقَناعَةِ وَ عَلَى الْغُزاةِ بِالنَّصْرِ وَ الْغَلَبَةِ وَ عَلَى الاُسَراءِ بِالْخَلاصِ وَ الرّاحَةِ وَ عَلَى الاُمَرآءِ بِالْعَدْلِ وَ الشَّفَقَةِ وَ عَلَى الرَّعِیَّةِ بِالاِنْصافِ وَ حُسْنِ السّیرَةِ وَ بارِکْ لِلْحُجّاجِ وَ الزُّوّارِ فِى الزّادِ وَ النَّفَقَةِ وَ اقْضِ ما اَوْجَبْتَ عَلَیْهِمْ مِنَ الْحَجِّ وَ الْعُمْرَةِ بِفَضْلِکَ وَ رَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ»

*اَللّهُمَّ ارْزُقْنا تَوْفیقَ الطّاعَةِ

بحث پیرامون توفیق است، حضرت شعیب نبی (ص) به قوم خود فرمود: « وَمَا تَوْفِیقِی إِلاَّ بِاللّهِ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ» من توفیق می خواهم از خدای تبارک و تعالی و توکل می کنم به خداوند چون اراده کرده ام شما را اصلاح کنم.

در ذیل این آیه شریفه روایت دارد حضرت صادق (ع) فرمودند: هرگاه بنده طاعتی را که خداوند بدان فرمان داده است انجام دهد، عمل او موافق فرمان خداوند عزوجل است و بدین سبب بنده را موفق نامیده اند و هرگاه بنده بخواهد در موردی نافرمانی خداوند کند و خدا میان او و آن معصیت حایل شود و در نتیجه بنده آن را مرتکب نشود، این ترک گناه او به توفیق خداوند تبارک و تعالی بوده است، اما هرگاه جلو او را از آن معصیت نگیرد و به حال خود رهایش کند تا مرتکب آن گناه شود، خداوند او را واگذارده و یاریش نرسانده است و توفیقش نداده است.

این حدیث جای شرح دارد. چنین تصور نشود که پس من هیچ اراده ای ندارم، البته تمام توفیقات من الله است، خدا انسان را کمک می کند، اما چنین نیست که انسان هیچ کاره باشد؟ الان کارخانه برق دارد برق تولیدی می کند و در این سیم ها و لامپ ها هستند، اما کلید به دست توست، اگر بزنی روشن می شود نزنی خاموش می ماند، یک وقت نگویی پس من هیچ کاره هستم، توفیق را خدا می دهد، اما اگر اطاعت نفس کنی از توفیق الهی محروم می مانی، اما اگر اطاعت خدا کنی از توفیق الهی بهره برده ای.

*آنچه از توفیق شمرده شده است

بعضی چیزها در روایت بیان شده که از توفیق شمرده شده است:

۱- « من التوفیق الوقوف عند الحیره» از توفیقات این است که وقتی انسان در امری سرگردان می شود، متحیر می شود توقف کند، شک دارد آیا این پول را این گونه سرمایه گذاری کنم ربا است یا نه؟ اگر توقف کرد توفیق الهی شامل حالش شده است، نمی داند این کلام غیبت است یا خیر؟ اگر توقف کرد توفیق الهی است و خود این توقف عامل تفکر است.

۲- امام علی (ع) : از توفیقات الهی که روزی انسان می شود این است که مال را از حلال کسب کند، نان حلال و طیب خوردن از توفیقات الهی است.

۳- از توفیقات الهی این است که انسان سرش و رازش را به کسی بگوید که او امانتدار باشد و سر انسان را فاش نکند.

در دوره آخر الزمان روایت دارد انسان گاهی دلش می گیرد ولی یک امین پیدا نمی کند که رازش را به او بگوید تا یک مقدار سبک بشود. انسان رازش را می گوید تأکید هم می کند که به کسی نگو اما فردا صبح می بیند همه مردم با خبر هستند و این یک توفیق است که انسان دوست و رفیقی داشته باشد که بتواند با او حرف بزند و رازش را به او بگوید.

۴- حضرت علی (ع) فرمود: از توفیق مرد این است که احسان و نیکی او نزد کسی قرار گیرد که نشرش دهد.

*عوامل سلب توفیق

یک سری عوامل است که این ها توفیقات را از انسان سلب می کند. یک مرتبه در ماه رمضان توفیق از انسان سلب می شود و نمی تواند سر سفره ضیافت الله بنشیند.

۱- یاری نکردن مؤمن: مؤمنی به شما مراجعه می کند، توان یاری او را داری ولی یاریش نکنی، در روایت دارد که امام صادق (ع) فرمود: هیچ مؤمنی نیست که ذلیل کند برادر مؤمنش مگر اینکه خدا در دنیا و آخرت او را ذلیل می کند، در صورتی که قدرت بر یاری داشته باشد، یعنی پشت سر برادر مؤمن غیبت می کنند، تهمت می زنند، ولی تو جلوی غیبت را نگیری و بگذاری برادر مؤمنت ذلیل بشود.

