مشکل مسافران جام‌جهانی برای دریافت ارز

بیست و چهار خردادماه، رسما رقابت‌های جام جهانی روسیه آغاز خواهد شد. هواداران از سراسر دنیا به مسکو می‌ روند تا تیم‌های طرفدار خود را تشویق کنند. ایرانی‌ها هم مدتها است که رسیدن تاریخ برگزاری جام جهانی را انتظار می‌کشند، اما هواداران علاوه بر این انتظار، دغدغه‌های جدیدی دارند که این روزها بیش از هر زمان دیگری جدی شده است.

از بیست و یکم فروردین ماه که دولت تصمیم گرفته سیاست یکسان سازی نرخ ارز را اجرایی کند تا کنون، اتفاقات مهمی در بازار ارز رخ داده است. دولت حدود یازده دستورالعمل و بخشنامه را در این رابطه صادر کرده که چند بندی از آنها، مربوط به نحوه تامین ارز مسافرتی است. آنگونه که بانک مرکزی در بخشنامه‌های رسمی خود به نظام بانکی ابلاغ کرده است، برای مسافران کشورهای دور، هزار یورو سالانه یک بار و برای مسافران کشورهای نزدیک، ۵۰۰ یورو به صورت سالانه ارز مسافرتی اختصاص خواهد داد.

دریافت این ارز مسافرتی برای هر یک از متقاضیان، البته شرطهایی دارد. به این معنا که بانک مرکزی اعلام کرده که ارز مسافرتی را تنها در قبال ارایه گذرنامه، بلیت و ویزا به متقاضیان خواهد داد و آن را با نرخ دولتی که هر روز از سوی بانک مرکزی برای یورو اعلام می‌شود، در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد. در این میان البته برخی مشکلات هم برای افرادی به چشم می‌خورد که در طول سال به دلیل کارهای تجاری یا پژوهشی- آموزشی مجبور هستند که بیش از یک بار سفر داشته باشند؛ بنابراین نحوه تامین ارز مورد نیاز آنها هنوز با مشکلاتی مواجه است؛ اگرچه بانک مرکزی قول داده تا در این رابطه تصمیمات لازم را اتخاذ نماید؛ اما همچنان به زمان بیشتری در این رابطه نیازمند است.

اکنون اما، با نزدیک شدن به رقابت‌های جام جهانی در روسیه، موضوع تامین ارز مسافرتی رنگ و بوی دیگری گرفته است. هوادارانی که اکنون فن آیدی را در اختیار دارند، با مشکلات عدیده ای در دریافت ارز مسافرتی مواجه هستند؛ به این معنا که نظام بانکی و شعب منتخب بانکها ، «فن آیدی» را که به عنوان ویزای روسیه به رسمیت شناخته می‌شود، به عنوان ویزا قبول ندارند و بنا را بر این گذاشته‌اند که حتما در اختصاص ارز به متقاضیان سفر به روسیه بابت جام جهانی، حتما ویزای این کشور را برای تامین مدارک، مشاهده کنند؛ در حالیکه در واقع «فن آیدی» همان ویزای رسمی کشور روسیه است.

در این میان، یک مسئول در نظام بانکی، می‌گوید: بانک مرکزی در ارایه ارز مسافرتی به متقاضیان، کاملا بر اساس دستور العمل ستاد اقتصادی دولت عمل می‌کند و اختیاری برای تغییر این دستورالعمل‌ها و مصوبات ندارد. بر این اساس در دستورالعمل صادره به صراحت اعلام شده که برای اختصاص ارز مسافرتی، نیاز به ویزا و بلیت متقاضی است و خارج از این ضوابط هم فعلا نمی‌توان عمل کرد.

وی می‌افزاید: بانک مرکزی باید تائیدیه وزارت امور خارجه را  داشته باشد تا «فن آیدی» را به عنوان ویزای رسمی کشور روسیه بپذیرد و به عنوان مدارک معتبر در دریافت ارز مسافرتی از سوی متقاضیان، پذیرش کند. در این رابطه منتظر اعلام نظر وزارت امور خارجه هستیم.

