کدام وزرا ناامید هستند؟

دولت تدبیر و امید وارد پنجمین سال فعالیت خود شده،  اما گویی در آغاز پنجمین سال فعالیت خود،‌ فصل ناامیدی و خمودگی در دولت نیز آغاز شده،‌ طوری که پس از اسحاق جهانگیری حالا حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور نیز درباره آن سخن گفته است.

حجت‌الاسلام حسن روحانی رئیس‌جمهور امروز در روز جهانی کارگر گفته است:‌ «عده‌ای از وزرا، از اول سال، نوایشان نوای ناامیدی است؛ می‌گویند امسال بودجه‌ کم است، مجلس کم تصویب کرده است، نفت ارزان است، مالیات چه شد؟ اول دولت، وسط دولت، آخر دولت، سخن این‌ها سخنان ناامیدی است. برخی هم راجع به باران می‌گویند امسال وضع باران کم است، خشکسالی است و واردات باید بیشتر باشد و سخنانی از این قبیل».

وی افزود:‌ «تلاش کردم که گوشم نسبت به این چیزها کم بشنود، عده‌ای هم امیدوارانه حرف می‌زنند؛ بله امسال بارندگی کم است ولی باید این کار را انجام دهیم و الگوی کشت را تغییر دهیم،‌ هم پیشنهاد می‌دهند هم امیدوارند. چه خاصیتی دارد ناامیدی و غصه و غم؟ اینکه اول سال را با گرفتاری و چهره عبوس شروع کنیم که بعد می‌خواهد اتفاقی رخ دهد، این درست نیست».

اظهارات رئیس‌جمهور شاید از جنبه‌ای خوب و هشدار به‌موقع تلقی شود اما از جنبه دیگری نگران کننده به‌نظر می‌رسد! از این جهت نگران کننده است که دولت مسئولیت اجرایی کشور را به‌عهده دارد و ناامیدی و سستی در دستگاه اجرایی می‌تواند موجب کندی امور نیز شود، به‌عبارتی وقتی در رأس یک وزارتخانه مقام ارشد آن ناامید و سست در انجام وظایف باشد بقیه پرسنل و کارکنان آن وزارتخانه در پیشبرد امور چگونه تلاش خواهند کرد؟

* آغاز فصل بی‌انگیزگی در دولت

البته این نخستین بار نیست که درباره بی‌انگیزگی در دولت سخن گفته می‌شود، پیشتر؛ اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور نیز 3 ماه قبل هشدار بی‌انگیزه شده برخی مدیران را داده و گفته بود: ایران فرصت‌های استثنایی و نیروی انسانی توانمندی دارد و با به‌‌کارگیری این ظرفیت‌ها قادر خواهیم بود مشکلات خود را حل کنیم، البته مدیران کشور نیز باید با جدیت پای کار بیایند و در وهله نخست مدیران سطح ملی باید حضور جدی و فعالیت تمام‌وقت و ٢٤ساعته داشته باشند و مدیران سطوح دیگر نیز به‌دنبال مدیران ملی کشور حرکت کنند و هرکس هم که حس می‌کند توان مدیریت در این شرایط را ندارد بهتر است میدان را به افراد دیگر که امید و انگیزه دارند، بسپارد».

جهانگیری یک بار دیگر هم در سال 96 گفته بود: برخی مدیران آویزان کشور شده‌اند، به‌شکلی که نه خودشان انگیزه کار کردن دارند و نه کسی شجاعت دارد آنها را از کار برکنار کند.

*‌ کدام وزرا ناامید هستند؟

اما سؤال اینجاست که مخاطب سخنان رئیس‌جمهور و معاون اول رئیس‌جمهور کدام وزرا هستند و چرا رئیس‌جمهور تصمیم گرفته در تریبون عمومی آن را اعلام کند؟ این در حالی است که اکثریت ترکیب کابینه جدید را نیز همان اعضای کابینه قدیم تشکیل می‌دهند و به‌جز چند مورد، مدیران کنونی 5 سال سکان وزارتخانه‌های و نهادهای مربوطه را به‌عهده داشتند.

سیدحسن قاضی‌زاده هاشمی؛ او از همان ابتدای دولت یازدهم به‌عنوان وزیر بهداشت مشغول کار شده و حالا چند جلسه‌ای است که در برخی از جلسات دولت غیبت دارد؛ خبرنگاران و روزنامه‌نگارانی که روزهای چهارشنبه به حیاط پاستور برای مصاحبه با وزرا می‌روند شاید بهتر از دیگران خمودگی و خستگی را بین برخی چهره‌ها تشخیص می‌دهند، مطمئناً وزیر بهداشت یکی از این چهره‌هاست، او در آخرین روزهای دولت یازدهم نیز به‌صراحت می‌گفت که در دولت آینده نخواهد بود و نمی‌تواند به وزارت خود ادامه دهد!‌ او بارها گفته بود طبابت را بیشتر دوست دارد

قاضی‌زاده هاشمی بارها از بی‌پولی دولت در اجرای طرح تحول سلامت گله کرده بود و لحن او پیشتر با یأس و ناراحتی همراه بود که گویا قرار است دولت پول ادامه این طرح را ندهد. قاضی‌زاده به‌خلاف روزهای ابتدایی حتی پست‌های اینستاگرامی‌اش هم کاهش یافته است.

