بحث هشتم: برنامه عملی دولت شما برای مهار گرانی چیست؟

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، صحبتهای این هشت کاندیدا، به ترتیب بدین شرح است:

علی اکبر ولایتی: در سخنان اخیر گفتم که راه کنترل تورم این است که ما به قواعد اقتصادی پایبند باشیم و قاعده اقتصاد می گوید که هرگاه نقدینگی در بازار افزایش یابد و متناسب با این افزایش نقدینگی کالا در کشور وجود نداشته باشد، یا تولید و واردات انجام نشود، عملا عرضه و تقاضا، تعادل ندارد. یعنی میزان رها کردن پول در جامعه متناسب با تولید کالا و خدمات نباشد، تورم ایجاد می شود. اگر چنین فکری نشده باشد، تورم نیز وجود دارد و برای این کار باید فکرهای مختلفی کرد که یکی از آنها فکر عاجل است که دولت باید تنظیم بازار کند که اگر اجناسی که مورد نیاز مردم است و اگر این اجناس حیاتی و اضافی نیست، از تولید آنها حمایت شود، از قبیل آنچه که دولت انجام داده است. اما نکته دیگر این است که از اول سال ۸۵ تاکنون، نقدینگی ۹۰ هزار میلیارد تومان به ۵۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است اما میزان کالا و خدماتی که در داخل تولید و عرضه شده است متناسب نبوده و سبب افزایش تورم شده است.

اولین کار این است که اعتماد مردم را به آنها برگردانیم و از آن چیزی که موجب بی اعتمادی آنها شده است، جلوگیری کنیم. همچنین بخشنامه هایی که توسط دستگاه ها صادر می شود، ضرورتی ندارد و معتقدم باید یک متصدی اقتصادی و یا یک معاونت اقتصادی وجود داشته باشد که به صنایع یا بخش بازرگانی یا بانک مرکزی رسیدگی کند تا مردم سرگردان نشوند.

نقد صحبتهای ولایتی، از دید دیگر نامزدها

جلیلی: در بحث تورم آنچه تحت عنوان مالیات تورمی از آن یاد می شود، موضوعی است که مردم بیشترین رنج را از آن می برند و توده مردم آن را پرداخت می کنند و باید از آن جلوگیری کرد. مهم ترین بحث این است که به دنبال راه حل ساختاری باشیم نه مقطعی، زیرا تورمی که به شکل ساختاری بروز می کند، می تواند روی زندگی مردم تاثیر بگذارد. در بحث افزایش نقدینگی اگر به موقع مدیریت کنیم و نقدینگی را در مسیر درست قرار دهیم، نتیجه بسیار متفاوت است تا اینکه بگذاریم نقدینگی در بازار کاذب جولان دهد. نقدینگی در ساختار اداری هم موضوع قابل توجهی است. وقتی ما برای یک پروژه چند برابر پول قرار می دهیم در حالی که با یک پنجم می شود آن را اجرا کرد، همین افزایش نقدینگی و ایجاد تورم، لذا باید عدالت ساختاری داشته باشیم و با تورم ساختاری برخورد کنیم.

رضایی: بحث گرانی و تورم قریب به ۴۰ سال است که وارد اقتصاد کشور شده و باید تلاش جدی شود تا آن را از اقتصاد بیرون کنیم. ۴۵ هزار تومان امروز، برابر با ۱۵ هزار تومان سال گذشته است و در این میان کارمندان، بازنشستگان، فرهنگیان و بسیاری از اقشار آسیب دیده اند. علت اینکه گرانی و تورم کنترل نشده، این است که در ۴۰ سال گذشته، تنها با یک سره این اژدهای پنج سر، مقابله شده و این اژدها خود را از ناحیه دیگر ترمیم کرده است. کسری بودجه دولت، حجم دولت، تحریم های اقتصادی، یارانه ها و مسکن مهر، ۵ مساله ای هستند که گرانی را به وجود آورده اند. باید فکر اساسی کرد. من با برنامه های خود این پنج عامل را کنترل می کنم؛ چراکه در غیر اینصورت مساله حل نمی شود. ما باید نقدینگی را در اولین فرصت کنترل کنیم، اگرنه ارزش پول ملی ما که جزو ناموس ماست، کاهش می یابد. ۱۰۰۰ تومان امروز، برابر ۳۰۰ تومان سال گذشته است و ما باید در چند ماه آینده ترمز جدی بر این روند داشته باشیم تا جلوی گرانی و تورم گرفته شود.

قالیباف: تاکنون علت گرانی را همه توضیح دادیم ولی اکنون باید در مورد راهکارهای حل این علت با یکدیگر بحث کنیم. اولین کار دولت من این خواهد بود که ثبات ارز را در بازار به وجود بیاورم. ما می گوییم که می خواهیم در معاملات کاری کنیم که دلار را از صحنه حذف کنیم ولی در واقعیت اینگونه است که اکنون دلار، ریال را کنار زده است. اولین کار دولت من این است که ارز را در بازار ثبات ببخشد. دومین کاری که در دولتم انجام می گیرد بازبینی در توزیع کالا و خدمات است و سومین کار نیز ثابت کردن قیمت های کالاهای اساسی بخصوص برای صنایع کشاورزی و دهک های پایین جامعه است. اصلاح سیاست های پولی و مالی در بازار پول و کنترل افزایش نقدینگی از مسائلی است که چنانچه اتفاق بیفتد مردم اعتماد پیدا خواهند کرد. ما امروز به اعتماد مردم نیازمندیم. دولت ما این کار را در طول شش ماه به وجود خواهد آورد و ما می توانیم همچون کشورهایی دیگر از این شرایط سخت گذر کنیم.

