ممنوعیت های دوران بارداری که رعایت آن حیاتی است

ممنوعیت های دوران بارداری که ممکن است سلامت جنین و مادر را به خطر بیاندازد را بشناسید. تغذیه در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد. ما به شما عوامل خطرناک برای بارداری و همچنین مواد غذایی ای که باید از مصرف آن پرهیز کنید را معرفی کرده ایم.

با ممنوعیت های دوران بارداری آشنا شوید

استرس و اضطراب زیاد

 فشار روانی زیاد ناشی از فعالیت‌های کاری یا سایر مسائل ممکن است باعث ایجاد استرس در شما ‌شود. مادران باردار باید تا حد امکان از استرس دوری کنند. استرس می‌تواند باعث زایمان زودرس شود.

بیشتر بخوانید: برای درمان تهوع بارداری چی بخورم؟

پرهیز از مواد اعتیاد‌آور

از ممنوعیت های دوران بارداری مصرف سیگار و دخانیات: 

از مهم ترین ممنوعیت های دوران بارداری سیگار و قلیان است که آن‌قدر خطر شناخته‌شده‌ای برای مادران محسوب می‌شود که تنها گفتن این جمله که برای کودک شما مضر است باید کافی باشد.

تماس مادر باردار با دود سیگار افراد دیگری که با آنها زندگی می‌کند یا در محل کار او حضور دارند نیز می‌تواند بر جنین تأثیر بگذارد. تماس با دود سیگار می‌تواند منجر به سقط ناخواسته، تولد زودرس، کم‌وزنی نوزاد و مرگ جنین یا نوزاد شود.

مصرف الکل: 

الکل بسته به مقدار و تعداد دفعات مصرف می‌تواند تأثیرهای متفاوتی بر کودک در حال رشد شما داشته باشد. سندرم جنین الکلی؛ FAS، بدترین حالت ممکن است که منجر به عقب‌ماندگی شدید و سایر ناهنجاری‌ها در جنین می‌شود.

سندرم جنین الکلی با نقص‌های هنگام تولد در ارتباط است و مهم‌ترین عوارض آن نیز عقب‌ماندگی ذهنی قابل پیشگیری، مشکلات مادرزادی از جمله رشد ناقص پیش یا بعد از تولد، ناهنجاری‌های صورت، اختلال در عملکرد سیستم عصبی و طیف متنوعی از اختلال در رشد اندام‌های اصلی می‌شود.

مصرف مواد مخدر: 

مصرف هر نوع مادۀ مخدر در دوران بارداری باعث می‌شود جنین در معرض این مواد قرار بگیرد و این موضوع می‌تواند منجر به افزایش میزان کم‌وزنی و آسیب به سیستم عصبی مرکزی نوزاد شود.

همچنین می‌تواند باعث تأخیر یا رشد ناقص سیستم عصبی رفتاری، بروز علائم ترک مواد، ناهنجاری‌های فیزیکی مانند شکاف کام، مشکلات قلبی، نقص‌های چشمی و نقص‌هایی در صورت و سایر سیستم‌های داخلی ‌شود.

پرهیز از تشعشعات مضر

اگرچه قرار گرفتن در معرض خطر تشعشع‌های مضر بسیار کم است اما برخی از امواج موجود در اطراف مادر ممکن است خطرهایی را برای او و جنین ایجاد کند.

در زیر برخی از مواردی که با رعایت آنها می‌توانید کمتر در معرض برخی از تشعشع‌ها قرار بگیرید آمده است:

اشعۀ ایکس: 

خطرهای ناشی از مواجه شدن با اشعۀ ایکس در رادیوگرافی اندک است، البته بیشترین میزان خطر مربوط به اوایل بارداری است.

احتمالاً بهترین راه برای کنترل این خطر، مطلع ساختن پزشک یا دندان‌‌پزشک از باردار بودن خودتان است. در صورت امکان بهتر است استفاده از اشعۀ ایکس تا پایان بارداری به تأخیر انداخته شود، اما در غیر این صورت ممکن است پزشک با استفاده از لباس‌های سربی مخصوص، از رسیدن اشعه به جنین جلوگیری کند.

مانیتور‌های قدیمی: 

مانیتورهای قدیمی CRT به دلیل استفاده از اشعۀ کاتدی می‌تواند باعث افزایش احتمال سقط جنین شود.

بهتر است به جای این نمایشگرها از مانیتورهای LCD یا LED استفاده کنید. اگر امکان تغییر نمایشگر را ندارید، بهتر است از قرارگیری زیاد در معرض تابش کاتدی این مانیتورها پرهیز کنید.

