برخی مفاد قانون مطبوعات ابهام دارد

به گزارش پارس ، شفیع بهرامیان در گفت وگو با ایسنا، با بیان این که وجود قانون در هر صنفی به معنای ایجاد خط قرمز برای انجام دادن بعضی کارها است که نباید انجام شود، اظهار کرد: این خط قرمزها دو پیامد دارد؛ نخست این که خط قرمز لازم است تا منافع جامعه از دست نرود و دوم این است که اگر خلأیی در قانون وجود داشته باشد، باعث به وجود آمدن ابهام می شود و همین ابهام می تواند خط قرمزهای ثانویه را ایجاد کند. وجود خط قرمزهای ثانویه مانعی برای رسانه ها است، چون نمی توانند اطلاع رسانی را به درستی انجام دهند و رفتار سلیقه یی حاکم می شود.

او با اعتقاد به این که در قانون مطبوعات، ابهام هایی وجود دارد که هر کسی می تواند برداشت و تفسیر خود را از آن داشته باشد، بیان کرد: وجود این ابهام ها می تواند مشکل ساز شود، مثلا وقتی یکی از رسانه ها براساس تفسیرهای سلیقه یی به مشکل برمی خورد، همه ی رسانه ها آن موضوع را برای خود خط قرمز قلمداد می کنند.

وی با تأکید بر این که مسائل اقتصادی در شکل گیری خطوط قرمز بسیار تأثیرگذار است، گفت: وابستگی اقتصادی خبرنگار یا رسانه می تواند تعیین کند که رسانه صرفا خط قرمزهای قانونی را رعایت کند یا به سمت خودسانسوری برود. هر رسانه ای که وابستگی اقتصادی کمتری دارد، بیشتر بر قانون متمرکز است، اما اگر وابستگی اقتصادی زیاد باشد، از همان جایی که منابع مالی را تأمین می کند، خطوطی به عنوان خط قرمز معرفی می شوند که رسانه برای به خطر نیفتادن منافعش ناچار به رعایت آن ها است.

بهرامیان با اشاره به نبود تشکل های صنفی روزنامه نگاری، ادامه داد: اگر تشکل هایی وجود داشته باشند که از منافع رسانه و خبرنگار دفاع کنند، میزان خطوط قرمز کاهش می یابد، حتی وجود بیمه برای خبرنگار نیز می تواند در کاهش این خطوط موثر باشد، چون خبرنگار ترس از دست دادن شغلش را نخواهد داشت.

این استاد رشته ی ارتباطات گفت: نظریه ی مارپیچ سکوت در جامعه ی ما نمود پیدا کرده است؛ عده ای که در اقلیت هستند، اما رسانه دارند می توانند نظرهای خود را به همه ارائه کنند، اما عده ای که اکثریت دارند، به دلیل نداشتن رسانه، از نظرات یکدیگر آگاه نمی شوند و به همین دلیل، گمان می کنند نظر اقلیت، نظر درست تری است. گروه های فشار نیز یکی دیگر از عوامل شکل گیری این خطوط قرمز خودساخته اند؛ این گروه ها به دلیل داشتن امکانات و رسانه می توانند مسائل را برجسته سازی کنند و موضوعاتی را که می خواهند در جامعه مطرح کنند. به همین خاطر، رسانه ها برای این که ادامه ی فعالیت شان به خطر نیفتد، تابع این گروه ها می شوند.

او با بیان این که موضوعات شخصی و صنفی خبرنگاران و رسانه ها نیز در خودسانسوری موثر است، تأکید کرد: خبرنگارانی که اعتماد به نفس بالاتری دارند، تحت تأثیر این خطوط قرار نمی گیرند. نکته ی دیگر، فشار گروهی است، یعنی یک رسانه می خواهد به موضوعی بپردازد، اما چون سایر رسانه ها نمی خواهند به آن بپردازند، آن رسانه نیز از ترس ترد شدن از گروه، آن موضوع را کنار می گذارد. موضوع های سیاسی، فرهنگی و آداب و رسوم نیز می توانند در تشدید یا کاهش خودسانسوری ها موثر باشند.

بهرامیان درباره ی میزان خودسانسوری بین رسانه های داخلی، توضیح داد: خودسانسوری بین رسانه های ما کم نیست، چون در قانون مطبوعات، ابهام های زیادی وجود دارد. رفتارهای سلیقه یی و تفسیرها نیز از این قانون نیز زیاد است. رسانه ها موظف به اجرای قانون مطبوعات و مصوبات شورای عالی امنیت ملی هستند، اما متأسفانه در قانون مطبوعات خلأهایی وجود دارد که به افزایش خودسانسوری بین رسانه ها منجر می شود.