مشکلات عسل، برای زنبورداران

آنقدر در اکثر استان‌های ایران فضای مناسب برای نگهداری کندو و تولید عسل وجود دارد که در حال حاضر چندین استان داعیه «قطب تولید عسل ایران» بودن را دارند و به حق هم که چنین است. در حال حاضر ایران در تعداد کلونی زنبورعسل، رتبه چهارم و در میزان تولید عسل رتبه هفتم جهان را به خود اختصاص داده است. اما با این آمار درخشان سهم ایران از بازار‌های جهانی آنقدر ناچیز است که هرگز نمی‌شود به آن‌ها استناد کرد. زیرا در کنار تمام مشکلات موجود در مسیر تولید عسل و در شرایطی که از حدود ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار کندوی موجود، بیش از ۷۰ هزار تن عسل در سال تولید می‎شود، اما فقط به خاطر عدم حمایت‌های دولتی و نبود صنایع تبدیلی و بسته‌بندی مناسب، عسل ناب ایرانی، با برند کشور ترکیه در بازار‌های جهانی عرضه شود. موضوعی که حالا آب پاکی را بر دست فعالان این عرصه ریخته و آن‌ها را از ادامه کار دلسرد کرده است.

عسل‌هایی که شیرین نیست

با وجود گستردگی صنعت زنبورداری و فعالیت قشر عظیمی از شهروندان در آن تاکنون هیچ گونه قانون مشخصی برای حل مسائل و معضلات پیش‌روی آن به تصویب مجلس شورای اسلامی نرسیده و در این بخش تنها شاهد ابلاغ مواردی با عنوان دستور‌العمل‌های وزارت جهاد کشاورزی هستیم که فاقد ضمانت اجرایی لازم بوده و دستگاه قضایی نیز امکان استناد روی آن‌ها جهت احقاق حقوق زنبورداران را ندارد.

کافی است سری به استان‌هایی بزنیم که داعیه اول بودن در تولید عسل را دارند تا با آگاهی از مشکلات آن‌ها به وضع دیگر استان‌ها هم پی‌ببریم. به عنوان مثال هم اکنون استان آذربایجان غربی با تولید سالانه بیش از ۲۱ هزارتن عسل که ۳۰ درصد کل کشور محسوب می‌شود یکی از قطب‌های مهم تولید این محصول به شمار می‌رود و سال‌هاست رتبه اول را به خود اختصاص داده است.

وجود اتحادیه تولیدکنندگان عسل در استان، فعالیت ۱۴ تعاونی زنبورداری فعال، شش کارخانه موم آج کنی، پنج کارگاه بسته بندی عسل نیمه اتوماتیک با ظرفیت ۵۰۰ تن و شش کارخانه بسته‌بندی عسل مدرن در شهرستان‌های ارومیه، خوی و مهاباد بخشی از ظرفیت این استان در زمینه صنعت تولید عسل است. این استان با دارا بودن بیش از یک میلیون و ۱۰۰ کندوی زنبور عسل و فعالیت بیش از ۶ هزار نفر در این بخش نشان از پتانسیل بالای استان در زمینه صنعت عسل و زنبورداری دارد، اما متأسفانه نبود صنایع تبدیلی و بسته‌بندی مناسب سال‌ها کام تولید کنندگان عسل را تلخ کرده و ثمره زحمات آن‌ها را دو دستی تقدیم دلالان می‌کند.

کوتاه سخن اینکه بی‌توجهی‌ها و عدم حمایت‌های دولتی از این صنعت که زمینه بسیار مناسبی برای ایجاد اشتغال و ارزآوری است موجب شده تا نه تنها امیدی برای رسیدن به اهداف مد نظر وجود نداشته باشد بلکه فعالان حاضر نیز به فکر تغییر شغل و بخشیدن عطای این کار به لقایش باشند.