امواج مایکروویو: 

جنین‌های در حال رشد به میزان زیادی در برابر تابش امواج مایکروویو آسیب‌پذیر هستند. مایکروفرهای داخل خانه به گونه‌ای ساخته شده‌اند که امکان خروج امواج از آن نیست اما ممکن است در مایکروفرهای قدیمی این امکان وجود داشته باشد.

اگرچه تحقیقات قابل استنادی در مورد تأثیر دستگاه‌های مایکروفر خانگی بر بارداری وجود ندارد اما برخی از پزشکان توصیه می‌کنند که از وقوع آن پیشگیری کنید. پس بهتر است در تمام دوران بارداری از نزدیکی به مایکروفرهای خانگی پرهیز کنید.

تماس نداشتن با مواد شیمیایی

تماس و استنشاق مواد شیمیایی می‌تواند اثرهای منفی روی سلامت جنین یا مادر داشته باشد. بهتر است در دوران بارداری از هر گونه تماس با مواد شیمیایی خطرناک پرهیز کنید.

اگر از شوینده‌ها و مواد ضدعفونی‌کننده استفاده می‌کنید بهتر است حتماً از دستکش و ماسک استفاده کنید. برخی از مواد شیمیایی خطرناک که باید از آنها پرهیز کنید شامل موارد زیر است:

سموم گیاهی و حشره‌کش‌ها: 

آفت‌کش‌ها و سم‌ها شامل سموم حشره‌کش، نابودکنندۀ آفت گیاهان و نابودکنندۀ قارچ‌ها است که بسته به نوع مادۀ شیمیایی، مداومت، شدت تماس و سن جنین می‌تواند تأثیرهای متنوعی بر جنین داشته باشد.

به ‌طور کلی بهتر است از تماس با تمام انواع آن خودداری کنید. اسپری‌های پشه و سوسک یا حشره‌کش‌های قرصی در صورت تماس مستمر و استفاده مداوم می‌تواند مشکل‌ساز باشد. همچنین شست‌وشوی نامناسب سبزی و میوه‌ها می‌تواند باعث مسمومیت شود.

تینر و بوی رنگ: 

بوی رنگ و بخار تینر می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در جنین و مادر شود. اگر در ماه‌هایی آخر بارداری هستید و قصد دارید اتاق نوزاد را رنگ کنید بهتر است تمام مدت نقاشی و همین‌طور بعد از زمانی که بوی رنگ در اتاق است خارج از خانه باشید. استفاده از رنگ‌هایی بر پایۀ آب و اکریلیک می‌تواند گزینۀ مناسب‌تری باشد.

ضدعفونی‌کننده و شوینده‌های خانگی: 

برخی از مواد شویندۀ خانگی مثل سفید‌کننده‌ها یا محلول‌ها و اسپری‌های ضدعفونی‌کنندۀ سرویس‌های بهداشتی برای سلامت مادر و جنین خطرناک است. از تماس با آنها یا استنشاق بخارهای ناشی از آن دوری و در صورت لزوم از ماسک و دستکش استفاده کنید.

سایر فعالیت‌ها و موارد خطرناک

بهتر است سعی کنید از موارد زیر در دوران بارداری پرهیز کنید:

مصرف خودسرانۀ دارو: 

داروهایی که در زمان باردار نبودن برای شما بی‌خطر است، در زمان بارداری می‌تواند تأثیرهای مخربی بر جنین داشته باشد. حتی اگر در فکر باردار شدن هستید، ‌باید پیش از آن در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشکتان صحبت کنید. پزشک به شما توصیه می‌کند که در طول هشت هفتۀ اول بارداری که قلب، ریه‌ها و مغز کودک شکل می‌گیرند، هیچ نوع دارویی را با تشخیص خودتان مصرف نکنید؛ این داروها شامل داروهایی مانند آسپرین و سایر داروهای بدون‌نسخه یا OTC می‌شود.

سونا، جکوزی و وان آب داغ: 

گرم شدن بدن در بارداری می‌تواند برای جنین بسیار خطرناک باشد. برای همین بهتر است در دوران بارداری از مواردی که باعث افزایش دمای بدن شما می‌شود، پرهیز کنید. استفاده از سونا، جکوزی یا وان آب داغ از مواردی است که در دوران بارداری ممنوع است.

مواد غذایی ممنوع در دوران بارداری

ماهی با جیوه بالا

جیوه یک عنصر بسیار سمی است. هیچ سطح ایمنی ندارد و بیشتر در آب‌های آلوده یافت می‌شود و برای رژیم بارداری در دوران بارداری ممنوع است.

