«دیپلمات معمولی» یا «چریک کت و شلواری»

به گزارش پارس نیوز، اوایل سال جاری بود که بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه  از برنامه جدید برای سفارتخانه‌های ایران در خارج از کشور خبر داد و گفت: یک سری بررسی‌ها در خصوص برخی سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌ها انجام شده، ولی هنوز کار کارشناسی‌اش تمام نشده است؛ در این رابطه، ما بر این اساس که چقدر می‌توانیم در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی برای کشور سودآوری داشته باشیم، تصمیم خواهیم گرفت.

جمهوری اسلامی ایران در صد کشور جهان سفیر دارد و حدود ۳۴ مورد هم سرکنسول در کنسولگری‌های خارج از کشور مشغول انجام فعالیت ریز و درشت هستند. البته در معدودی از کشور‌هایی که سفارتخانه داریم، مسئولیت اداره سفارتخانه با کاردار یا رئیس نمایندگی است. در اروپا آخرین مورد، کشور چک بود که به گفته قاسمی از حدود یکسال پیش سفیرمان اعزام شد.

حدود چهار ماه زمان نیاز بود تا «آن روز تصمیم برای سفاتخانه‌ها» فرا برسد و جمهوری اسلامی ایران در اثنای جنگ تحمیلی اقتصادی، به نقاط مختلف جهان، سفرای جدید اعزام کند.

بنا بر یک سنت قدیمی، اواسط تابستان موعد جابجایی و انتصاب سفرا و مسئولان نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور است. امسال نیز این سنت انجام گرفت و سفرای جدید ایران در خارج از کشور، پس از حضور در سمینار سالانه دستگاه دیپلماسی که از ۳۱ تیر آغاز و تا ۱۰ مرداد ادامه داشت، عازم محل جدید ماموریت خود شدند.

سفرای جدید ایران در کشور‌های خارجی، باید علاوه بر انجام امور روزمره و رتق و فتق امور دیپلماتیک و کنسولی، نسبت به یک کارویژه دیگر هم اهتمام داشته باشند و آن عبارت است از تلاش مجدانه برای ایجاد ارتباط اقتصادی میان بنگاه‌های ایرانی و شرکت‌های کشوری که بعنوان سفیر ایران در آن‌ها مشغول انجام وظیفه هستند.

حجت‌الاسلام و المسلمین روحانی در همین ارتباط در دیدار با سفرای جدید ایران در ۱۴ کشور خارجی، گفت که «اگر هر کدام از شما یک گام مهم در زمینه مسایل اقتصادی بویژه در تقویت همکاری شرکت‌ها و بنگاه‌های بخش خصوصی کشورمان با کشور‌های محل مأموریت خود بردارید، می‌تواند بسیار حائز اهمیت باشد».

علی لاریجانی رئیس مجلس نیز در سخنرانی خود در سمینار سالانه سفرا و مسئولان نمایندگی جمهوری اسلامی در خارج، بر اهمیت تمرکز بر روی مسائل اقتصادی از جانب سفرا در شرایط فعلی تاکید کرد و به اقدامات هماهنگ وزارت خزانه‌داری و وزارت خارجه آمریکا برای فشار اقتصادی به ایران در مقاطع مختلف اشاره کرد. اقداماتی که «ریچارد نفیو» عضو ارشد دولت سابق آمریکا در کتاب «هنر تحریم‌ها» به تشریح آن‌ها پرداخته و به سفرا و دیپلمات‌های آمریکایی لقب «چریک‌های کت و شلوار پوش» را داده است.

لاریجانی در همین زمینه در سمینار سالانه سفرا گفت که «دیپلماسی ما در زمان فعلی باید یک دیپلماسی نامتقارن باشد که این نوع دیپلماسی با دیپلماسی مرسوم و کلاسیک متفاوت است؛ در کتاب هنرتحریم‌ها اشاره شده که آمریکایی‌ها برای تحریم ایران چگونه به یک برنامه‌ریزی عملیاتی روی آورده‌اند؛ در آن کتاب از لفظ چریک‌های کت و شلواری استفاده شده است و کار این افراد این گونه شرح داده شده که مورد به مورد با کشور‌های مختلف و بانک‌ها و شرکت‌های آن‌ها برای تحریم کردن ایران تماس برقرار می‌کردند؛ حالا شما دیپلمات‌های ایرانی نیز باید همانند چریک‌های کت و شلواری باشید و ارتباطات آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها را که در جهت اقدامات برای تحریم ایران اعمال می‌شود، خنثی کنید».

در ادامه با برخی از سفرای تازه منصوب شده جمهوری اسلامی در خارج بیشتر آشنا می‌شویم.

