یمنی دروازه ای برای صلح

ششم فروردین سال 1394، عربستان با همراه کردن چند کشور عربی و مسلمان در عملیاتی با عنوان ' توفان قاطعیت '، جنگی را علیه یمن به عنوان یکی از کشورهای عربی و مسلمان منطقه غرب آسیا به بهانه بازگرداندن رییس جمهوری مستعفی و فراری این کشور به قدرت آغاز کرد.
گرچه معماران ائتلاف ضد یمنی برنامه محدودی را برای حمله نظامی به یمن تدوین کرده و بنا داشتند نیات خود را طی چند روز عملی کنند، اما برخورد با سد 'گردباد قاطعیت' مردم یمن، آنها را روانه باتلاقی کرد که همچنان و با گذشت بیش از یکهزار روز جنگ نتوانسته اند راهی برای خروج از آن بیابند.
همزمان با فرسایشی شدن جنگ در یمن و گسترش حملات ائتلاف سعودی به مردم یمن و افزایش شمار کشته های یمنی، نهادهای بین المللی از جمله سازمان ملل متحد بر آن شدند تا راهکاری برای پایان مناقشه بیابند.
سازمان ملل متحد به عنوان معتبرترین مرجع بین المللی برای حل و فصل بحران های جهانی چند ماه پس از بالا گرفتن جنگ در یمن 'احمد ولد الشیخ' دیپلمات اهل موریتانی را برای میانجگری بین طرفین درگیر و پایان خصومت ها روانه یمن کرد اما تلاش های وی که منجر به برگزاری دو نشست صلح شد با کارشکنی ائتلاف سعودی که فقط به 'پیروزی مطلق' در این جنگ می اندیشد، بی ثمر ماند.
با شکست احمد ولد الشیخ در ماموریت خود، سازمان ملل متحد اواسط سال گذشته(1396) 'مارتین گریفیتس' دیپلمات کهنه کار انگلیسی را به عنوان نماینده روانه یمن کرد تا به واسطه تجربیات وی، مسیر صلح در این کشور را هموار کند.
گریفیتس که با طرح سه محوری شامل 'جمع آوری سلاح'، 'آغاز مرحله انتقالی با مشارکت انصار الله در دولت' و 'برگزاری انتخابات سراسری' ماموریت خود را آغاز کرد، پس از رفت و آمدها و دیدار با مقامات درگیر، موفق به تنظیم یک نشست صلح در ژنو در 15 شهریور سال جاری شد اما در حالی که نگاه ها به ژنو دوخته شده بود، بار دیگر کارشکنی ائتلاف سعودی در ممانعت از عزیمت نمایندگان انصارالله این نشست را به تعویق انداخت.

** گفت وگوی یمنی - یمنی علاج جنگ در یمن
با وجود تلاش های جهانی، جمهوری اسلامی ایران نیز از ابتدای آغاز حمله نظامی ائتلاف سعودی به یمن، به رغم اینکه از سوی متجاوزان متهم به ارسال کمک تسلیحاتی به انصارالله شده، اما ضمن رد این اتهامات، تلاش خود را معطوف به صلح در این کشور کرده است.
'آتش بس فوری'، 'ارسال کمک های انساندوستانه'، 'آغاز گفت وگوهای سیاسی بین همه طرف های یمنی' و 'تشکیل دولت فراگیر ملی' به عنوان چهار مؤلفه اصلی و پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران برای دستیابی به صلح پایدار در یمن عنوان شده است.
رویکرد اعلامی ایران برای تحقق صلح در یمن، همواره در مجامع مختلف مطرح شده و در تازه ترین مورد، بار دیگر از سوی دکتر 'حسن روحانی' رییس جمهوری اسلامی ایران در سخنرانی وی در هفتاد وسومین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویوک تکرار شد.
روحانی شب گذشته(سه شنبه) در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با اشاره به اوضاع وضعیت یمن افزود: طی بیش از سه سال گذشته، شاهد وضع وخیم انسانی در یمن هستیم که منجر به تخریبِ زیرساخت ها، کشتار و مجروح شدن صدها هزار نفر از مردم بیگناه و آوارگی میلیون ها نفر و وقوع قحطی و بیماری‌های مزمن شده است.
رییس جمهوری با تاکید بر این که این اقدامات غیر انسانی، مصداق بارز جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی است، تصریح کرد: بحران یمن صرفاً از طریق گفت‌ وگوی‌های یمنی - یمنی و بدون مداخله خارجی، قابل حل است و در این راستا، آماده هر نوع کمک هستیم.
