افزایش ۲۰۰درصدی قیمت شیر و تهدید جدی سلامت‌جامعه

به گزارش پارس به نقل از فارس، روز گذشته دبیر انجمن صنایع لبنی از افزایش ۱۵ درصدی قیمت انواع لبنیات خبر داد که قیمت های جدید ۸۱ قلم کالای لبنی از امروز اعلام می شود.

افزایش قیمت محصولات لبنی در حالی صورت می گیرد که پیش از این کارشناسان و متخصصان بهداشتی بارها در خصوص مخاطرات افزایش قیمت محصولات لبنی هشدار داده اند و آنرا تهدیدی جدی برای سلامتی جامعه می دانند.

*افزایش ۲۰۰ درصدی قیمت بعد از حذف یارانه شیر

البته این هشدارها از دو سال پیش بعد از اجرای هدفمندی یارانه ها در آذر سال ۸۹ و حذف یارانه ۵۰۰ میلیارد تومانی مصرف شیر در تیر ماه ۱۳۹۰ ادامه دارد، اما به رغم این هشدارهای جدی از آن زمان تاکنون بیش از ۲۰۰ درصد قیمت محصولات لبنی افزایش یافته است.

*سرانه مصرف شیر کشور کمتر از نصف میانگین جهانی

دولت تا دو سال پیش سالانه ۷۵۰ میلیارد تومان یارانه (۵۰۰ میلیارد تومان به مصرف کننده و ۲۵۰ میلیارد تومان شیر مدارس) یارانه می داد تا به نوعی محصولات لبنی با قیمت کمتری دست مصرف کننده برسد و سرانه مصرف در جامعه بالا رود اما به رغم این تلاش ها توانست سرانه مصرف را تنها تا نصف میانگین جهانی بالا ببرد.

*سرانه مصرف شیر کشورهای توسعه یافته ۶ برابر ایران

در حالی که سرانه مصرف در دنیا به عنوان شاخص توسعه یافتگی و سلامت جامعه محسوب می شود، میانگین مصرف جهانی شیر ۱۶۵ کیلوگرم، میانگین مصرف کشورهای توسعه یافته ۵۰۰ کیلوگرم اما میانگین مصرف شیر در کشور ۸۰ کیلوگرم دو سال پیش بود و کشور بر اساس برنامه پنجم توسعه برنامه ریزی کرده است که سرانه مصرف شیر را تا پایان برنامه به ۱۶۸ کیلوگرم برساند.

*مشکل سرانه مصرف شیر از زمان قطع یارانه شروع شد

دولت یارانه ۵۰۰ میلیارد تومان شیر مصرف کننده را در تیر ماه سال ۹۰ قطع کرد با این وعده که با حمایت از تولید و تامین نهاده آنها قیمت تمام شده تولید را پایین بیاورد و از این طریق قیمت شیر کاهش یابد و مصرف کننده بتواند شیر بیشتری بخرد.

اما عملا چه اتفاقی افتاد، دولت ۳۰۰ میلیارد تومان برای تامین نهاده دامداران اعتبار تعیین کرد تا در مدت سه سال قیمت نهاده مدیریت شود اما تنها ۱۰۰ میلیارد تومان آنرا پرداخت کرد، اولا این میزان اعتبار با یارانه سالانه ۵۰۰ میلیارد تومان که به مصرف کننده داده می شد قابل قیاس نیست و رقم خیلی کمتری بود که بتواند قیمت نهاده را تنظیم کند از سوی دیگر این میزان اعتبار هم کامل پرداخت نشد.

نتیجه این شد که قیمت نهاده ماه به ماه روند صعودی خود را ادامه دهد به طوری که سال گذشته بحران جدی در تامین و قیمت نهاده دام و طیور کشور اتفاق افتاد، قیمت های نهاده به دلیل متکی به واردات بودن -سالانه حدود ۷ میلیون تن واردات نهاده داریم- گرانی ارز، حضور مافیا در بدنه واردات نهاده که سالهاست ریشه دوانده است همه و همه باعث شد که قیمت تمام شده تولید بالا برود.

در این میان طی این دو سال فشار دامداران و صنایع لبنی به سازمان حمایت برای افزایش قیمت شیر مرتب بیشتر و بیشتر می شد و در بسیاری موارد این سازمان که در مقابل تامین نیازهای آنها ناتوان بود بالاجبار تن به خواسته های آنها در مورد افزایش قیمت داد.

در دوره ای هم سازمان حمایت به دلیل بدهی ۶۰۰ میلیارد تومانی که وزارت صنعت به کارخانه های لبنی داشت درخواست های آنها برای افزایش قیمت را اجابت می کرد.

و نتیجه این شد که در طول این دو سال بعد از حذف یارانه شیر قیمت شیر خام و فراورده های لبنی تا ۲۰۰ درصد افزایش یافت.

*کاهش ۲۲ درصدی سرانه مصرف شیر

به هر حال بعد از گذشت دو سال از حذف یارانه شیر در حالی که بر اساس برنامه پنجم توسعه قرار است بعد از دو سال سرانه مصرف شیر به ۱۶۸ کیلوگرم یعنی دو برابر فعلی برسد اما گزارش هایی مبنی بر کاهش سرانه مصرف از میزان فعلی وجود دارد.

