واکنش کارشناسان به بازگشت بدون پیش‌شرط آمریکا به برجام

علی‌رغم اظهارات مقام‌های دولت جدید آمریکا مبنی بر لزوم گسترش دادن توافق برجام برای پوشش دیگر حوزه‌های مورد نظر واشنگتن، اما اغلب کارشناسان سیاسی بر لزوم بازگشت آمریکا به همان توافق اولیه سال ۲۰۱۵ تاکید دارند.

به نوشته وبگاه «نیوزویک»، پیمایش موسوم به «سنجش پژوهشگران خاورمیانه» نشان داد که ۶۷ درصد از کارشناسان امور سیاسی منطقه غرب آسیا می‌گویند، راهبرد سیاست خارجی که می‌تواند بیشترین میزان نتایج مطلوب را برای آمریکا به بار بیارود، این است که « جو بایدن » رئیس‌جمهور این کشور فوراً به برجام کنونی بازگردد.

این تحلیلگران و محققان امور خاورمیانه اعتقاد دارند که دولت بایدن باید بدون هرگونه پیش‌شرط یا انجام مذاکره برای تغییر برجام، به همان توافق اولیه بازگردد.

نتایج این نظرسنجی همچنین نشان داد که ۷۵ درصد از شرکت‌کنندگان در این تحقیق، می‌گویند بازگشت آمریکا به همان توافق اولیه هم می‌تواند احتمال رسیدن ایران به توانمندی برای ساخت تسلیحات اتمی در یک دهه آینده را بسیار کاهش دهد.

«شبلی تلحمی» عضو ارشد اندیشکده بروکینگز و «انور سادات» استاد دانشگاه مریلند به وبگاه نیوزویک گفتند که نتایج این پیمایش، بسیار قابل توجه و چشمگیر است.

تلحمی دو مشکل عمده را درخصوص تلاش آمریکا برای کالبدشکافی و تغییر برجام عنوان کرد: اول، آمریکا باید به‌صورت یکجانبه با متحدانش که هم‌اکنون در توافق هستند، به مذاکره بنشیند. دوم، نگرانی از اینکه توافق جدید اصلاً قابل دسترس خواهد بود یا خیر.

این کارشناس امور غرب آسیا، که مسئولیت برگزاری این نظرسنجی را نیز داشت، می‌گوید هرگونه به تعویق انداختن بازگشت به برجام و مذاکرات بعد از آن، می‌تواند تنش نظامی را افزایش دهد.

از دیگر نتایج این تحقیق می‌توان به این اشاره کرد که فقط ۴ درصد از شرکت‌کنندگان خواستار تداوم سیاست فشار حداکثری بر ایران و ۱ درصد نیز خواستار اقدام نظامی پیش‌دستانه برای جلوگیری از پیشرفت توانمندی اتمی ایران هستند.

این در حالی است که بامداد امروز «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه‌ای با تکرار مواضع قبلی واشنگتن درباره بازگشت ایران به برجام مدعی شد که هم اکنون مسیر دیپلماسی باز بوده و صرف از سرگیری برجام دیگر کافی نیست. 

پیش از آن نیز، یک نماینده جمهوری‌خواه مجلس سنای آمریکا از رئیس‌‌جمهور کشورش خواست با کنگره در جهت تدوین یک راهبرد فراحزبی در قبال ایران همکاری کند.

۲۳ فوریه (پنجم اسفند ماه) زمان اجرای بند ششم قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران و توقف نظارت‌های فراتر از پادمان از جمله اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی خواهد بود و تاکنون تحولی در اجرای تعهدات طرف‌های برجامی و لغو تحریم‌ها مشاهده نشده است.

سه کشور اروپایی امضاکننده توافق هسته‌ای ایران روز جمعه با صدور یک بیانیه مشترک بار دیگر اتهام‌‎زنی به تهران در موضوع پایبندی به تعهدات توافق هسته‌ای برجام را تکرار کردند.