ایران تبدیل به سرزمین ارواح می‌شود!

به گزارش پارس به نقل از فرارو، گزارش ها از این حکایت دارد که مصرف آب در تهران رکورد زده است. در همین راستا زمزمه های جیره بندی نیز به گوش می رسد. با افزایش دمای هوا در تهران مصرف روزانه آب در پایتخت به مرز سه میلیون و ۵۰۰ هزار متر مکعب در روز نزدیک شده است. این وضعیت در دیگر مناطق کشور نیز برقرار است.

در این شرایط باز هم بازار توصیه گرم شده است و مسئولان این حوزه سعی در تشویق شهروندان در کاهش مصرف آب دارند. غافل از این که حل این مسئله با توصیه های تابستانه به شهروندان امکان پذیر نیست و بحران عمیق تر از این ها است.

با وجود این که حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور تا پایان هفته گذشته ۲۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب گزارش شده است و این رقم نسبت به سال گذشته رشد داشته است، اما وضعیت آب در کشور بحرانی است.

در مدت مشابه سال آبی گذشته این میزان ۲۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون مترمکعب گزارش شده بود. دو میلیارد رشد عدد قابل توجهی است اما باز هم از نگرانی ها نمی کاهد، چرا که احتمالا این افزایش از صدقه سر برنامه ریزی و هدایت نبوده است بلکه ریشه در بارش های جوی هوای معتدل دارد.

وخامت وضعیت آبی ایران را می توان در لابه لای گفت و گوی عیسی کلانتری وزیر اسبق کشاورزی کشورمان یافت. گفت وگویی که چند روز پیش در روزنامه قانون منتشر شد.

کلانتری با بیان این که" نگران نسل های بعد" است، گفت: « اگر وضعیت اصلاح نشود ایران ۳۰ سال دیگر کشور ارواح می شود چون همه کشور تبدیل به کویر می شود. در کویر اگر بارش هم صورت گیرد، ثمری ندارد چون سفره آب زیرزمینی خشک شده است، آب در سطح می ماند و تبخیر می شود. در حال حاضر تمامی پیکره های آبی طبیعی ایران خشکیده اند. دریاچه ارومیه، بختگان، تشک، پریشان، کافتر، گاوخونی، هورالعظیم، هامون، جازموریان و… دیگر چیزی باقی نمانده. »

وزیر پیشین کشاورزی با تاکید بر این که از" وقوع بحران" حرف می زند، افزود: « زندگی ملت در حال تهدید است. »

کلانتری معتقد است کویر در ایران در حال گسترش است، وی هشدار داد: « به زودی ۲۵ سال دیگر جنوب البرز و شرق زاگرس غیرقابل سکونت می شود و افراد باید مهاجرت کنند. »

وی گفت: « چون می خواهند تولیدات کشاورزی داشته باشند ولی سرمایه گذاری نکنند، می آیند آب های زیرزمینی را از بین می برند. »

اظهارات وزیر پیشین کشاورزی تکان دهنده است، اما ظاهرا تمام کار نیست. بسیاری از کارشناسان این حوزه خشکسالی در کشور را یک طرف ماجرا می دانند و" خشکسالی مدیریتی" را هم در طرف دیگر ماجرا قرار می دهند دو عاملی که دست به دست هم داده اند تا بحران" آب" در ایران عمیق تر شود.

" خشکسالی مدیریتی" آنچنان ظهور و بروز پیدا کرده است که انتقال آب اصفهان به یزد را در زمستان سال گذشته هم به یک چالش امنیتی بدل کرد.

باز هم این پایان کار نیست، اواخر سال گذشته زمزمه های واردات آب به گوش رسید.

علی ایرانپور یک عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با بیان این که خرید آب از برخی کشورهای همسایه برای حل مشکل بی آبی در بعضی مناطق دیده شده است، گفت: « در این زمینه کشور تاجیکستان که دارای منابع خوب آبی است می تواند مبدأ مناسبی برای خرید آب و حل مشکل آب استان های خراسان باشد. »

در همین راستا بهمن ماه سال ۹۱ نتایج مطالعه جدیدی که با استفاده از داده های ماهواره های اندازه گیری گرانشی ناسا انجام شده بود، پیچیدگی های مسئله را به خوبی نمایش داد.

براساس این گزارش، دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا ایروین، مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا، و مرکز ملی تحقیقات جوی آمریکا کشف کرده اند که طی یک بازه ۷ ساله که از سال ۲۰۰۳ / ۱۳۸۲ آغاز شده است؛ بخش هایی از ترکیه، سوریه، عراق و ایران که در امتداد حوزه آبگیر رودخانه های دجله و فرات قرار دارند، ۱۴۴ کیلومتر مکعب از کل ذخیره آب شیرین خود را از دست داده اند. (هر کیلومترمکعب معادل یک میلیارد مترمکعب و هر مترمکعب معادل هزار لیتر است، بنابراین ۱۴۴ کیلومترمکعب معادل ۱۴۴ میلیارد مترمکعب یا ۱۴۴هزار میلیارد لیتر است) این میزان تقریبا معادل آب بحرالمیت (دریای مرده) در اردن است. به عقیده این دانشمندان، ۶۰ درصد از این فقدان آب ناشی از استخراج آب زیرزمینی موجود در سفره های آب زیرزمینی منطقه است.

جی فامیگلیتی، محقق ارشد مطالعه مذکور و استاد هیدرولوژی دانشگاه کالیفرنیا ایروین می گوید: « داده ها نشان از نرخ هشداردهنده ای از کاهش ذخیره کلی آب در حوزه آبگیر رودخانه های دجله و فرات دارد. پس از هند، این حوزه دومین نرخ سریع از دست دادن ذخایر آب زیرزمینی را در جهان به خود اختصاص داده است. این نرخ به ویژه پس از خشکسالی سال ۲۰۰۷ / ۱۳۸۶ افزایش یافته است. در همین حال، تقاضا برای آب شیرین به طور مداوم رو به افزایش است و به دلیل تفاسیر مختلف از قوانین بین المللی، مدیریت آب در منطقه به صورت هماهنگ انجام نمی شود. »

کیت واس، نویسنده نخست مقاله مذکور و متخصص سیاست گذاری آبی در مرکز مدل سازی هیدرولوژیکی دانشگاه کالیفرنیا ایروین که زیر نظر فامیگلیتی اداره می شود، معتقد است: « مدیریت آب در خاورمیانه موضوع بسیار پیچیده ای است؛ ناحیه ای که هم اینک نیز با منابع محدود آبی و شرکای رقیب فراوانی مواجه است. »

با وجود اینکه مصرف بی رویه آب توسط شهروندان قابل توجیه نیست اما این گزارش های نشان می دهد وضعیت آب در ایران با هشدارهای تابستانه مسئولان به شهروندان، صرفه جویی مردم و حتی جیر ه بندی رفع و رجوع نمی شود مسئله بنیادی تری است و باید به صورت جدی مورد توجه قرار گیرد.