از اقدام ایران در تعلیق پروتکل الحاقی به شدت نگرانیم

اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای بدون اشاره به عدول کشورهای غربی از تعهداتشان ذیل برجام از اقدام ایران در معلق کردن پروتکل الحاقی ابراز نگرانی شدید کرد.

اتحادیه اروپا در این بیانیه که در جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرائت شده تصریح کرد: «اتحادیه اروپا در این برهه حساس زمانی بر تعهد راسخ خود برای حمایت از برجام تأکید می‌کند و مصمم به همکاری با جامعه بین‌المللی برای حفظ این توافق است. برجام حائز اهمیت راهبردی و یکی از عناصر کلیدی معماری منع اشاعه جهانی است. اتحادیه اروپا از همه کشورها می‌خواهد از اجرای این توافق منطق با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت حمایت کنند.»

اتحادیه اروپا در این بیانیه به مسائل مربوط با خروج یکجانبه آمریکا از برجام و احیای تحریم‌ها اشاره کرده و گفته رفع تحریم یکی از اجزای ضروری برجام است.

در ادامه این بیانیه ادعا شده است: «اتحادیه اروپا مایل است تأکید کند که کاملاً به تعهداتش از جمله رفع تحریم‌ها علیه ایران به موجب برجام عمل کرده است.»

در بند دیگری از بیانیه اتحادیه اروپا آمده است: «اتحادیه اروپا به شدت از تصمیم ایران در تعلیق اقدامات شفافیت‌ساز مطرح‌شده در برجام از جمله پروتکل الحاقی ابراز نگرانی می‌کند.»

اتحادیه اروپا مدعی شده اقدام ایران، دسترسی آژانس اتمی به سایت‌ها، اماکن و اطلاعات مرتبط در ایران را کاهش داده است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش جدید فصلی خود درباره اجرای توافق هسته‌ای ایران مدعی شده بود که این گفت‌وگوها نتیجه‌بخش نبوده و ایران از ارائه توضیحات لازم درباره ذرات اورانیوم کشف‌شده در چند سایت این کشور خودداری کرده است. این گزارش، روز ۳۱ مه (۱۰ خردادماه) در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفت.

جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.

بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت می‌گرفت.

جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.

ایران تأکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.

علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند.

ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد.  علی‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد.

ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اسفندماه سال گذشته به توافقی برای ارائه دسترسی‌های داوطلبانه از سوی ایران به دو مکان مشخص شده و تسهیل فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس دست یافتند. این توافق هفته پیش به مدت یک ماه دیگر (تا تاریخ ۲۴ ژوئن مصادف با سوم تیرماه) تمدید شد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید پروتکل الحاقی به این نهاد بین‌المللی اجازه دسترسی گسترده‌تر به اطلاعات و اماکن موجود در ایران را می‌دهد.

سال گذشته مجلس شورای اسلامی ایران قانونی را به تصویب رساند که دولت را ملزم می‌کند در صورت عدم رفع تحریم‌ها علیه ایران بازرسی‌های آژانس اتمی در ایران را معلق کند.