جیوه در مقادیر بالا می‌تواند برای سیستم عصبی، سیستم ایمنی و کلیه‌ها سمی باشد. همچنین ممکن است در کودکان مشکلات جدی رشد ایجاد کند و حتی با مقادیر کم نیز اثرات سو دارد.

از آن جا که جیوه در دریاهای آلوده یافت می‌شود، ماهی‌های بزرگ دریایی می‌توانند حاوی مقدار زیادی جیوه باشند. بنابراین، بهتر است از مصرف ماهی با جیوه زیاد در دوران بارداری و شیردهی خودداری کنید.

ماهی‌هایی با میزان جیوه بالا که بهتر است از مصرف آن‌ها در رژیم بارداری اجتناب کنید عبارتند از:

•  کوسه
•  اره ماهی
•  شاه خال مخالی
•  ماهی تن (به ویژه ماهی بیگی)
•  مارلین
•  کاشی ماهی از خلیج مکزیک
•  لیزابه سر

با این حال توجه به این نکته مهم است که همه ماهی‌ها سرشار از جیوه نیستند بلکه فقط انواع خاصی از آن‌ها این ویژگی را دارند.

مصرف ماهی کم جیوه در دوران بارداری بسیار سالم است و طبق اعلام سازمان غذا و دارو (FDA) این ماهی‌ها می‌توانند تا سه بار در هفته مصرف شوند.

ماهی‌های کم جیوه فراوان و شامل موارد زیر هستند:

•  آنچوی
•  ماهی کاد
•  سفره ماهی
•  ماهی هداک
•  ماهی سالمون
•  تیلاپیا
•  ماهی قزل آلا (آب شیرین)

ماهی‌های چرب مانند ماهی آزاد و ماهی آنچین گزینه‌های خوبی هستند، زیرا سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ می‌باشند که برای کودک شما مفید است.

ماهی نپخته یا خام جز ممنوعیت های دوران بارداری

این یکی برای طرفداران سوشی سخت خواهد بود، اما یکی از موارد مهم است. ماهی خام، به ویژه صدف، می‌تواند عفونت‌های مختلفی از جمله عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا انگلی مانند نورو ویروس، ویبریو، سالمونلا و لیستریا ایجاد کند.

برخی از این عفونت‌ها ممکن است تنها باعث کم آبی و ضعف بدن شوند. سایر عفونت‌ها با عواقب جدی یا حتی کشنده به کودک منتقل می‌شوند.

زنان باردار به ویژه در معرض عفونت‌های لیستریا هستند. در واقع، طبق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، زنان باردار تا ۱۰ برابر بیشتر از جمعیت عمومی مبتلا به لیستریا می‌شوند. زنان باردار لاتین ۲۴ برابر بیشتر در معرض خطر هستند.

این باکتری را می‌توان در خاک و آب یا گیاهان آلوده یافت. ماهی‌های خام می‌توانند در طی فرآوری، از جمله دودی یا خشک کردن، آلوده شوند.

باکتری لیستریا می‌تواند از طریق جفت به کودک منتقل شود، حتی اگر هیچ نشانه‌ای از بیماری نشان ندهید. طبق CDC این منجر به زایمان زودرس، سقط جنین، تولد نوزاد مرده و سایر مشکلات جدی سلامتی می‌شود.

قطعاً توصیه می‌شود از ماهی و صدف خام از جمله انواع سوشی، خودداری کنید. اما نگران نباشید، پس از به دنیا آمدن فرزندتان دوباره می‌توانید این غذاها را مصرف کنید.

گوشت نپخته، خام و فرآوری شده

برخی از نکات گفته شده راجع به ماهی خام در رژیم بارداری، در مورد گوشت نیم پز نیز صدق می‌کند. خوردن گوشت نپخته یا خام خطر ابتلا به چندین باکتری یا انگل از جمله توکسوپلاسما، E. coli، لیستریا و سالمونلا را افزایش می‌دهد.

باکتری‌ها برای سلامتی کودک مضر بوده، احتمالاً منجر به تولد نوزاد مرده یا بیماری‌های عصبی شدید، از جمله ناتوانی ذهنی، نابینایی و صرع می‌شود.

در حالی که بیشتر باکتری‌ها در سطح قطعات گوشت یافت می‌شوند، باکتری‌های دیگر ممکن است در رشته‌های عضلانی باقی بمانند.

برخی از قطعات گوشت‌ها مانند فیله، راسته، یا ریبای گوشت گاو، گوشت بره و گوساله، ممکن است در صورت پخته نشدن، بی‌خطر باشند. با این حال، این تنها در مواردی درست است که تکه گوشت کامل یا بریده نشده باشد و سطح خارجی آن کاملاً پخته شود.