غرضی: تورم نتیجه آن است که دولت بیشتر از درآمدهایش هزینه می کند. تا زمانی که در دولت ها هزینه ها و درآمدها یکسان نشود در جامعه تورم را پیش رو خواهیم داشت. من امیدوارم دولتی روی کار آید که بیشتر از درآمدهایش هزینه نکند. شبه پول کشور را تحت فشار قرار داده است. الان می گویند نقدینگی ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است در حالیکه این نقدینگی ۷۰۰ هزار میلیارد تومان است و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان دیگر توسط بانک های خصوصی است که در سالیان اخیر با سفته بازی ها بوجود آمده اند. قبل از انقلاب حدود سه هزار باجه بانک داشتیم ولی امروز بیش از ۲۰ هزار باجه بانک داریم. این درآمدها ناشی از شبه پول و سفته بازی و بورس های مصنوعی است.

عارف: تورم یک مشکل حل شده در دنیاست. ۱۶۰ کشور در دنیا تورم یک رقمی دارند. اما کشور ما جزو معدود کشورهایی است که با ۳۰ درصد تورم، تورم دو رقمی دارد. ما در دولت اصلاحات دستاوردهای خوبی در مهار تورم داشته ایم. در سال ۷۶ تورم ۱۳.۳ درصد بود که در سال ۸۴ به ۱۰.۴ رسید. کار اصلی دولت اصلاحات، اصلاح ساختار بود. در اینجا هم باید همین باشد. در سال ۸۱ ارز را تک نرخی کردیم و ۵ - ۶ سال نرخ ارز یکی بود. در آن زمان فشارها و محدودیت های ارز چند نرخی را رها کرده بودیم. در کنار اصلاحات ساختاری، انضباط مالی دولت هم بسیار مهم است. اگر دولت می خواهد تورم را کنترل کند اول باید خودش را کنترل کند. رشد نقدینگی بیشترین اثر را در تورم دارد. نهادهای نظارت بر کارکرد دولت باید تقویت شوند. سرمایه گذاری بیشتر افزایش پیدا کند و بانک مرکزی به استقلال برسد تا بتوانیم شاهد کم شدن تورم باشیم.

روحانی: مهم ترین مساله آرامش و ثبات به بازار طلا و پول است. مردم دائما دچا نگرانی هستند که برای تامین کالاهای روزمره خود، که امروز یک قیمت دارد، در روزهای آینده چه قیمتی باید پرداخت کنند. راه حل اصلی رفع موانع تولید است. تولید باید به حرکت در بیاید تا با آمدن کالاها به بازار و تعادل بین عرضه و تقاضا تورم کاهش پیدا کند. دولت در سال های گذشته اموالی را که جزو ثروت ملی بود، می فروخت و برای بودجه های جاری خرج می کرد. در سال ۹۱،۱۵۱ هزار و ۳۹۶ میلیارد از سهام برای مخارج روزمره دولت بر بودجه جاری هزینه شد. دولت از سرمایه های ملی برای هزینه های جاری صرف می کند و حجم دولت نیز مرتبا افزایش پیدا می کند. ما باید نقدینگی را کنترل کنیم تا بتوانیم با تورم مبارزه کنیم.

حدادعادل: تورم و گرانی موجب می شود که ثروتمندان ثروتمندتر و فقرا فقیرتر شوند. به نظر می رسد که باید برای مهار تورم دولت در ابتدا مهار شود و سیاست ها اصلاح شود، انضباط مالی ایجاد شود و هزینه های دولت کنترل شود. دولت نباید با عطش کار بیش از حد درصدد جذب پول زیاد در داخل کشور بشود و این باعث ایجاد بیماری هلندی می شود آنچه که ما در مجلس هفتم به دولت تذکر دادیم. دولت برای اینکه پول بیشتری خرج کند درصد بر می آید که کسری بودجه خود را از بانک مرکزی تامین کند. معتقدم باید برای تورم یک راهکار کوتاه مدت در نظر گرفت و آن تثبیت قیمت هاست و همچنین راهکارهای درازمدت و میان مدت که از جمله مهم ترین آن می تواند اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی باشد.

ولایتی در دفاع از خود: همان طور که اشاره شد به نظر می رسد برای حل این مشکل باید راهکارهای درازمدت، کوتاه مدت و میان مدت در نظر گرفت. امروز مردم با مشکلات زیادی در این حوزه دست به گریبان هستند و به نظر می رسد یکی از مشکلات مهم در این زمینه از بین رفتن پل اعتماد بین مردم و مسئولان در مسائل اقتصادی است و بازسازی اعتماد مردم در ارتباط با مسائل اقتصادی می تواند در حل مشکلات موثر باشد و ما باید کارهای کوتاه مدت و دراز مدتی در این ارتباط انجام دهیم.

از طرف دیگر باید یک تنفس شش ماهه نیز به تولیدکنندگان بدهیم. اکنون بسیاری از کارخانه ها خوابیده اند و کمتر از میزان ظرفیت خود کار می کنند، تحت فشار مالیاتی و یا پرداخت اقساط بانک و تسهیلات خود هستند. باید به آنها فرصتی داد تا میزان تولید خود را متناسب با آنچه که مشخص می شود افزایش دهند. وقتی که تولید افزایش پیدا کند تورم نیز در کوتاه مدت مهار می شود.

از طرف دیگر باید مشکلی که اکنون در گمرک وجود دارد را حل کنیم. در حال حاضر بسیاری از کالاها بخصوص کالاهای اساسی در گمرک مانده اند و به خاطر اختلاف محاسباتی ارزی که وجود دارد این کالاها ترخیص نمی شوند و باید با یک دستور اجازه داد که این کالاها ترخیص شوند.