مسکن‌مهر از نفس افتاد

به گزارش پارس به نقل از دنیای اقتصاد، در ۳۵ روزی که از استقرار عباس آخوندی در وزارت راه وشهرسازی می گذرد، بیش از ۱۵ مرتبه پیام صریح از طرف وزیر خطاب به عوامل مسکن مهر مبنی بر « لزوم ادامه کار در این پروژه عین روال قبلی» صادر شده است، اما بررسی های به عمل آمده در روزهای اخیر از حال وهوای شهرهایی که به واسطه همین ساخت وسازهای مسکن مهر به وجود آمدند، نشان می دهد: پیمانکاران با ترک کارگاه ها و معلق کردن ساختمان هایی که حداقل ۶ماه برای تکمیل و تجهیز آنها زمان لازم است، قصد کرده اند راه عمل به تعهد دولت در قبال پیش خریداران مسکن مهر را باز هم طولانی کنند!

گزارش از آخرین وضعیت پروژه های مسکن مهر حاکی است: شهرهای جدید اطراف تهران که در چهار سال گذشته بیشترین زحمت، پیگیری، چالش های شبانه روزی و در عین حال سرافکندگی را برای دولت در مقایسه با سایر مناطق کشور رقم زده بود، هم اکنون به بزرگ ترین گره عمرانی برای دولت یازدهم مبدل شده است. طبق یک آمار رسمی، ۷۵ درصد واحدهای مسکونی مهر در حال ساخت در شهرهای جدید سراسر کشور هنوز به مرحله افتتاح و بهره برداری نرسیده اند.

در « پرند» و « پردیس» تا پیش از شروع به کار دولت یازدهم، دغدغه هایی همچون نبود آب و برق و گاز و رخداد نابرابری بین هزینه ساخت و قیمت تمام شده واحدهای مسکونی مهر، وجود داشت طوری که در یکسال آخر فعالیت دولت قبل، با وساطت رییس جمهور وقت، هم وزارت نیرو مکلف شد بدون وقفه برای همه واحدها خدمات رسانی کند و هم وزارت راه وشهرسازی قبول کرد قیمت خرید مسکن مهر از پیمانکار را معادل بخشی از تورم شدید سال ۹۱ افزایش دهد. نزدیک به ۲۰۰ هزار پیش خریدار مسکن مهر در شهرهای جدید اطراف تهران، تا پیش از تغییر دولت امیدوار بودند با رفع این بهانه ها، بتوانند قبل از نیمه دوم امسال واحدها را تحویل بگیرند، اما با موانع تازه بر سر راه واگذاری ها، نه تنها ابهام درباره زمان تحویل افزایش یافته که این بار جنس تاخیرها نیز غیرقابل حل شده است. در شهر جدید « پرند» از ۹۵ هزار واحد مسکونی مهر در دست احداث، تاکنون نزدیک به ۲۰ هزار واحد افتتاح شده و مابقی واحدها که طبق زمان بندی باید پایان سال۹۱ تکمیل و افتتاح می شد، با مشکلاتی روبه رو شده است.
در این شهر، شاید بیشترین ضربه را پیمانکاران درشت دانه – سازنده های بالای ۱۰۰۰ واحد- به ستون اعتماد مردم به دولت، وارد کردند. این گروه از سازنده ها قرار بود به واسطه تیراژ ساخت، ارزان تر از سایر پیمانکاران بسازند و به واسطه توانایی فنی بالایی که دارند، سریع تر از بقیه، واحدها را تحویل متقاضیان بدهند، اما ارزش قراردادهای آنها با وزارت راه وشهرسازی و همچنین میزان پیشرفت فیزیکی واحدهای در حال ساخت، نشان می دهد دو هدفی که از واگذاری حجم انبوه مسکن مهر به این پیمانکاران دنبال می شد، متاسفانه محقق نشده است طوریکه هم اکنون قیمت فروش مسکن مهر متعلق به این پیمانکاران به مراتب بیشتر از سایر واحدها است و میزان تاخیر در تحویل نیز با بقیه برابری می کند. آنچه در حال حاضر در شهرهای جدید اطراف تهران به خصوص « پرند» ، بن بست ایجاد کرده، بحث قدیمی تاخیر ها نیست، بلکه « نبود پول» برای تکمیل واحدهاست.