گوشت‌های خرد شده، از جمله گوشت گوسفندی، همبرگر، گوشت چرخ کرده، گوشت خوک و مرغ، هرگز نباید به صورت خام یا نیمه پخته مصرف شوند. بنابراین قبل از مصرف از پخت کامل آن‌ها اطمینان حاصل کنید.

هات داگ، گوشت ناهار و گوشت غذاهای خوشمزه نیز نگران کننده است که این موضوع گاهی اوقات برای افراد باردار تعجب‌آور است. این نوع گوشت‌ها ممکن است در هنگام فرآوری یا نگهداری به انواع مختلف باکتری آلوده شوند.

زنان در دوران بارداری نباید از محصولات گوشتی فرآوری شده در رژیم بارداری خود استفاده کنند مگر اینکه قبل از مصرف خوب گرم شوند.

تخم مرغ خام از ممنوعیت های دوران بارداری

تخم‌های خام می‌توانند به باکتری سالمونلا آلوده باشند.

علائم عفونت‌های سالمونلا شامل تب، حالت تهوع، استفراغ، گرفتگی معده و اسهال است.

با این حال، در موارد نادر، ممکن است عفونت باعث گرفتگی رحم و تولد زودرس یا مرده‌زایی شود.

غذاهایی که معمولاً حاوی تخم مرغ خام هستند عبارتند از:

•  تخم مرغ املت
•  تخم مرغ آب پز
•  سس هلندی
•  سس مایونز خانگی
•  سس سالاد خانگی
•  بستنی خانگی
•  مایه کیک خانگی

بیشتر محصولات تجاری حاوی تخم مرغ خام با تخم مرغ پاستوریزه تهیه می‌شوند و مصرف آن بی‌خطر است. با این حال، برای اطمینان باید همیشه برچسب را بخوانید.

برای اطمینان از سلامت غذا، همیشه تخم مرغ را کاملا بپزید یا از تخم مرغ پاستوریزه استفاده کنید. خوردن آن زرده خوشمزه تخم مرغ و سس خانگی را برای بعد از تولد دلبندتان بگذارید. ☺

گوشت اندام

گوشت اندام (مغز، زبان، قلوه و…)  منبع خوبی از انواع مواد مغذی در رژیم بارداری است.

این مواد شامل آهن، ویتامین B12، ویتامین A، روی، سلنیوم و مس است که همه این‌ها برای شما و کودک مفید است. با این حال، مصرف بیش از حد ویتامین A حیوانی در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

مصرف بیش از حد ویتامین A، به خصوص در سه ماهه اول بارداری، می‌تواند منجر به ناهنجاری مادرزادی و سقط شود.

اگرچه این بیشتر با مکمل های ویتامین A در ارتباط است، بهتر است گوشت‌های اندامی مانند کبد را فقط چند گرم و یک بار در هفته مصرف کنید.

کافئین از ممنوعیت های دوران بارداری

ممکن است شما یکی از میلیون‌ها انسانی باشید که عاشق قهوه، چای، نوشابه یا کاکائو هستند. مطمئناً شما در مورد عشق به کافئین تنها نیستید.

طبق گفته کالج متخصین زنان و زایمان آمریکا (ACOG)، به طور کلی به افراد باردار توصیه می‌شود که مصرف کافئین را به کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در روز کاهش دهند.

کافئین خیلی سریع جذب شده و به راحتی به جفت منتقل می‌شود. از آنجا که نوزادان و جفت آنزیم اصلی مورد نیاز برای متابولیسم کافئین را ندارند، بر اثر تجمع سطح کافئین بالا می‌رود.

ثابت شده مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری رشد جنین را محدود و خطر وزن کم هنگام تولد را افزایش می‌دهد.

وزن کم هنگام تولد، وزن کمتر از ۵ پوند، ۸ اونس تعریف می‌شود (یا ۲.۵ کیلوگرم) که با افزایش خطر مرگ نوزاد و خطر بیشتر بیماری‌های مزمن در بزرگسالی همراه است.

بنابراین مراقب نوشیدنی روزانه خود در رژیم بارداری باشید تا مطمئن شوید کودک در معرض کافئین زیادی قرار ندارد.

جوانه‌های خام

سالادی که سالم می‌نامید نیز ممکن است حاوی ناخالصی باشد. جوانه‌های خام، از جمله جوانه‌های یونجه، شبدر، تربچه و ماش ممکن است به سالمونلا آلوده شده باشند.

محیط مرطوب مورد نیاز بذرها جهت شروع جوانه‌زنی برای این نوع باکتری‌ها ایده آل و شستشو آن‌ها تقریباً غیرممکن است.

