بچه‌ی یتیم و پدرخوانده‌هایش

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، انجمن صنفی روزنامه نگاران در ایران، مانند بچه ی یتیمی است که سر راه مانده و هر کسی که زورش برسد، ادعای پدری اش را می کند. در حالی که طبق ماده ی ۱۵ آیین نامه ی انجمن های صنفی و کانون های مربوط مصوب هیأت وزیران، « ثبت دو تشکل همگن (انجمن صنفی یا کانون) در یک حرفه یا صنعت در حوزه فعالیت جغرافیایی مشترک مجاز نیست» . به نظر می رسد، صنف روزنامه نگار ایران درست مانند رسانه هایش دست مایه ی سلیقه های سیاسی شده و تا امروز، چندین مجوز برای انجمن های صنفی روز نامه نگاران صادر شده است، بدون آن که اعلام رسمی مبنی بر باطل شدن مجوز دیگری شده باشد.

« سندیکای نویسندگان و خبرنگاران مطبوعات ایران» به عنوان بزرگ ترین واحد ثبت شده ی صنفی مطبوعاتی تاریخ روزنامه نگاری ایران در سال ۱۳۴۱ آغاز به کار کرد. صندوق رفاه نویسندگان و خبرنگاران حرفه یی، صندوق تعاون، صندوق تعاونی اعتبار مسکن نویسندگان و خبرنگاران، از واحدهایی بودند که زیر نظر « سندیکای نویسندگان و خبرنگاران مطبوعات ایران» فعالیت می کردند. آخرین مجمع عمومی و انتخاب هیأت مدیره ی این سندیکا ۲۶ مهرماه ۱۳۵۸، درست یک سال پس از پیروزی انقلاب برگزار شد و پس از آن به دلایل مختلف، مهم ترین تشکل صنفی روزنامه نگاران ایران در وضعیتی بلاتکلیف قرار گرفت و به دست فراموشی سپرده شد.

پس از این انجمن، جدی ترین و مهم ترین انجمن صنفی روزنامه نگاران در سال ۱۳۷۶ با روی کار آمدن دولت اصلاحات راه اندازی شد. این انجمن با نام « انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران» فعالیت خود را در مهر ماه ۱۳۷۶ با گرفتن مجوز رسمی از وزارت کار آغاز کرد و در تیرماه ۱۳۸۸ درپی پلمپ شدن ساختمانش توسط دادستانی، فعالیتش به حالت تعلیق درآمد. این انجمن حدود شش هزار عضو دارد.

ماشا ءالله شمس الواعظین - رییس انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران - در گفت و گو با خبرنگار رسانه ایسنا درباره ی فعالیت این انجمن، گفت: انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران تنها انجمنی است که عضو فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران است و در کمیته های عضوگیری، رفاهی و پیمان دسته جمعی کار روزنامه نگاری نیز عضویت دارد. این انجمن کاملا مطابق استانداردهای بین المللی فعالیت می کند.

او همچنین درباره ی دلیل اصلی تعلیق فعالیت این انجمن، اظهار کرد: هنوز کیفرخواستی برای ما صادر نشده است. بنابراین من نمی توانم بگویم که کسی رفتاری قانونی یا غیرقانونی داشته، اما بستن دفتر انجمن، یک کار غیرقانونی است و باید در یک دادگاه صالحه به آن رسیدگی شود. از نظر من، دلیل برگزار نشدن چنین دادگاهی، وجود نداشتن دلایل و مدارک کافی برای محکوم کردن این انجمن است. به همین خاطر ترجیح دادند انجمن صنفی را به حالت تعلیق درآورند. هیچ نهادی حتی در جناح رقیب نیز ادعا ندارد که انجمن صنفی یک نهاد غیرقانونی است، بلکه می گویند شائبه هایی درباره ی فعالیت این انجمن وجود دارد، پس بهتر است بیایند و این شائبه ها را برطرف کنند.

« انجمن صنفی روزنامه نگاران آزاد تهران» یک انجمن صنفی دیگر است که امیر باقری - عضو سابق سندیکای خبرنگاران مطبوعات ایران و سخنگوی این انجمن - با بیان این که مجوز « انجمن صنفی روزنامه نگاران آزاد تهران» حدود ۱۲ سال پیش به ثبت رسیده است، توضیح داد: این انجمن بیش از ۵۰۰ نفر عضو دارد و ما تلاش کرده ایم که در این مدت، کارهای صنفی انجام دهیم. مثلا اگر روزنامه ای بسته می شد، برای خبرنگارانش کار پیدا می کردیم و پیگیری حقوق صنفی روزنامه نگاران از اهداف اصلی این انجمن بوده است. البته دوره های آموزشی نیز در این انجمن برگزار شده است.

