المانیتور: عربستان در سوریه به اهدافش نمی‌رسد

نشریه آمریکایی المانیتور روز گذشته در گزارش هفتگی خود در خصوص کمک ۱۰۰ میلیارد دلاری عربستان به شورشیان در سوریه نوشت: هفته گذشته دولت 'دونالد ترامپ' ۲۳۰ میلیون دلار از کمک‌های خود به شمال شرقی سوریه را کاهش داد و بجای آن بر روی کمک ۳۰۰ میلیون دلاری به زعم خود شرکای ائتلاف ضد داعش از جمله کمک ۱۰۰ میلیون دلاری عربستان سعودی، تکیه کرد. از سویی تغییر در این بودجه خود به جرقه‌ای برای طرح این پرسش در خصوص طرح آمریکا و ائتلاف برای بازگرداندن ثبات به سوریه تبدیل شده است و اینکه مساله بازسازی این بخش از سوریه بدون کمک دمشق و ترکیه چگونه خواهد بود.

در این گزارش در ادامه آمده است: در سوی دیگر ماجرا، با توجه به این که بعید به نظر می‌رسد سوریه و ترکیه تنها تماشاچی وقایع شمال شرقی سوریه بمانند، برنامه‌های ثبات پس از جنگ و بازسازی این منطقه در نهایت در گرو تلاش‌های 'ولادیمیر پوتین' رئیس جمهوری روسیه برای میانجی گری میان آنکارا و دمشق است، تلاشی که آمریکا را بیش از پیش از سوریه دور نگه می‌دارد.

'فهیم تاستکین' از ستون نویسان المانیتور در این خصوص می‌نویسد: 'گرچه ترکیه عملا موضع ضد 'بشار اسد' را در سوریه حفظ می‌کند، اما از طرفی برای یک سوریه جدید که اجازه خواهد داد اسد همچنان رئیس جمهوری این کشور باقی بماند، خود را آماده می‌کند. این نویسنده می‌افزاید: در حالی که به نظر می‌رسد پایان دادن به استقلال کرد‌ها در شمال سوریه نخستین پیش شرط عادی سازی روابط میان آنکارا و دمشق باشد، اما یک شرط دیگر نیز به صورت تلویحی از سوی آنکارا اعلام شده و آن سهم داشتن در بازسازی این کشور جنگ زده است.

این نویسنده ترک ادامه می‌دهد:، اما دولت اسد قصد ندارد در این میان سهمی به ترکیه دهد چراکه وی آنکارا را متهم به حمایت از گروه‌های شبه نظامی ضد رژیم سوریه کرده که به نابودی کشور و غارت و چپاول 'حلب' منتهی شده اند. با این حال، کنترل ترکیه بر بخش قابل توجهی از شمال سوریه و همکاری آن با روسیه باعث می‌شود تا دمشق نتواند به آسانی ترکیه را از چنین سهمی دور کند. همچنین در این میان نفوذ ترکیه بر گروه‌های مخالف که می‌تواند بر فرآیند ژنو تاثیر گذار باشد را نباید نادیده گرفت.

در سوی دیگر میدان، عربستان سعودی قرار دارد که به تازگی با کمک ۱۰۰ میلیارد دلاری خود خبرساز شده است. از آنجایی که روسیه، سوریه و ترکیه در نهایت باعث ثبات یا برهم زدن آن در شمال سوریه هستند، تصمیم ایالات متحده برای کاهش کمک به سوریه، به عربستان سعودی اجازه می‌دهد دراین میدان نقش مهمی ایفا کند. شایان ذکر است شرکای عربستان در سوریه گروه‌های مسلح 'جیش الاسلام' و 'احرار الشام' هستند که دارای مواضع صریح سلفی و فرقه گرایانه هستند. جیش الاسلام بار‌ها به شکنجه، اعدام، استفاده از سپر انسانی و گاز کلر متهم شده است. احرار الشام نیز توسط سازمان عفو بین الملل و دیگر سازمان‌ها متهم به جنایات جنگی متعدد شده است.

از سوی دیگر فراموش نکنیم جنگ داخلی یمن که با دخالت عربستان به یکی از بدترین فجایع بشری تبدیل شده، نتیجه حضور این پادشاهی در یمن است. 'بروس ریدل' از اعضای ارشد اندیشکده بروکینگز در خصوص نقش عربستان در سوریه می‌گوید: بسیار بعید است عربستان بتواند این نقش را به خوبی ایفا کند. همانطور که در یمن، رهبران عربستان هیچ تصوری از نحوه اجرای تصمیم شان ندارند؛ ریاض و متحدانش در قطر هم هدفی را در سر داشتند که هیچ طرح و برنامه‌ای برای رسیدن به آن تهیه نکرده بودند. هرچند برخی شواهد معتبر نشان می‌دهد آن‌ها در حال برنامه ریزی برای حمله نظامی به قطر بودند، اما 'رکس تیلرسون' وزیر پیشین امور خارجه آمریکا، با آن مخالفت کرد. 

این عضو ارشد اندیشکده آمریکایی خاطر نشان می‌کند: در حالیکه رابطه پادشاهی سعودی با کاخ سفید قوی به نظر می‌رسد، اما همانطور که در مطبوعات شاهدش هستیم، کنگره، مخالف مواضع سعودی‌ها است.

وی ادامه می‌دهد: 'محمد بن سلمان' در حالیکه تلاش دارد از خود یک تصویر دموکرات ارائه دهد، اما ولیعهدی به شدت اقتدارگرا است که تحمل هیچگونه مخالفتی ندارد. براساس گزارش‌های سازمان ملل و در نتیجه اقتدارگرایی حاکمیت کنونی عربستان، سرمایه گذاری خارجی در عربستان تا ۸۰ درصد کاهش داشته و از بیش از ۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۱.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ کاهش یافته است. شایان ذکر است این رقم در زمان پادشاهی ملک عبدالله بیش از ۱۲ میلیارد دلار بود. تحلیلگران این کاهش چشمگیر سرمایه گذاری خارجی در عربستان را ناشی از حاکمیت حال حاضر و بازداشت‌های خودسرانه می‌دانند. شایان ذکر است به دلیل قطع رابطه عربستان با کانادا، این پادشاهی خودکامه تنها توانسته حمایت ناچیزی از سوی متحدان عرب خود کسب کند.