ولی‌الله سیف در حاشیه جلسه هیات دولت در جمع خبرنگاران در مورد اینکه سود سپرده‌ها کاهش یافته اما سود تسهیلات خیر گفت: ما در دو مرحله این اقدام را انجام داده‌ایم؛ یکی مرحله تثبیت سود سپرده‌ها و بعدا ان‌شاالله سود تسهیلات خواهد بود. نکته‌ای که در این باره لازم است عرض کنم درباره استنباطی است که بعضی‌ها مطرح می‌کنند و گفته می‌شود ۱۰ روزی که فرصت داده شد طرح از ۱۱ شهریور شروع به کار کند، یکسری جریان منابع از یک بانک به بانک دیگر به وجود آمده که این موضوع خیلی تایید نمی‌شود.

صف‌های ایجاد شده برای تعیین و تکلیف وضعیت سپرده‌ها بود

وی افزود: این صف‌هایی که تشکیل شد برای این بود که صاحبان سپرده نسبت به تعیین تکلیف و وضعیت سپرده خود اقدام کنند. در گذشته در نظام بانکی یک تداخل جدی بین سپرده‌های کوتاه‌مدت روزشمار و سپرده‌های بلندمدت یکساله وجود داشت. این فرصت ۱۰ روز این مسائل را تعیین تکلیف کرد و مردم با مراجعه به بانکی که سپرده‌هایشان آنجا بود، تصمیم گرفتند که این پول باید به صورت یکساله در آن بانک باشد یا کوتاه‌مدت و روزشمار.

کنترل و نظارت بانک مرکزی را تقویت کرده‌ایم

رئیس بانک مرکزی با بیان اینکه این موضوع برای آینده اقتصاد ما مهم است، اظهار داشت: ما علاقه‌مند بودیم این موضوع زودتر شفاف شود تا منابع مالی بانک مشخص شود. در حال حاضر شرایط مثبتی را می‌بینیم و ما مسلما براساس مصوبات بانک مرکزی کنترل و نظارت خود را تقویت کردیم و به هیچ بانکی اجازه نمی‌دهیم تخلف کند. ان‌شاالله مبنای مناسبی به وجود بیاید که در مرحله بعد درباره نرخ سود تسهیلات صحبت کنیم.

قاطعانه با بانک‌های متخلف برخورد می‌کنیم

سیف درباره ادعای برخی بانک‌ها که گفته‌اند نه تنها نرخ سود به ۱۵ درصد نمی‌رسد بلکه به ۲۱ درصد هم افزایش می‌یابد، تصریح کرد: مطمئنا اگر چنین بانک‌هایی وجود داشته باشند بانک‌هایی هستند که متخلف تلقی می‌شوند و با آنها قاطعانه برخورد خواهد شد. به هیچ وجه اجازه تخلف داده نمی‌شود تعداد زیادی از همکاران من به صورت بازرس در شعب رفت و آمد می‌کنند و همه موارد را زیر نظر دارند.

وی تاکید کرد: کنترل‌ها باعث می‌شود که این بار با یک انضباط کامل شاهد باشیم که نرخ‌ها توسط نظام بانکی رعایت می‌شود.

توضیحات سیف درباره افزایش قیمت سکه

رئیس‌ بانک مرکزی درباره افزایش قیمت سکه در اثر کاهش نرخ سود بانکی خاطرنشان کرد: خوشبختانه در همه این موارد دقت نظر کافی شده است؛ اولا بخشی که به صورت یکساله تعیین تکلیف شد تا یکسال جزو منابع نظام بانکی می‌ماند و هرکدام از اینها که بخواهند قبل از سررسید یکساله تصفیه شوند نرخ سودش از ابتدا سپرده‌گذاری ۱۰ درصد محاسبه می‌شود.

ظرفیت طلا در بالاترین نرخ رشد است

رییس بانک مرکزی اضافه کرد: حرکت پول از سمت نظام بانکی به سمت بازار‌های دیگر متصور نیست. در بعد دوم یعنی بازار طلا بانک مرکزی ظرفیت ورود جدی دارد و به هیچ وجه اجازه نمی‌دهد در بازار طلا مشکلی ایجاد شود. کما اینکه ظرفیت طلا ما در بالاترین نرخ رشد است لذا از این بابت هم هیچ نگرانی نیست.

هیچ کس نسبت به مبنای شرعی سود علی‌الحساب ایرادی داشته باشد

سیف درخصوص انتقاداتی که در رابطه با سود علی‌الحساب وجود دارد و عده‌ای آن را شرعی نمی‌دانند، ابراز داشت: من فکر نمی‌کنم هیچ کس نسبت به مبنای شرعی سود علی‌الحساب ایرادی داشته باشد. در این رابطه دو نکته داریم؛ یکی برمی‌گردد به فلسفه و مبانی بانکداری بدون ربا که در آن هیچ سود قطعی نمی‌شود قبل از پایان دوره‌ مالی به صاحب سپرده داده شود لذا سود قطعی در پایان دوره می‌تواند محاسبه شود.