او همچنین تأکید کرد: « انجمن صنفی روزنامه نگاران آزاد تهران» مجوز رسمی از وزارت کار و امور اجتماعی دارد و همچنان دارای اعتبار است.

البته داستان فعالیت انجمن های صنفی به همین جا ختم نشد و در سال ۹۰، مدعی دیگری برای این بچه ی یتیم پیدا شد؛ تلاش های عده ای با موافقت وزارت کار و امور اجتماعی به نتیجه رسید و « انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه نگاران ایران» شکل گرفت. این انجمن پس از یک سال، از ۱۰ بهمن ماه ۹۱ فعالیت خود را آغاز کرد.

علی لاریجانی - دبیر انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه نگاران ایران - در گفت وگو با خبرنگار ایسنا درباره ی جزییات فعالیت این انجمن، اظهار کرد: از آنجا که باید ساختار و و تشکیلات انجمن های صنفی قانونی شود، ما حدود یک سال برای دریافت مجوز و ثبت این انجمن در وزارت کار تلاش کردیم و حالا این انجمن در استان های تهران، خراسان رضوی، قم، بابل، گلستان و سیستان و بلوچستان فعالیت می کند.

او درباره ی تعداد اعضای این انجمن، گفت: تا کنون حدود ۱۵۰۰ نفر تشکیل پرونده داده اند. افراد متقاضی می توانند به صورت آن لاین و از طریق سایت ما اقدام به ثبت نام کنند.

لاریجانی با بیان این که « انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه نگاران ایران» پیگیر مسائل صنفی است، افزود: ما در بحث آموزش حرفه یی روزنامه نگاران ورود پیدا کردیم. با برگزاری یک آزمون که در آن ۱۲۰۰ نفر شرکت کردند، ۴۰۰ نفر را گزینش و دادن آموزش حرفه یی خبرنگاری را به آن ها آغاز کردیم که حدود دوماه به طول انجامید. البته حدود ۹۰ درصد شهریه ی این افراد توسط انجمن پرداخت شد.

« انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامه نگاران ایران» آخرین پدری است که برای این فرزند یتیم پیدا شده، اما گویا این هم پایان ماجرا نیست، چون پس از انتخابات یازدهمین دوره ی ریاست جمهوری، عده ای از رییس جمهور منتخب خواستند تا برای بازگشایی « انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران» تلاش کند، یعنی وزارت کار و امور اجتماعی باید یکی از این انجمن ها را به رسمیت بشناسد و رأی به ابطال مجوز سایر انجمن های صنفی مرتبط با حوزه ی روز نامه نگاری بدهد.

البته در این میان، به جز انجمن های صنفی متنوع و با سلیقه های سیاسی گوناگون، انجمن های غیرصنفی دیگری وجود دارند؛ « انجمن روزنامه نگاران مسلمان» و « انجمن روزنامه نگاران زن» از جمله ی این انجمن ها هستند که هریک فعالیت هایی را انجام داده اند؛ اما این روز ها در سکوت به سر میبرند و از شور و شوق گذشته شان خبری نیست.

ژاله فرامرزیان - دبیر اجرایی انجمن روزنامه نگاران زن ایران - در گفت و گو با خبرنگار رسانه ایسنا، اظهار کرد: انجمن روزنامه نگاران زن ایران در سال ۷۷ تأسیس شد؛ ولی فکر تأسیس چنین انجمنی در سال ۷۴ و پس از برگزاری کنفرانس جهانی زنان در پکن مطرح شد. تعداد اعضای رسمی این انجمن حدود ۳۲۱ نفر است و متقاضیان می توانند با مراجعه به سایت ما در این انجمن عضو شوند.

او با اشاره به ارائه ی برخی خدمات توسط انجمن، یادآوری کرد: در سال ۸۱ اقدام به راه اندازی یک تعاونی مسکن برای زنان روزنامه نگار کردیم. همچنین برای دادن خودرو به صورت لیزینگی و دادن وام نیز اقداماتی شده است. انجام برنامه های فرهنگی، حقوقی و برگزاری همایش ها، از دیگر اقدامات این انجمن است.

شاید نام برخی این انجمن ها برای خود اهالی رسانه نیز ناشناخته باشد؛ اما نکته ای که در این میان باید به آن توجه شود، تعیین تکلیف نهایی انجمن های صنفی است. با وجود این تعداد انجمن صنفی در حوزه ی رسانه، مشکلات این صنف همچنان پابرجا است.