مشاور صنایع لبنی می گوید: بر اساس مطالعه ای که در شهرهای بالاتر از ۱۰۰ هزار نفرانجام شده است، از دو سال پیش که یارانه شیر حذف شد، سرانه مصرف این ماده حیاتی ۲۲ درصد کاهش یافته است.

در صورتی که این کاهش ۲۲ درصدی را حساب کنیم سرانه مصرف شیر در کشور که قبلا حدود ۸۰ کیلوگرم بود به حدود ۶۴ کیلوگرم کاهش یافته است.

* توزیع شیر مدارس هم به درستی اجرا نشد

سالانه ۲۵۰ میلیارد تومان هم به عنوان یارانه شیر مدارس پرداخت می شد تا در طول دوره تحصیلی ۷۰ نوبت به هر دانش آموز شیر داده شود.

اما مشاور انجمن صنایع لبنی معتقد است: حتی این میزان توزیع شیر نیز کافی نبود و دولت به جای اعمال سیاست های مناسب برای افزایش سرانه مصرف شیر در کشور طرح شیر مدرسه نیز به طور ناقص اجرا می شود به طوری که امسال کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی عرضه شیر در مدارس را شاهد هستیم و ۷۰ نوبت توزیع سالهای گذشته به ۳۰ نوبت می رسد.

یکی از دلایلی که برای عدم توزیع مناسب شیر مدارس مطرح می شود عدم همکاری کارخانه های لبنی است اما مدیرعامل یکی از کارخانجات لبنی خراسان رضوی می گوید: پول کارخانه های لبنی را نمی دهند، در مهرماه سال گذشته با آموزش و پرورش خراسان شمالی، رضوی و جنوبی قرارداد توزیع شیر استریل در سطح استان را امضاء کردیم، اما متاسفانه ۵۰۰ میلیون تومان هزینه توزیع شیر در سطح استان پرداخت نشده است.

به هر حال همه علل و عوامل گفته شده منجر به این شد که مصرف شیر کشور کاهش یابد و با ادامه افزایش قیمت ها احتمال کاهش دوباره سرانه مصرف وجود دارد.

*مخاطرات جدی در کمین جامعه

فواید شیر بر کسی پوشیده نیست و در این مجال هم فرصت بیان آن نیست، اما بر اساس اظهار نظر متخصصان این ماده حیاتی هیچگونه جایگزینی در طبیعت ندارد.

در زیر به برخی ضررهایی که در صورت استفاده کمتر از این ماده حیاتی گریبانگیر انسان و جامعه می شود اشاره می شود.

پوکی استخوان، کاهش مقاومت فرد در برابر بیماری ها، کوتاهی قد به ویژه در کودکان و نوجوانان، ابتلا به بیماری های استخوانی، دندان و لثه، ایجاد شرایط مناسب برای ابتلا به بیماری های عفونی و مشکلات بینایی از جمله آنها است.

مشاور انجمن صنایع لبنی با بیان اینکه سالمندان کشور ۲۰ سال زودتر از سالمندان سایر کشورها زمینگیر می شوند و هزینه های زیادی را روی دوش خانواده ها می گذارند، می گوید: در کشور شاهد گذر جمعیتی بسیار وحشتناکی هستیم و همه سکوت کرده اند، سونامی سالمندی در کشور وجود دارد، ۸ درصد جمعیت کشور معادل ۲/۶ میلیون نفر سالمند هستند و طی ۴ دهه آینده این جمعیت ۲۴ درصد یعنی ۲۶ میلیون نفر خواهد رسید.

*۱۲۰۰ میلیارد تومان هزینه شکستگی استخوان

چمنی در حالی که مصرف شیر را برای جلوگیری از پوکی استخوان موثر می داند معتقد است: سالانه ۱۲۰ هزار شکستگی ناشی از پوکی استخوان وجود دارد و اگر هزینه درمان این شکستگی ها محاسبه شود سالانه ۱۲۰۰ میلیارد تومان برای کشور هزینه دارد.

در هر ساعت ۳/۲ نفر به دلیل عارضه شکستگی استخوان در کشور می میرند و هر ساعت ۸/۶ نفر به دلیل پوکی استخوان برای تمام عمر زمینگیر می شوند.

*یارانه بخش کشاورزی درکشورهای پیشرفته

به هر حال اگر سرانه مصرف شیر در کشورهای پیشرفته ۴ برابر کشورمان است به دلیل حمایت هایی است که از سوی دولت آنها برای تولید کننده، مصرف کننده و بازار مصرف انجام می دهد.

هنوز هم در کشورهایی مانند کره و ژاپن یارانه به بخش کشاورزی داده می شود.

*مجلس ورود کند

اگرچه در زمان حذف یارانه شیر کمیسیون بهداشتی مجلس بارها به مخاطرات این کار هشدار داد واعضای این کمیسیون مرتب انتقاد کردند اما حذف یارانه شیر و افزایش قیمت انجام شد.

بهتر است یکبار دیگر مجلس در مورد افزایش سرانه مصرف شیر وارد شود زیرا قانونی که بر اساس آن تا دو سال دیگر باید سرانه مصرف شیر به ۱۶۸ کیلوگرم برسد هنوز هیچ گام پیشرفتی دیده نمی شود که هیچ بلکه روز به روز پس رفت دارد.