سواد رسانه‌ای یکی از انواع سواد هاست که بیشتر با سوادهای بصری و تحلیلی و اینترنتی در ارتباط است. با ایجاد و گسترش رسانه‌های سمعی و بصری، این مفهوم به وجود آمد و با گسترش شبکه‌های اجتماعی، دارای مفاهیم و ابعاد گسترده‌تر و پیچیده تری شد. یک نوع درک متکی بر مهارت است که می‌توان براساس آن انواع رسانه‌ها را از یکدیگر تمیز داد.  حال سوال این است در درک متکی بر‌مهارت تا چه میزان چالش وجود دارد  و این چالش‌ها چیست؟ چطور می‌تواند از شدت بحران چالش‌های  حال حاضر کاست و بر سواد رسانه‌ای مخاطبان افزود؟ در بررسی ‌بیش‌تر این موضوع «پارس‌نیوز» به گفت‌وگو با محمد لسانی، کارشناس سایبر و مدرس سواد رسانه ای پرداختیم.

وی در تشریح چالش‌های حال حاضر سواد رسانه‌ای به «پارس‌نیوز» عنوان کرد: «چالش قانونی_حقوقی نخستین چالش حاضر حال سواد رسانه‌ای کشور است چراکه در این فضا، حمایت‌های مورد نیاز قضایی به کار گرفته نشده است. عدم حمایت در این فضا موجب شده تا قانون آموزش کودکان و نوجوانان در فضای رسانه ایجاد نشود.»

وی افزود: «در کشورهای پیش‌رو همچون کانادا و انگلستان کلیه قوانین در ارتباط با فضای رسانه توسط نهاد حاکمیتی و امنیتی کشور به وزارت های مربوطه از جمله آموزش پرورش یا وزارت ارتباطات ابلاغ شده است. بنابراین یکی از چالش‌های فضای رسانه‌ای کشور، عدم شکل گیری قوانین قضایی_حقوقی رسانه می‌باشد.»

لسانی تصریح کرد: «دومین چالش، عدم منابع انسانی متبحر در این فضاست. در فضای رسانه‌ای حال حاضر تنها در لایه‌های سطحی سواد رسانه ورود شده که متاسفانه به موجب این امر، لایه‌های عمیق سواد رسانه‌ای مغفول مانده است‌. بنابراین می‌توان عنوان کرد که در این فضا مربیان و آموزش‌دهندگان ویژه دیده نمی‌شود.»

این مدرس سواد رسانه‌ای همچنین خاطرنشان کرد: «چالش دیگر فضای رسانه‌ای کشور، چالش محتواست. رویکرد ترجمه و تقلیدی در این فضا بسیار افزایش یافته که به موجب آن‌ها ارزش‌های اصیل و بومی کشور، از ترجمه باز مانده و اصول آن‌ها رعایت نشده است. به طورحتم رویکرد ترجمه و تقلیدی به ارزش‌های غربی می‌پردازد و آنچه را که به عنوان فرهنگ حال حاضر کشور تلقی می‌گردد، دور از ذهن نگاه می‌دارد.»

وی گفت: «چالش‌ نهایی سواد رسانه‌ای ، چالش نهادهای مردمی‌ست. هم اینک سواد رسانه‌ای تنها به بخش مدیران و ادارات راه یافته است درحالی که وجود نهادهای مردمی تحت حمایت حاکمیت بسیار ضرورت دارد.»

او یادآورشد: «بی‌شک سواد رسانه‌ای مخاطبان از طریق نگاه نقادانه و رعایت چرخه سواد افزایش می‌یابد. تفکر انتقادی در معنای تجزیه و تحلیل لایه‌های سواد است و رعایت چرخه سواد نیز به معنای دسترسی، تحلیل و تولید درست محتوا می‌باشد.»

لسانی درپایان این گفت‌وگو متذکر شد: «اگر این در فضا، به دسترسی ابزار‌ها، خدمات و محتوا‌های رسانه‌ای توجه و سپس تحلیل و مصرف خود را آگاهانه انتخاب کنیم و در گام سوم از ابزارهای رسانه‌ای نقادانه که میزان مصرف یا زمان استفاده در طول روزهای هفته را تحلیل می‌کنند، استفاده کنیم آن وقت می‌توانیم از چالش‌های موجود بکاهیم و سواد رسانه‌ای خود را افزایش دهیم. عکاسی خوب، متن درست، دورچین و ادیت عکس و فیلم از جمله عوامل کمک کننده‌ای ست که می‌تواند به فرد در حال یادگیری، کمک کند.»

 

سواد رسانه‌ای نهادهای مردمی سوادهای بصری و تحلیلی و اینترنتی