گفته می شود، برخی پیمانکاران مسکن مهر وام دریافتی از سیستم بانکی را به جای آنکه ۱۰۰ درصد صرف همان پروژه ای که تسهیلات به آن تعلق گرفته است، بکنند، در پروژه های دیگر ساختمانی خود هزینه کرده اند.
نتیجه این هزینه کرد باعث شده، پروژه هایی که بعد از بارها تاخیر، قرار بوده تابستان امسال به پیش خریداران مسکن مهر در پرند تحویل داده شود، هنوز تکمیل نشده و به خاطر « نبودپول» به اجبار از سوی پیمانکار متوقف شده است. جالب آنکه، سازنده های مسکن مهر طی این سال ها، کاملا به منابع بانکی برای تامین مالی پروژه ها وابسته بودند و برخلاف روال طبیعی ساخت وساز که معمولا سازنده، بیش از ۵۰درصد ارزش پروژه، اقدام به سرمایه گذاری می کند، در مسکن مهر آورده ای از طرف سازنده ها دیده نمی شود.

در این میان، طبق قرارداد های سه جانبه ای که بین وزارت راه وشهرسازی، پیش خریداران مسکن مهر و پیمانکاران به عنوان پیش فروشنده، در فاصله سال های ۸۹ تا ۹۰ منعقد شد، مقرر شده بود ۷۰ درصد آورده نقدی پیش خریداران در طول پروسه ساخت وساز با نظارت دولت به پیمانکار پرداخت شود و ۳۰درصد مابقی درست در زمان تحویل کلید واحدمسکونی، تسویه شود. این در حالی است که شرکت عمران پرند حدود یک ماه پیش، با برنامه ریزی و تعهدی که از پیمانکاران مسکن مهر گرفت، از پیش خریداران خواست ۳۰ درصد قسط آخر آورده نقدی شان را پرداخت کنند تا از این طریق، مراحل باقیمانده تکمیل ساختمان ها به سرعت انجام شود و در طول پاییز۹۲، واحدها تحویل پیش خریداران شود اما این اقدام « پرند» تاکنون نتیجه نداده است، زیرا این افراد با بازدیدهایی که طی چند روز گذشته از ساختمان هایی که به آنها پیش فروش شده، به عمل آورده اند، ظاهر سازه ها را کمتر از آن می بینند که بخواهند ۱۰۰ درصد آورده نقدی شان را پرداخت کنند! به این ترتیب، در پروژه های سالخورده مسکن مهر شهرهای جدید، از یک سو کل تسهیلات بانکی قابل پرداخت، به آنها تعلق گرفته است و از سوی دیگر، به دلیل کم کاری سازنده، پیش خریداران حاضر به پرداخت اضافی نیستند و نتیجه، آن شده که تکمیل و تحویل واحدهای مسکونی مهر به بن بست رسیده است. آنچه باعث انحراف احتمالی در منابع پولی اختصاص یافته به مسکن مهر شده را نمی توان به پای عدم نظارت نوشت، بلکه سوءاستفاده عوامل ساخت و حربه های برخی پیمانکاران در دریافت به موقع وام بانکی و استفاده اقتصادی از تسهیلات، در این موضوع دخیل بوده است.

برخی پیمانکاران مسکن مهر با دریافت تسهیلات بانکی ارزان قیمت – قرض الحسنه- آن را صرف خرید کالاهای پربازده از بازارهایی که در یکسال اخیر بیشترین سود اقتصادی را به سرمایه گذاران داده است، کرده اند.
برخی دیگر وام مسکن مهر را از این بازار خارج نکردند اما وام دریافتی را به جای آنکه صرف تکمیل یک پروژه ۹۹ساله کنند، آن را صرف پروژه دیگر کردند تا مبادا ریالی از جیب خود، هزینه کرده باشند. البته در این میان، گروهی از پیمانکاران هم وجود دارند که هیچ انحرافی در کار آنها دیده نمی شود، ولی با عدم اعتماد به آینده مسکن مهر، کار را متوقف کرده اند تا مجبور نباشند هزینه خارج شدن این طرح از اولویت دولت را پرداخت کنند. برای این دسته از پیمانکاران، لغو برخی مصوبات دولت دهم در هفته های اخیر، نگران کننده شده و تصور می کنند دولت یازدهم هر آن احتمال دارد ادامه طرح مسکن مهر را متوقف کند و این طرح را به سرنوشت طرح های دولت های قبلی همچون مسکن اجاره ای یا اجاره به شرط تملیک که با تغییر دولت، کاملا از دستور خارج شدند، دچار کند.
در حال حاضر در شهر جدید پرند تنها پروژه واقعا فعال مسکن مهر، متعلق به تنها شرکت خارجی حاضر در این پروژه است و اغلب پیمانکاران به دلایلی همچون نبود منبع مالی، عدم پرداخت آورده نقدی متقاضیان یا هماهنگ نبودن شرکت های خدمات رسان، مراحل تکمیل و نازک کاری ساختمان ها را متوقف کرده اند.