مکانیزم علی‌الحساب برای سودهای بانکی پیش‌بینی شده است

وی افزود: منتها در کنار این واقعیت مساله‌ای وجود دارد که صاحب سپرده ممکن است در طول دوره نیاز به درآمد مستمر داشته باشد و می‌خواهد از سود سپرده خود زندگی خود را بگذراند. این مکانیزم علی‌الحساب برای همین پیش بینی شده است برای همین شورای نگهبان هم در سال‌های ۶۳ و ۶۴ این موضوع را تایید کرد.

رئیس بانک مرکزی با بیان اینکه آن چیزی که مشکل ایجاد می‌کند در رقابت‌های کاذب این نرخ‌های سود شکلی بگیرد و از مبنای اصلی خود قطع رابطه کند، عنوان کرد: مبنای اصلی آن سودی است که مطمئن هستیم قطعا محقق خواهد شد و بدون توجه به سودی که قرار است، محقق شود مدام نرخ سود را بالا بیاریم. این شرایط در گذشته نظام بانکی ما پیش آمده بود.

مبنای درستی برای سود تسهیلات و سپرده‌ها ایجاد شده است

سیف با بیان اینکه بانک‌ها مکلف هستند که این موضوع را رعایت کنند، یادآور شد: رقمی که شورای عالی پول اعتبار تصویب کرد و ما حداکثر ۱۵ درصد را اعلام کردیم یک ضابطه دیگر هم وجود دارد که خیلی مهم است و مبنای تعیین نرخ سود علی‌الحساب است و آن موضوع این است که بر اساس پیش‌بینی‌های بخش مالی بانک که صورت می‌گیرد نرخ سودی که محقق می‌شود را مشخص کنند و بعد هیات مدیره بانک تصمیم بگیرد که میزان سود علی‌الحساب چقدر می‌تواند باشد. این رقم نباید از رقم اصلی که در پایان سال محاسبه می‌شود بیشتر باشد اگر بیشتر باشد در حق سهامداران اجحاف می‌شود.

وی افزود: ما یک ذی‌نفعانی داریم که رعایت حقوق اینها وظیفه هیات مدیره بانک است لذا بر این اساس من فکر می‌کنم که اکنون یک مبنای درستی ایجاد شده است.

مبنای همه سیاست‌های ابلاغی شورای پول و اعتبار بالا رفتن رفاه مردم است

رییس بانک مرکزی درباره برنامه نظام بانکی در حوزه تولید بیان کرد: اصولا مبنای همه سیاست‌های ابلاغی شورای پول و اعتبار این است که منابع نظام بانکی به کار‌هایی که بیشترین نتیجه را بالا رفتن رفاه مردم است تخصیص یابد منتها موضوع مهم این است که نظام بانکی ما خودش مشکلاتی دارد.

سیف تاکید کرد: تسهیلاتی که نظام بانکی ما باید بدهد قاعدتا از این حد بیشتر است اما به دلیل انجماد دارایی‌ها و مشکلاتی که بانک‌ها با آن مواجه هستند این منابع تسهیلاتی محدودیت‌هایی دارند. به همین دلیل ما وظیفه سنگین‌تری داریم باید دقت کنیم این منابع محدود تسهیلاتی را به فعالیت‌هایی تخصیص دهیم که می‌تواند بیشترین رشد در تولید و اشتغال داشته باشد.

۵۰ هزار میلیارد تومان برای ارائه تسهیلات به بنگاه‌های کوچک و متوسط هدف‌گذاری شده است

وی با بیان اینکه خوشبختانه این کار را انجام دادیم و نمونه آن طرح حمایت از بنگاه‌های کوچک متوسط بود که آثار مثبتی داشت، گفت: بنگاه‌های کوچک و متوسط در اقتصاد ما نقش بسیار مهمی دارند و پراکندگی اشتغال و سرمایه را به وجود می‌آوردند. این اقدام بانک مرکزی که توام با یک همراهی خوب بانک‌ها بود امسال با دامنه وسیع‌تری ادامه می‌یابد. آنجا ۱۶ هزار میلیارد تومان هدف‌گذاری شده بود که ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پرداخت شد. اینجا ۵۰ هزار میلیارد تومان هدف‌گذاری شد که ۲۰ هزار میلیارد تومان برای واحد‌های کوچک متوسط در نظر گرفته شد. ۱۰ هزار میلیارد تومان برای نوسازی و بهسازی خطوط تولید فرسوده و ۲۰ هزار میلیارد تومان برای ایجاد اشتغال درنظر گرفته شده است که این قسمت با هماهنگی وزارت تعاون صورت می‌گیرد.

رئیس بانک مرکزی درخصوص به همکاری بانکی ایران و آفریقا جنوبی اظهار داشت: در گذشته ارتباطات خاصی را با نظام بانکی افرقا جنوبی ایجاد کردیم. هیاتی به سرپرستی مدیرکل بین‌الملل بانک مرکزی به آنجا رفتند و جمع‌بندی مثبتی به دست آمد. مقدماتی چیده شده که همزمان با سفر رییس‌جمهور می‌تواند به امضا برسد.