۲- تلاش و کوشش نکردن: امام صادق (ع) فرمود: کسی که از خدا طلب توفیق کند و تلاش نکند خودش را مسخره کرده است. دائماً می گوید: خدایا توفیق بده تا آن کاری را انجام بدهم که مرضی تو باشد، ولی پشت سر دعا تلاش نمی کند به نوامیس مردم نگاه خائنانه می کند، غیبت می کند، تهمت می زند. حرام می خورد این شخص توفیق روزیش نمی شود.

۳- کارهای قبیح را خوب بشمارد: امام علی (ع) فرمود: توفیق داده نشده به کسی که کارهای زشت را خوب بشمرد.

روایت دارد در آخر الزمان کارها برعکس می شود، معروف، منکر می شود و منکر، معروف می شود، مردم امر به منکر می کنند و نهی از معروف.

۴- عاق والدین: امام رضا (ع) فرمود: می دانی چرا خدا عقوق والدین را حرام کرد، به خاطر اینکه سبب می شود توفیق طاعت و بندگی از او سلب شود، خیلی از توفیقات بزرگان به خاطر خدمت به والدین بوده است و اگر انسان در خدمت به والدین کوتاهی کند توفیق از او سلب می شود.

حضرت سجاد (ع) نشسته بودند. شخصی سؤال کرد گفت: آقا ما ندیده ام شما با مادرتان هم غذا بشوید. حضرت فرمودند: به خاطر اینکه ممکن است مادر من سر سفره با چشم خود قطعه ای از غذا را انتخاب کرده باشد و من هم دستم را دراز کنم و همان قطعه را بردارم و به همین اندازه عاق والدین بشوم.

یکی از مراجع بزرگ ما که در اصفهان بود، از او سؤال کردند چه شد به این جایگاه رفیع رسیدی، فرمود: یک شب پدرم به حجره ام آمد و قرار شد شب را در حجره من بماند. من دیدم هر جوری بخوابم پایم به طرف پدرم دراز می شود. آن شب را چهارزانو خوابیدم، بستر پدرم را پهن کردم، پدرم خوابید و من هم به دیوار تکیه دادم، پدرم متوجه این ادب من شد و در حق من دعا کرد و به خاطر این ادب و احترام و دعای پدر، خدا من را موفق کرد.

۵- گناه: رسول الله (ص) فرمود: بترسید از افتادن در معاصی و سستی کردن و کوچک شمردن گناهان چرا که گناهان بی توفیقی و بدبختی را شامل صاحبش می کند تا اینکه بر اثر گناه به جایی می رسد که ولایت علی بن ابی طالب را رد می کند و گنهکار تا جایی می رسد که نبوت پیغمبر را منکر می شود و تا جایی که خدا را هم رد می کند و الحاد در دین خدا پیدا می کند.

بنابراین نگویید یک گناه اشکال ندارد، یک نگاه حرام اشکال ندارد. روایت دارد گناه لکه سیاهی بر قلب انسان می گذارد، اگر توبه کرد آن لکه سیاه پاک می شود، اگر گناه نکرد و توبه نکرد لکه سیاه بزرگ بزرگ تر می شود تا آنجا که همه قلب او را ظلمت و سیاهی می گیرد، پس مؤمنی از گناه خوف دارد و می ترسد، یک گناه که مرتکب شد مانند این است که کوهی را می خواهند بر سرش بیاندازند.

۶-یاری کردن دشمنان خدا: حضرت علی (ع) فرمود: کسی که دشمنان خدا را یاری و کمک کند مستحق خذلان و بی توفیقی است.

۷- شرکت در مجالس لغو و باطل: در دعای ارزشمند ابوحمزه ثمالی می خوانیم: پروردگارا شاید در مجالس اهل باطل شرکت کردم و در نتیجه تو مرا از برخی توفیقات محروم کردی.

*توفیق در دعاهای اهل بیت (ع)

حالا ببینیم اهل (ع) از خداوند توفیق چه چیزهایی را درخواست می کردند.

حضرت موسی بن جعفر (ع) در دعای اول ماه رمضان می فرماید: خدایا در این ماه رمضان به من توفیق بده هر عمل صالحی که سبب رضایت تو می شود، انجام بدهم. پیامبر (ص) می فرمود: خدایا در ماه رمضان به من توفیق تلاوت قران عطا بفرما.

در جای دیگر پیغمبر (ص) می فرماید: خدایا من را از گناهان و معاصی حفظ کن و به من توفیق بده بتوانم حسنات را کسب کنم.

در دعای دیگری حضرت (ص) می فرماید: خدایا من را موفق کند قبل از اینکه مرگ به سراغم بیاید، من خودم را آماده و مهیای مرگ کنم، یک زاد و توشه ای برای سفر آخرتم تهیه کنم.