به همین دلیل توصیه می‌شود که به طور کلی از مصرف جوانه‌های خام خودداری کنید. با این حال، طبق گفته FDA، جوانه‌ها پس از پخته شدن بی‌خطر هستند.

محصولات شسته نشده

سطح میوه‌ها و سبزیجات بدون شستشو یا پوست کندن ممکن است به چندین باکتری و انگل آلوده باشند.

این‌ها شامل توکسوپلاسما، E. coli، سالمونلا و لیستریا هستند که می‌توانند از خاک یا هنگام برداشت آلوده شوند.

آلودگی می‌تواند در هر زمان از تولید، برداشت، فرآوری، ذخیره سازی، حمل و نقل یا فروش رخ دهد. یک انگل خطرناک که ممکن است روی میوه‌ها و سبزیجات بماند، توکسوپلاسما نام دارد.

اکثر افرادی که به توکسوپلاسموز مبتلا می‌شوند هیچ علائمی ندارند، در حالی که بعضی افراد ممکن است احساس کنند به مدت یک ماه یا بیشتر به آنفولانزا مبتلا هستند.

بیشتر نوزادانی که داخل رحم به باکتری توکسوپلاسما آلوده شده‌اند، از بدو تولد هیچ علامتی ندارند. با این حال، علائمی مانند نابینایی یا اختلالات ذهنی ممکن است در اواخر زندگی ایجاد شوند.

علاوه بر این، درصد کمی از نوزادان آلوده هنگام تولد آسیب جدی چشمی یا مغزی دارند.

در دوران بارداری بسیار مهم است که با شستن کامل، پوست کندن یا پختن میوه‌ها و سبزیجات، خطر عفونت را به حداقل برسانید. بعد از تولد کودک نیز این کار را ادامه دهید.

شیر، پنیر و آب میوه غیر پاستوریزه

شیر خام، پنیر غیرپاستوریزه و پنیرهای نرم رسیده می‌توانند حاوی مجموعه‌ای از باکتری‌های مضر از جمله لیستریا، سالمونلا، E. coli و کمپیلوباکتر باشند.

همین امر در مورد آب غیر پاستوریزه نیز وجود دارد که مستعد آلودگی باکتریایی است. این عفونت‌ها همه می‌توانند عواقب تهدید کننده زندگی برای نوزاد متولد نشده داشته باشند.

این باکتری‌ها می‌توانند به طور طبیعی وجود داشته یا در اثر آلودگی هنگام جمع آوری یا ذخیره سازی ایجاد شوند. پاستوریزاسیون موثرترین راه برای از بین بردن هر گونه باکتری مضر بدون تغییر در ارزش غذایی محصولات است.

برای به حداقل رساندن خطر عفونت دوران بارداری و حاملگی، در رژیم بارداری خود فقط شیر پاستوریزه، پنیر و آب میوه بخورید.

غذاهای بی‌ارزش فرآوری شده

بارداری بهترین زمان برای شروع مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی است که هم برای شما و هم برای کوچولوی در حال رشد مفید است. در این دوران به مقدار زیادی مواد مغذی ضروری از جمله پروتئین، فولات، کولین و آهن نیاز خواهید داشت.

همچنین این که می‌گویند «به جای دو نفر می خورید» درست نیست. در سه ماهه اول می‌توانید مثل قبل غذا بخورید، سپس میزان غذای مصرفی را در سه ماهه دوم حدود ۳۵۰ کالری در روز و در سه ماهه سوم حدود ۴۵۰ کالری در روز افزایش دهید. درباره سه دوره سه ماه بارداری این نوشته را بخوانید.

یک برنامه غذایی مطلوب برای بارداری باید به طور عمده شامل غذاهای کامل، دارای مقدار زیادی مواد مغذی برای تأمین نیازهای شما و کودک باشد. غذای فرآوری شده مواد مغذی کم و در مقابل کالری، قند و چربی های اضافه دارند.

در حالی که مقداری افزایش وزن در دوران بارداری ضروری است، افزایش وزن زیاد با بسیاری از عوارض و بیماری‌ها مرتبط است. این موارد شامل افزایش خطر ابتلا به دیابت بارداری و همچنین عوارض بارداری یا زایمان است.

وعده‌های غذایی و میان وعده‌های مصرفی در دوران بارداری باید غنی از پروتئین، سبزیجات و میوه‌ها، چربی‌های سالم و کربوهیدرات‌های پر فیبر مانند غلات کامل، لوبیا و سبزیجات نشاسته‌دار باشد. نگران نباشید، روش‌های زیادی برای استفاده از سبزیجات و حفظ طعم وجود دارد.