دارندگان «فن آیدی»، اکنون نگرانی‌ها و دغدغه‌های بسیاری در این رابطه دارند و از بانک مرکزی و وزارت امور خارجه می‌خواهند تا آنها را به عنوان یک توپ سرگردان در شعب بانکی، برای دریافت ارز مسافرتی پاسکاری نکنند و یک جواب مشخص برای شیوه دریافت ارز مسافرتی آنها داشته باشند؛ به هرحال باید برنامه‌ریزی برای هزینه‌های خود صورت دهند؛ به خصوص اینکه بانک مرکزی اعلام کرده که خرید و فروش ارز خارج از ضوابط و چارچوب‌های ابلاغ شده به نظام بانکی، قاچاق محسوب شده و با افراد خاطی به شدت برخورد می‌شود.

یکی از متقاضیان دریافت ارز از نظام بانکی برای حضور هواداری در رقابت‌های جام جهانی به می‌گوید: دولت اعلام کرده که پرداخت ارز مسافری با ارائه بلیت و روادید امکان پذیر است و این مقررات را برای مسافران روسیه نیز در زمان جام جهانی اعمال می‌کند؛ در حالیکه برخلاف تصور همگان، روسیه در زمان جام جهانی از «فن ‌آیدی» به جای روادید استفاده می‌کند که متاسفانه هنوز در ایران در این مورد شناخت کافی وجود ندارد و اصولا روادیدی صادر نمی‌شود که قابل ارایه به بانکها برای دریافت ارز مسافرتی باشد.

وی خواستار رفع این مشکل از سوی دولت برای هواداران تیم ملی است و می‌گوید: اکنون مهمترین مساله برای ما نحوه فراهم کردن ارز برای مسافرت است. با توجه به اینکه برای سفر به روسیه ارز ۵۰۰ یورویی، آنهم در صورت قبول کردن «فن آیدی» به عنوان ویزا، داده می‌شود؛ لذا این مبلغ با توجه به مخارج، بسیار اندک است و فراهم کردن ارز از بازار آزاد علاوه بر مشکل بودن، جرم نیز محسوب می‌شود و در صورتی که نتوانیم ارز تهیه کنیم مجبور به کنسل کردن سفر هستیم که انهم هزینه زیادی بر ما تحمیل می کند و  از همراهی تیم ملی کشورمان هم محروم خواهیم ماند.

یکی دیگر از هواداران تیم ملی در گفتگو با می‌گوید:  برای جام جهانی ۲۰۱۸ فدراسیون روسیه جهت تسهیل ورود تماشاگران جام جهانی، دستور صدور کارت هواداری صرفا با خرید یک بلیت جام جهانی و تکمیل مشخصات در سیستم را داده است که حکم ویزا را دارد و ۱۰ روز قبل و بعد از جام جهانی معتبر است؛ این در شرایطی است که اگر دولت «فن آیدی» را برای اعطای ارز مسافرتی قبول نکند، زحمت صدور ویزای روسیه و تحمیل هزینه های بیهوده  به حدود ده هزار هوادار تحمیل می‌گردد؛ لذا ارگان‌های مربوطه باید نسبت به مشخصات کارت هواداری (Fan-ID) آگاهی لازم را داشته باشند تا در این زمینه دستورات لازم را صادر کنند.

 پیگیری‌های از وزارت امور خارجه و بانک مرکزی نیز در این رابطه هنوز به نتیجه نرسیده است و مشخص نیست که آیا وزارت امور خارجه نامه‌نگاری لازم را برای موافقت با جایگزینی فن آیدی با ویزا در ضوابط تخصیص ارز مسافرتی به مسافران جام جهانی روسیه انجام داده است یا خیر. دولت باید تکلیف هوادارانی که برای هواخواهی تیم ملی کشورشان قرار است راهی رقابت‌های جام جهانی روسیه شوند، مشخص کند.