طرح پیشنهادی و مصلحانه گفت وگوی یمنی - یمنی که از ابتدای آغاز جنگ یمن، محور دیپلماسی منطقه ای ایران در این مناقشه مد نظر قرار داشته، اکنون به پر اعتناترین رویکرد حتی در میان کشورهای سابق عضو ائتلاف ضد یمنی از جمله قطر و مصر تبدیل شده است.
'شیخ تمیم بن حمد آل ثانی' امیر قطر نیز در سخنرانی خود در هفتاد و سومین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تاکید بر حمایت دوحه از وحدت، استقلال و تمامیت ارضی یمن، طرح ایران برای ایجاد صلح در یمن را با عبارت دیگر بیان کرد و گفت: از همه احزاب و طرف های درگیر در یمن برای تحقق آشتی ملی دعوت به عمل می آوریم.
عبدالفتاح السیسی رییس جمهوری مصر نیز که همچون قطر دچار دگردیسی در سیاست خود در رابطه با یمن شده و از رویکرد نظامی ائتلاف سعودی فاصله گرفته، در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بر حفظ یکپارچگی یمن تاکید کرد و بر عزم قاهره برای یافتن راه حل سیاسی و نیز مخالف با هرگونه استفاده طرف های خارجی از بحران ها در این کشور صحه گذاشت.
به هر روی آنچه در یمن می گذرد و وخیم ترین وضعیت انسانی جهان طی سال های اخیر را در این کشور رقم زده، نتیجه بی توجهی ائتلاف ضد یمنی به ویژه عربستان و امارات به عنوان سران اصلی این ائتلاف به خواست مقبول و پذیرفته شده گفت وگوی یمنی - یمنی است.
جنایت ائتلاف سعودی و تحمیل مرگ و گرسنگی و بیماری به مردم یمن و بویژه کودکان، مدت ها است که مورد توجه جامعه جهانی قرار گرفته و روزی نیست که یکی از سازمان و نهاد بین المللی بیانیه ای صادر نکنند و نسبت به وضعیت این کشور واکنش انتقادی نداشته باشند.
هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل در امور یمن به تازگی در جریان نشستی در ارتباط با بحران یمن در تشریح اوضاع انسانی این کشور گفت: اگر شرایط در یمن به همین شکل پیش برود 12 میلیون یمنی در قحطی گرفتار خواهند شد.
به گزارش شبکه خبری 'روسیا الیوم'، 'لیز گراندی' افزود: 10 میلیون یمنی ممکن است با شرایط پیش از قحطی روبرو شوند و در چنین صورتی در نبرد مقابله با قحطی در یمن شکست می‌خوریم.
وی همچنین افزود: 70 درصد از موسسات پزشکی و بهداشتی در یمن دارو ندارند و اقتصاد این کشور نابود شده است.
به گفته گراندی، 75 درصد از ملت یمن (بیش از 20 میلیون یمنی) به کمک‌های بشر دوستانه و حمایت ویژه نیاز دارند. کودکان این کشور نیز نیاز اساسی به کمک دارند. به دلیل جنگ در هر 10 دقیقه یک کودک یمنی جان خود را از دست می‌دهد.
هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل در یمن همچنین اوضاع کنونی این کشو را در عصر معاصر بی‌سابقه دانست.
آنچه که هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل در امور یمن بدان اذعان کرده، شمای کوچک از مصیبت بزرگی است که ائتلاف سعودی به مردم یمن تحمیل کرده و تا زمانی که این ائتلاف به طرح مشروع و پذیرفته شده گفت وگوی یمنی - یمنی بی توجهی کند و بر خواست غیرمشروع خود یعنی کسب پیروزی مطلق اصرار ورزد، صلح در یمن برقرار نمی شود.
اما به قطع یقین، پذیرش طرح گفت وگوی یمنی - یمنی نه تنها، ائتلاف سعودی را از ' سیاهچاله' جاه طلبی منطقه ای خود نجات می دهد، بلکه میلیون ها کودک یمنی را از این نگرانی که وعده غذایی بعدی از کجا تامین خواهد شد و یا آیا وعده دیگری وجود خواهد داشت، می رهاند.
گزارش از: امید غیاثوند
خاورم **1071*1436*