البته فرایند انتخاب سفرای جدید به همین راحتی انجام نشده است چه آنکه به گفته بهرام قاسمی در همان گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار میزان، انتخاب و انتصاب سفیر به سهولت صورت نمی‌گیرد؛ اگرچه سفیر با پیشنهاد وزیر امور خارجه به رئیس‌جمهور تعیین می‌شود، اما پیش از آن در شورای معاونین وزارت خارجه، بررسی‌های مقتضی صورت می‌گیرد. همچنین در مراحل بعدی در ریاست جمهوری هم روی فرد پیشنهاد شده برای تصدی مقام سفارت، مطالعه صورت می‌گیرد. اگر ریاست جمهوری با کاندیدای معرفی شده وزیر امور خارجه موافقت کند تازه فرآیند سفیر شدن فرد آغاز می‌شود که آن هم باز چند ماهی زمان می‌برد.

در مرحله بعدی فردی که بعنوان سفیر تعیین شده به دولت کشور مقصد معرفی می‌شود؛ مسئولان و ارگان‌های ذیصلاح در کشور مقصد نیز بررسی‌های لازم را پیرامون فرد معرفی شده صورت می‌دهند؛ رئیس دولت کشور مزبور نیز باید موافقت خود را با آن فرد اعلام کند؛ سپس وزارت خارجه کشور مقصد موافقت کشور خود با فرد معرفی شده به عنوان سفیر را، به وزات خارجه ایران اعلام می‌کند. این موافقت که حاصل شد، استوارنامه سفیر با امضای رئیس‌جمهور کشور تنظیم می‌شود و سفیر ما به رئیس دولت کشور مقصد معرفی می‌شود.

البته قاسمی این نکته را هم گوشر کرد که در موضوع تصدی مسئولیت در یک سفارتخانه اگر فردی کارش را بلد نباشد با او مانند جا‌های دیگر برخورد نمی‌شود؛ کار کردن در یک وزارتخانه خیلی راحت‌تر از فعالیت در سفارتخانه است چرا که در وزارتخانه گستردگی کار و نیرو وجود دارد و فردی که در وزارتخانه مسئولیت دارد لزوما با همه بخش‌ها و افراد در ارتباط نیست، اما در یک سفارتخانه، سفیر باید با تمام افراد، در ارتباط باشد و حتی خانواده کارکنان نیز با هم در ارتباط هستند و امور آن‌ها نیز باید رتق و فتق شود؛ همچنین ارگان‌های مختلفی که ممکن است در آن کشور نماینده داشته باشند نیز باید مورد توجه سفیر باشند.

بر این اساس چنانچه فردی به لحاظ سیاسی و ارتباطی جامعیت لازم را نداشته باشد نمی‌تواند سفارتخانه را اداره کند؛ اگر آشنایی‌های لازم و اولیه را نداشته باشد خیلی زود با ناکامی و با مشکلات مواجه می‌شود و تجربه هم این را به خوبی نشان داده که آن فرد به سرعت دچار مشکلات عدیده می‌شود.

۱. حسن قشقاوی
حسن قشقاوی به عنوان سفیر جدید ایران در اسپانیا عازم مادرید می‌شود. وی متولد سال ۱۳۳۶ در شهرستان بابل است. قشقاوی دارای سابقه نمایندگی مجلس شورای اسلامی در دوره‌های چهارم و ششم از حوزه رباط کریم است. سفیر جدید ایران در اسپانیا از سال ۱۳۸۷ تا ۱۳۸۸ سخنگوی وزارت امور خارجه و پس از آن معاون کنسولی و امور پارلمانی این وزارتخانه بوده است.

قشقاوی در اواخر سال گذشته توسط ظریف به سمت مشاور وزیر امور خارجه منصوب شد. وی در کارنامه دیپلماتیک خود سابقه تصدی سفارت ایران در قزاقستان و سوئد را هم دارد.

۲. سید محمد فیروزنیا
سید محمد فیروزنیا به عنوان سفیر جدید ایران در لبنان جایگزین «محمد فتحعلی» شده است. مدیرکلی خلیج‌فارس و خاورمیانه وزارت امور خارجه، تصدی مسئولیت سفارت ایران در کشور‌های یمن، بحرین و مالزی و همچنین ریاست اداره اول خلیج‌فارس وزارت امور خارجه از جمله سوابق کاری فیروزنیا است.

۳. کاظم غریب‌آبادی
کاظم غریب‌آبادی در دوره جدید عهده‌دار مسئولیت دفتر نمایندگی دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین شده است. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و دفتر سازمان ملل در وین از جمله سازمان‌های مهم بین المللی مستقر در پایتخت اتریش است که از این پس مسئولیت هیئت ایرانی در این سازمان‌ها با غریب آبادی خواهد بود. وی در کارنامه دیپلماتیک خود مسئولیت هیئت ایرانی در لاهه را نیز دارا می‌باشد.