در « پرند» همه واحدها پیش فروش شده و حتی اضافه بر ظرفیت واحدها، ثبت نام ذخیره از متقاضیان، انجام شده است. در « پردیس» اگرچه عمر احداث مسکن مهر به دو سال نرسیده و در مقایسه با ۴سال انتظار پیش خریداران در « پرند» ، هنوز زمان برای تاخیر و بدقولی وجود دارد اما طبق وعده ای که دولت در قرارداد پیش خریداران مکتوب کرده، واحدهای مسکونی مهر « پردیس» باید حداکثر تا پایان امسال به تدریج تحویل شود.
به رغم این زمان بندی، اما اقدام درخور توجه در این مناطق دیده نمی شود.

معاون جدید و ماموریت های پیش رو

محسن نریمان -رییس کمیته مسکن کمیسیون عمران مجلس هشتم- یک هفته پیش با حکم عباس آخوندی، معاون وزیر در امور شهرهای جدید شد.
انتظار می رفت مدیرعامل جدید شرکت عمران شهرهای جدید در این ۷روز، لااقل سفری کوتاه صرفا برای آشنایی با حوزه کاری خود به حساس ترین شهرجدید کشور یعنی « پرند» انجام دهد تا فارغ از آنچه تاکنون بر این شهر گذشته، از یک سو برای پیمانکاران و پیش خریداران قوت قلب باشد و از سوی دیگر مقدمات برنامه مدنظر وزیر بابت توسعه سکونتی این منطقه را هرچه زودتر فراهم کند.
اما این انتظار محقق نشد.

دفتر محسن نریمان طی این چند روز از مدیران عامل شهرهای جدید گزارش عملکرد مکتوب خواسته است و از پرند تاکنون دو سری گزارش درباره اقدامات انجام شده و موارد باقی مانده، به دفتر وی ارسال شده است.
با این حال به نظر می رسد، معاون جدید وزیر در امور شهرهای جدید لازم است در این هفته دو اقدام را به صورت ضرب الاجل در دستور کار خود قرار دهد.

اول لازم است، برای مدیران یکی دو شهر جدید تصمیم نهایی درباره ابقای مدیران فعلی یا تغییر آنها اتخاذ شود تا برزخی که مدیران فعلی از بابت ادامه حضور یا جابه جایی به آن دچار شده اند برطرف شود و از همه مهم تر سوءاستفاده برخی پیمانکاران مسکن مهر از این اوضاع خاتمه یابد.
اقدام دوم نیز باید تعیین کارگروه و کمیته های کارشناسی برای شهرهای جدیدی همچون پرند و پردیس و شناسایی نقاط ضعف و مراحل موردنیاز برای توسعه شهر باشد.

همان طور که « دنیای اقتصاد» در روز معارفه مدیرعامل جدید شرکت عمران شهرهای جدید در مقاله ای نوشت، حوزه کاری این معاونت در مقایسه با سایر معاونت ها، فوق العاده پرحجم و حساس است، چون که وزیر در نظر دارد انتقادهای چندساله اش را درباره این مناطق را در چهار سال پیش رو به کار بگیرد و نقاط ضعف شهرهای جدید را برطرف کند.

برای این منظور، بد نیست معاون شهرهای جدید در هفته پیش رو از پرند و پردیس و هشتگرد به عنوان پیشانی ۱۸ شهرجدید کشور شخصا بازدید کند تا ضمن انطباق گزارش های ارسالی از طرف مدیران عامل با واقعیت موجود در این شهرها، زاویه دید آقای نریمان برای راهبری شهرهای جدید و ماموریت های پیش رو بازتر و کامل تر شود.