بیژن نامدار زنگنه؛‌ او با 30 سال سابقه وزارت به شیخ‌الوزرای دولت معروف است. 5 سال وزیر جهاد سازندگی و یک سال نیز وزیر نیرو بود. در دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی به‌مدت 8 سال به‌عنوان وزیر نیرو فعالیت کرد و در دولت‌های هفتم و هشتم نیز 8 سال عهده‌دار وزارت نفت بود. مدیریت او با انتقادهای زیادی همراه بوده به‌خصوص در موضوع عدم استخدام دانشجویان  این وزارتخانه. او نیز از جمله وزرایی است که در 3 ماه اخیر کمتر بین خبرنگاران حاضر شده است.

عباس آخوندی؛‌ او همواره چهره‌ای عبوس در برابر دوربین‌ها دارد،‌ شاید حضور او در جمع خبرنگاران در دولت جدید به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد. بسیاری به وزارت تحت امر آخوندی به‌دلیل ناکارآمدی در موضوع مسکن مهر و مشکلات و حاشیه‌های پیش‌آمده نمره بسیار پایین می‌دهند و خود او در اظهارات خود به‌گونه‌ای سخن می‌گوید که گویا تمایل جدی برای ادامه فعالیت در وزارت مسکن راه و شهرسازی را ندارد.

عیسی کلانتری؛ شاید کمتر کسی فکر می‌کرد که رئیس‌جمهور برای محیط زیست از عیسی کلانتری به‌دلیل مسئولیتی که وی در کارگروه دریاچه ارومیه داشته استفاده کند، طوری که معصومه ابتکار نیز این تصمیم رئیس‌جمهور را شوک‌آور توصیف کرده بود. او وزیر کشاورزی در دولت‌های اول و دوم اکبر هاشمی رفسنجانی بوده که به‌دلیل ادغام دو وزارتخانه کشاورزی و جهاد سازندگی کار وزارت را رها کرد و از سال 1381 با تشکیل خانه کشاورز به‌عنوان یک تشکل سیاسی بخش کشاورزی، دبیرکل آن شد. در دولت یازدهم کلانتری دبیر کارگروه نجات دریاچه ارومیه شد، اما بعدها گفت که با دست خالی نمی‌توان کاری کرد و چون بودجه احیا به‌موقع داده نشده، دریاچه هم طبق برنامه در ‌سال ١٤� ٢ احیا نخواهد شد. همزمان با ورود او به سازمان محیط زیست موضوع حق‌آبه خوزستان نیز مطرح شد و حتی منجر به درگیری او با نمایندگان این استان شد.

اسم اردکانیان وزیر نیرو را نیز از این جهت باید مطرح کرد که با وجود گذشت چند ماه از آمدن او به وزارت نیرو این وزارت با مشکل بودجه‌ای روبه‌رو است؛ از این جهت که بودجه سال 97 صنعت آب و برق در حالی در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی تصویب شده بود که هنوز هیچ یک از مدیران ارشد و ساکنین ساختمان نیایش تکلیف خود را نمی‌دانستند و به‌نظر می‌رسد به همین دلیل این وزارتخانه با کمبود بودجه در سال 97 روبه‌رو خواهد بود.

رئیس‌جمهور در سخنان امروز خود از کسانی که مدام از بی‌آبی سخن می‌گویند گله کرده است و اردکانیان از جمله کسانی بود که در روزهای اخیر نسبت به بی‌آبی هشدار داده بود.

در زیر، رفتارهای برخی وزرا که به‌نظر می‌رسد سخنان امروز رئیس جمهور می‌تواند متوجه آنها باشد، مرور شده است:

علی ربیعی را نیز با توجه به اختلاف‌هایی که با قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت در خصوص طرح تحول سلامت و بیمه تأمین اجتماعی پیدا کرده می‌توان به فهرست وزرای ناامید دولت اضافه کرد و طولانی شدن مشکلات این دو وزارتخانه حرف و حدیث‌های زیادی را نسبت به رفتن یکی از این دو چهره از دولت به‌وجود آورده است.

حالا که رئیس‌جمهور صراحتاً درباره مدیران ناامید و بی‌انگیزه سخن گفته شاید بهتر باشد به‌عنوان رئیس‌جمهور اگر خستگی و ناامیدی برای وی ثابت شده تغییراتی را در سطح کابینه به‌وجود آورند، کارشناسان می‌گویند چگونه ممکن است با وجود مدیران بی‌انگیزه مشکلات و گره‌‌های اقتصادی در کشور باز شوند.

البته ناگفته نماند که هفته گذشته نیز وقتی رئیس‌جمهور آماری اشتباه از میزان اشتغال در فضای مجازی ارائه داد،‌ آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات این اشتباه را به‌دلیل خستگی رئیس‌جمهور عنوان کرده بود و شاید خستگی تنها مختص به وزرا نباشد.