غریب آبادی پیش از انتصاب به سمت نمایندگی دائم ایران در سازمان‌های بین‌المللی در وین، معاون بین الملل ستاد حقوق بشر کشورمان بود.

۴. حمید بیات
حمید بیات، مدیرکل غرب اروپای وزارت خارجه، گزینه تصدی سفارت ایران در رم است. مدیرکلی خاورمیانه و شمال آفریقای وزارت خارجه، تصدی سفارت ایران در کشور‌های دانمارک و سودان از سمت‌های سابق این دیپلمات کشورمان است. سفیر سابق ایران در ایتالیا «جهانبخش مظفری» بود.

۵. پروین فرشچی
پروین فرشچی با پیشنهاد محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و تایید هیئت دولت، به عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در فنلاند منصوب شد تا پس از مرضیه افخم سفیر فعلی ایران در مالزی، دومین سفیر زن جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور باشد.
فرشچی، پیش از انتصاب به سمت تصدی سفارت ایران در هلسینکی، معاون زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست بود.

۶. اسماعیل بقایی هامانه
اسماعیل بقایی هامانه، به عنوان نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد دفتر اروپایی سازمان ملل متحد در ژنو تعیین شده است.

عضویت در تیم مذاکره کننده هسته‌ای؛ دبیری ستاد اجرای برجام در وزارت امور خارجه؛ عضویت در دفتر نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در نیویورک؛ مدیرکلی دفتر مطالعات سیاسی بین‌المللی وزارت امور خارجه و تصدی نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در کمیته حقوقی سازمان ملل متحد، از جمله سوابق کاری «بقایی هامانه» است.

۷. محمدرضا جباری
محمدرضا جباری، به عنوان سفیر جدید ایران در سوییس عازم برن شده است. جباری که در کارنامه دیپلماتیک خود سابقه تصدی سفارت ایران در ساحل عاج را داراست، قبل از انتصاب به سمت سفیری ایران در سوییس، مدیرکل امور وزارتی وزارت امور خارجه بود.

انتصاب جباری به عنوان سفیر جدید ایران در سوییس در حالی صورت گرفت که سفارتخانه ما در این کشور از سال ۱۳۹۳ که «غلامعلی خوشرو» از برن عازم نیویورک شد، بدون سفیر و توسط کاردار اداره می‌شد.

۸. طه هاشمی
حجت‌الاسلام والمسلمین طه هاشمی به عنوان سفیر جدید ایران در واتیکان منصوب شده است. وی پیش‌تر معاون فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی بود. هاشمی سابقه نمایندگی در مجلس پنجم و ریاست پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی را در کارنامه کاری خود دارا می‌باشد.

۹. مرتضی رحمانی موحد
مرتضی رحمانی موحد، به عنوان سفیر جدید ایران در ژاپن منصوب شده است. سفیر سابق ایران در توکیو «رضا نظرآهاری» بود.
از جمله سمت‌های سابق رحمانی موحد می‌توان به تصدی معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی؛ تصدی معاونت مرکز آموزش و پژوهش وزارت امور خارجه، عهده داری سفارت جمهوری اسلامی ایران در نیوزیلند و سرکنسولی در شانگ‌های اشاره کرد.

۱۰. فریدون حق‌بین
فریدون حق‌بین مدیرکل هماهنگی و راهبرد امور اقتصادی وزارت امور خارجه قرار است برای تصدی سفارت ایران در استرالیا عازم کانبرا شود. سفیر سابق ایران در استرالیا «عبدالحسین وهاجی» بود. پیش‌تر زمزمه‌هایی مبنی بر اعزام «ولی‌الله سیف» رئیس سابق بانک مرکزی به استرالیا برای تصدی مسئولیت سفارت ایران در این کشور، مطرح شده بود.

۱۱. محسن نبوی
محسن نبوی عهده دار سمت سفیری ایران در تاجیکستان شده است. وی پیش‌تر سفیر ایران در وین و مشاور ظریف بوده است. انتصاب سفیر جدید جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان در شرایطی است که اخیرا مسئولان تاجیکی اتهامات ناروایی را در خصوص یک حادثه تروریستی به کشورمان وارد آورده‌اند که منجر به احضار سفیر تاجیکستان به وزارت امور خارجه و ابلاغ اعتراض شدید دولت ایران به وی شده است.

حال که ملت ایران در مصاف یک جنگ تمام عیار اقتصادی به سرکردگی آمریکاست باید منتظر ماند و دید که آیا سفرای جدید، رویه سهل «دیپلمات معمولی» را بر می‌گزینند یا به گفته علی لاریجانی «چریک کت و شلواری» می‌شوند و ارتباطات آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها را برای تحریم ایران خنثی می‌کنند.