روش های همدلی کردن با همسر

همان طور که در مقاله ی قبل ذکر شد، در ایجاد یک رابطه ی موثر میان همسران، سه اصل اساسی وجود دارد: رابطه مطلوب با خود (همدلی با خود) ، همدلی با دیگری و خوب گوش دادن . اصل اول و سوم در مقالات قبل مورد بررسی قرار گرفت . حال در این مقاله و مقاله ی بعد ، اصول اساسی "همدلی " و آن چیزهایی که همدلی به حساب نمی آید را مورد بررسی قرار می دهیم .

اینکه زن و شوهر مهارت همدلی کردن را بلد باشند، سبب می گردد که به صورت مطلوب به خواسته های خویش در زندگی نزدیک شوند و عدم آگاهی از این مهارت ، زوجین را هر روز از یکدیگر دور و دورتر می سازد .

همدلی ، اولین قدم است جهت شروع یک گفتگوی سالم. وقتی طرف مقابل احساس کند با او همدلی نمی شود و احساساتش درک نمی شود، دریچه های قلبش را می بندد و مسلما با این دریچه های بسته، هیچ گفتگویی به نتیجه ی مطلوب نخواهد رسید .

گویی فردی که احساس می کند مورد همدلی قرار نمی گیرد، در ابتدای گفتگو دو پنبه درون گوشهایش می گذارد تا به هیچ وجه صحبت های طرف مقابل را نشنود و در واقع ، پیام او را دریافت نکند .

در این صورت است که یا رابطه ی میان زوجین قطع می شود، یا دچار تنش می گردد؛ زیرا مقصود اصلی پیام میان زوجین مخابره نشده و همسران در طوفانی از سوء تفاهم ها، دچار تلاش های نافرجام می شوند .

متاسفانه یادگیری و یادآوری مهارت همدلی، در جامعه ی ما جایگاهی ندارد و جهت زندگی سالم و خوش، از سوی بزرگ ترهای زوجین ، تنها به عباراتی چون : مهربانی ،  گذشت، ساختن (گاهی سوختن و دم نزدن ) و غیره اشاره می شود . متاسفانه کمتر افرادی هستند که قبل از خطبه ی عقد، دوره ی آموزشی "گفتگوی موثر و اصول همدلی"  را آموخته باشند و متوجه این اصل اساسی باشند که "پایداری زندگی سالم در میان همسران، بدون توجه به اصول یک گفتگوی موثر، امکانپذیر نیست."

پس همان طور که گفته شد، مقدمه و اصل بنیادین شروع و ادامه ی یک گفتگوی موثر میان زوجین ، رعایت کردن اصول همدلی است .

موانع همدلی

همدلی موانعی دارد ؛ بدین معنا که گاها افراد برای همدلی کردن، دست به رفتارهایی می زنند و شروع به صحبت هایی می کنند که اصلا همدلی نیست. مثلا وقتی همسر یا دوست مان مورد رنجشی واقع شده، اگر متوجه جملاتی که برای همدلی استفاده می کنیم نباشیم، سبب رنجش بیشتر او می گردیم و با هدف نزدیکتر شدن به او ، ناخواسته از وی دورتر میشویم.

1-نصیحت کردن

اولین رفتاری که همدلی محسوب نمی شود ، نصیحت کردن است . نصیحت هم می تواند زبانی و کلامی و هم رفتاری باشد. وقتی یکی از زوجین، در رابطه با رنجی که می برد صحبت می کند ، جملاتی مثل : " حالا اشکالی نداره " ، " حالا ارزش تو بیشتر از این حرف هاست ، " تو بزرگی کن " ، " حالا سعی کن از این قضیه چیزی یاد بگیری " و غیره ، کاملا طرف مقابل را مطمئن می سازد که مورد درک واقع نشده و احساس و شرایط او کاملا نادیده گرفته می شود .

تئوری انتخاب معتقد است که: "افراد در شرایط گوناگون، صلاح کار خود را بهتر از هرکس دیگری می دانند و آنقدر هوش و ذکاوت دارند که متوجه شوند بهترین رفتار در این شرایط چیست"؛ و اگر شروع به مطرح کردن مشکل می نمایند و نیاز به مورد همدلی شدن را ابراز می کنند، فقط و فقط به خاطر این است که به قول تئوری انتخاب، نیاز به عشق و تعلق خود را ارضاء نمایند و مطمئن شوند احساساتشان برای همسرشان مهم است و مورد درک واقع می شوند . بعد از این اطمینان و رسیدن به آرامش،  خود به دنبال حل مساله شان می گردند و با ذهنی گشاده مشکل خود را حل می کنند .

و حال اگر در این شرایط ، مورد نصیحت واقع شوند ، از همسر خود مایوس شده ، و راه برای جدایی بیشتر مهیا گردیده است .

2-روی دست کسی بلند شدن

دومین عاملی که مانع همدلی می گردد، این است که در مقابل صحبت های همسرمان یا فرد دیگری بگوئیم : " ای بابا ! این که چیزی نیست، بذار من برات تعریف کنم چه اتفاقی برام افتاده". این نوع برخورد که اغلب ما با آن روبرو شده ایم، اصلا به همدلی نزدیک نیست و به هیچ وجه به درک احساس طرف مقابل کمکی نمی کند .

البته احتمال این وجود دارد که قصد و نیت فرد خیر است و او مثلا می خواهد با کوچک تلقی کردن عامل رنج، به همسرش کمک کند، ولی واقعیت این است که فرد در این شرایط، احساس خوبی ندارد و کاملا مطمئن می شود که مورد همدلی واقع نشده است .

3-آموزش دادن

یکی دیگر از موانع همدلی این است که اگر فردی از ناراحتی و مشکل خود صحبت می کند، بخواهیم سریعا به او آموزش دهیم که چه کاری درست است و چه کاری نادرست. در واقع آموزش دادن در این شرایط، نوعی توهین به احساسات طرف مقابل است.

گاهی زن یا شوهر در زندگی زناشویی ، فقط دلشان می خواهد مورد همدلی واقع شوند و آموزش دادن ، تنها دلیل قطع همدلی و دور شدن از یکدیگر است .

4-دلداری

یکی دیگر از مواردی که همدلی محسوب نمی شود ، دلداری دادن است . جملاتی از قبیل : " حالا اشکالی نداره " ، " تو آنقدر هوشمند هستی که بتونی دوباره شرایطت رو بسازی"، "چیزی نشده که! خدا رو شکر تنت سالمه"، "حالا خوبه بلایی سر بچه ها نیومد"، و غیره ، فرد را به هیچ وجه، از اینکه مورد درک شدن واقع شده، مطمئن نمی سازد .

به قول تئوری انتخاب ، وقتی نیازهای زوجین در مسیر زندگی ارضاء نمیشودامیدی به برقراری رابطه ی نزدیک بین همسران نیست. یکی از نیازهای اساسی زوجین ، نیاز به عشق و احساس تعلق است، که یکی از المان های اساسی این نیاز، مورد درک واقع شدن است و اینکه فرد مطمئن شود همسرش احساسات او را به رسمیت می شناسد و سعی در درک او دارد . تا در این شرایط ، همسران به هم نزدیکتر شوند و مجال ارتباط سالم ، مهیا گردد .

در این مقاله ، به 4 مانع از موانع 10 گانه همدلی اشاره کردیم . در مقاله ی بعد به بررسی دیگر موانع خواهیم پرداخت .