محافظ شخصی شاه عامل نفوذی امام (ره) بود

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، در دیدار اخیر خود با پرسنل نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که ۱۹ بهمن‌ماه صورت گرفت، فرمودند: «در انقلاب اگر ارتش همدل و همراه با مردم نمیشد، وضع جور دیگری میشد، مشکلات عجیبی به وجود می‌آمد؛ سران ارتش یک حکم داشتند، بدنه ارتش یک حکم دیگری داشت. هر کدام از نیروهای ارتش نقشی ایفا کردند».

افراد زیادی در ارتش جمهوری اسلامی ایران بودند که در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی تلاش کردند، در این میان می‌توان به امیر «مصطفی توتیایی» اشاره کرد که به‌عنوان محافظ شخصی شاه، عامل نفوذی حضرت امام خمینی در کاخ بود و فعالیت‌های انقلابی می‌کرد.

همچنین می‌توان به اقدام مهم امیر «محمدرضا رحیمی» در جهت شکست حکومت نظامی شاه و جلوگیری از وقوع کودتایی مجدد مانند کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ که به بازگشت شاه منجر شد، اشاره کرد.

در راستای بررسی بیشتر نقش نیروهای ارتش در به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی ایران، خبرنگار ما به گفت‌وگو با «قنبر راسخ» دبیر اجرایی کانون زندانی‌های سیاسی نیروهای مسلح پرداخته است.

**: انقلابی‌های ارتش شاهنشاهی چه نقشی در پیروزی انقلاب داشتند؟

در ارتش و گارد شاهنشاهی، عوامل زیادی مانند امیر «مصطفی توتیایی» که محافظ شخصی شاه و خانواده‌اش و از طرفی هم عامل نفوذی حضرت امام خمینی (ره) در کاخ شاه بود، وجود داشتند.

همچنین «فریدون خدامرادی» ارتشی بود که سه سال در زندان حکومت ستمشاهی و ۱۰ سال هم در زندان صدام بود.

از طرفی نیز سرهنگ «محمدحسن پورجمعه» که سال ۱۳۵۴ سروان بود، با هلی‌کوپتر «شنوک» ارتش شاهنشاهی به سوریه و از آن‌جا به نجف رفت و پس از دستکاری سیستم هلی‌کوپتر خود، خدمت حضرت امام خمینی (ره) رفت و به ایشان گفت که «ما نماینده ارتش هستیم، دستور بفرمایید که ما در ارتش شاهنشاهی بمانیم یا از ارتش برویم؟»، اما امام خمینی (ره) تأکید کردند که «در ارتش بمانید، لازم می‌شود»

شهید «محمدولی قرنی» سرلشکر ارتش شاه بود، اما برای به ثمر رسیدن انقلاب به‌مدت ۶ سال در زندان به‌سر برد.

شهید «ولی‌الله فلاحی» نیز در زمان شاه که سرگرد بود، چهار بار به دلیل فعالیت‌های سیاسی دستگیر شد، اما با ترفندهایی اتهامات را از خود رد کرد.

**: یکی از شاخص‌ترین فعالیت‌های انقلابی ارتشی‌ها را تعریف کنید.

۲۰ بهمن‌ماه سال ۱۳۵۷ که تنها ۲ روز مانده بود به پیروزی انقلاب، امیر «محمدرضا رحیمی» که از ارتش اخراج شده بود و زندان هم رفته بود، درحالی که ارتباط خود را با عوامل نفوذی انقلاب مثل شهید «یوسف کلاهدوز» در ارتش حفظ کرده بود، مطلع شد که قرار است آمریکایی‌ها و ارتش شاهنشاهی کودتا کرده و کار انقلاب را یکسره کنند.

**: چگونه متوجه شد که قرار است کودتا شود؟

«رحیمی» یک سیستم رادیویی قوی داشت که می‌توانست همه بی‌سیم‌های نیروهای مسلح و نیروهای امنیتی را شنود کند.

**: از جریان کودتا و نقش امیر «رحیمی» در خنثی‌سازی آن بگویید.

عوامل شاه تصمیم گرفته بودند که حکومت نظامی را طولانی‌تر کرده و در این مدت به کمک آمریکای‌ها ادوات نظامی را در تهران مستقر کنند تا از این طریق مقابل انقلاب بایستند. اما امیر «محمدرضا رحیمی» که آن روزها سروان بود، به نزد «ناطق نوری» آمد و این موضوع را مطرح کرد و باهم به خدمت امام (ره) رسیدند و موضوع را برای ایشان مطرح کردند.

امام خمینی (ره) نیز به مردم تهران پیام دادند که «حکومت نظامی لغو شده است و در خیابان‌ها بمانید…». همین موضوع باعث شد تا این کودتا شکست بخورد.

**: شاه سال ۱۳۴۴ یک‌بار ترور شد، آیا در این موضوع هم ارتشی‌ها نقش داشتند؟

بله، شهید «رضا شمس‌آبادی» سرباز ارتش بود که سال ۱۳۴۴ در کاخ «مرمر» اقدام به ترور شاه کرد و همچنین سه نفر هم بودند که تمرد کرده و به این شخصی که شاه را ترور کرد شلیک نکردند، یکی از این افراد مرحوم «منوچهر طالب‌لو» بود که به اعدام محکوم، اما با یک درجه تخفیف به حبس ابد رفت و بعد از ۱۲ سال و چهار ماه که انقلاب شد، از زندان آزاد شد و به ارتش برگشت. در دوران دفاع مقدس به جبهه رفت و جانباز شیمیایی ۶۰ درصد شد.

**: آیا در این‌باره مستندات و یا کتاب‌هایی وجود دارد که بتوان به آن مراجعه کرد؟

بله، توصیه می‌کنم که کتاب «گروه بی‌نام» که روایت‌گر نقش ارتش در پیروزی انقلاب، نقش ارتش در تشکیل سپاه و بسیج و… است را مطلعه کنید. رهبر اصلی «گروه بی‌نام»، شهید «حسن آیت» بود و شاخه نظامی آن را امیر «محمدرضا رحیمی» اداره می‌کرد.

اعضای این گروه بسیار با تدبیر عمل می‌کردند، مثلاً امیر «مصطفی توتیایی» یک روز زندان نرفت و چنان باتدبیر با امیر «محمدرضا رحیمی» کار می‌کردند که هیچ‌کسی به آن‌ها شک نمی‌کرد؛ لذا توصیه می‌کنم که این کتاب «گروه بی‌نام» که چاپ مرکز اسناد انقلاب اسلامی است، کتاب «عکس جنجال برانگیز» و کتاب «همافر» را حتماً تهیه و مطالعه کنید و بدانید که ارتش برای انقلاب چه قبل و چه بعد از انقلاب کم نگذاشت.