یکی از پدیده‌های نوظهور قرن جدید فناوری بلاک چین است که در زیرساخت ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود. علی رغم وجود افراد زیادی که معاملات دیجیتالی در حجم خرد و کلان انجام می‌دهند، افراد کمی هستند که با این زیرساخت آشنایی و طریقه کارکرد آن را بدانند. این سیستم با پیدایش ارزهای دیجیتال شناخته شد و بیت کوین با استفاده از این فناوری تمام اطلاعات کاربران خود را روی آن ذخیره می‌کند.

بلاک چین یک سیستم ثبت اطلاعات و گزارش بدون واسطه است که با استفاده از رمزنگاری امکان دستکاری یا هک اطلاعات را به صفر می‌رساند. یعنی داده‌های ثبت‌شده بر روی آن غیرقابل جعل هستند. مزیت بلاک چین نسبت به ساختارهای ذخیره‌سازی داده مثل بانک، گوگل، فیس بوک و… که کنترل بسیار زیادی بر روی گردش مالی و اطلاعات مردم دارند، این است که این سیستم کارها را غیر متمرکز می‌کند و نیاز مردم به نهادهای واسطه‌گر را از بین می‌برد.

lockchain از ترکیب Block (بلوک) و Chain (زنجیره) ساخته شده است که به فارسی زنجیره‌ی بلوکی نامیده می‌شود. یعنی در واقع در هرکدام از بلاک‌ها اطلاعات مختلفی ثبت می‌شود و به صورت زنجیره به هم متصل می‌شوند.

بلاک چین چگونه کار می‌کند؟

طرز کار بلاک چین مشابه یک دفتر حسابداری قدیمی است. در یک دفتر حسابداری شما بعد از نوشتن عددها در آخر صفحه باید آن را جمع بزنید و آن عدد را در صفحات بعد مثلا برای گردش ماهانه حساب خود به کار ببرید. حال اگر یکی از اعداد خط بخورد یا تغییر کند، تمام حساب کتاب دفتر بهم می‌ریزد. در بلاک چین به جای صفحه، مفهومی به نام بلاک وجود دارد که داده‌ها و اطلاعات در این بلاک‌ها ذخیره می‌شود. وقتی که یک بلاک تکمیل می‌شود، تمام اطلاعات موجود در بلاک با هم ترکیب شده و توسط یک تابع رمزنگاری، تبدیل به یک کد می‌شود که هش (Hash) نام دارد. این عملیات همینطور ادامه می‌یابد و در نتیجه آن بلاک‌ها توسط این هش‌ها به یکدیگر مرتبط و متصل می‌شوند. حالا اگر هش یک بلاک عوض شود، هش بلاک بعدی نیز عوض می‌شود. بنابراین با دستکاری داده‌های یک بلاک، باید داده‌های کلیه بلاک‌های بعدی را نیز عوض کرد که تقریبا غیرممکن است.

کاربردهای بلاک چین

بلاک چین در حقیقت یک نوع پایگاه اطلاعات است که روی یک یا چند سرور خاص قرار ندارد و روی تمام کامپیوترهایی که به شبکه متصل می‌شوند، توزیع شده است. این فناوری نوظهور کاربردهای فراوانی دارد که در ادامه به بخشی از آنها اشاره می‌کنیم:

ارزهای دیجیتال و انجام پرداخت‌های بین‌المللی: مثلا در بیت کوین با استفاده از این فناوری امکان تقلب، دوبار خرج کردن پول و برگشت تراکنش‌ها از بین می‌رود.

استفاده دولت‌ها: دولت‌ها می‌توانند از این ساختار در خدمات اساسی مانند احراز هویت و ثبت اسناد، رأی‌گیری و رشد اقتصادی به دلیل شفافیت استفاده کنند.

بازی‌های رایانه‌ای: در اکثر بازی‌ها کاربر موظف است قوانین توسعه‌دهندگان بازی را اجرا کند و امکان تغییر در آن وجود ندارد، بلاک‌چین می‌تواند در زمینه تمرکززدایی از مالکیت، مدیریت و نگهداری بازی‌ها مفید باشد.

سیستم بهداشت و درمان: بیماران با داشتن اطلاعات درمانی خود به صورت رمزنگاری‌شده، می‌توانند همزمان با این‌که حریم خصوصی خود را حفظ کنند، اطلاعات پزشکی خود را با هر موسسه درمانی به اشتراک بگذارند.

اینترنت اشیاء: ارتباط و همکاری بین اشیاء به‌طور محسوسی توسط بلاک چین قابل انجام است.

قراردادهای هوشمند: این شبکه بستری برای اجرای این دسته از قراردادها است.

زنجیره‌های تامین و نظارت بر کالاها: با استفاده از بلاکچین، کسب و کارهای مختلف به سادگی می‌توانند بر زنجیره تامین نظارت داشته و فرآیند آن را مدیریت کنند.

NFT ها: بلاک چین بستری برای توکن غیرقابل تعویض (Non-fungible token) یا به‌اختصار NFT است.

مزیت بلاک چین چیست؟

1- غیر قابل دستکاری بودن اطلاعات ثبت‌شده

2- نامتمرکز بودن

3- ایجاد ارتباط میان افراد بدون نیاز به واسطه

4- کاهش هزینه معامله و انتقال پول

5- افزایش امنیت اطلاعات

6- کاهش زمان تراکنش‌ها

7- شفافیت

معایب بلاک چین چیست؟

1- اثرات زیست محیطی بخاطر مصرف زیاد برق

2- اطلاعات ثبت شده بر روی آن غیرقابل حذف و ویرایش است

3- استفاده از آنها در فعالیت‌های مخربانه مثل خرید مواد مخدر و پول شویی

4- همه مسئولیت‌ها بر عهده شخص استفاده کننده است

در نهایت...

دنیا روز به روز در حال پیشرفت است و چه بخواهیم چه نخواهیم آینده از آن بلاک چین است و بسیاری از شغل‌ها به این سو می‌روند. البته هنوز در دنیای واقعی به صورت گسترده بلاک چین مورد استفاده قرار نمی‌گیرد اما باید بدانید با فراهم شدن زیرساخت‌های لازم مثل توسعه هوش مصنوعی یا اینترنت اشیاء می‌توان به کاربردهای بیشتر این فناوری امیدوار بود.