المانیتور: مواضع عربستان، ایران-قطر و ترکیه را به هم نزدیک کرد

میان تهران و دوحه همواره رابطه اندکی وجود داشته که باعث ادامه ارتباطات میان دو طرف با وجود تنش‌های منطقه‌ای، تفاوتهای میان طرفین و حتی خونریزی شده است. این دو کشور حاشیه خلیج فارس هرچند هرگز متحد هم نبوده‌اند اما هیچگاه به دشمن یکدیگر نیز تبدیل نشده‌اند، حتی با اینحال که از سال 2012 در سوریه به صورت غیرمستقیم با یکدیگر درحال جنگ بوده‌اند.

این رابطه عجیب باعث عصبانیت عربستان سعودی به عنوان اصلی‌ترین رقیب ایران و بزرگترین همسایه قطر شده است. ریاض از وجود این ارتباط ابراز نگرانی کرده، آن را تهدیدی برای امنیت ملی خود برشمرده و در لیست درخواست‌های 5 ژوئن خود به قطر به آن اشاره کرده است. اولین درخواست پایان ارتباط دیپلماتیک دوحه با تهران بوده است. علاوه بر آن از قطر خواسته شده تا اعضای سپاه پاسداران که به ادعای عربستان در قطر حضور دارند اخراج شوند، همکاری نظامی با تهران متوقف شده و تجارت با ایران محدود شود.

پاسخ قطر به این درخواست در تماس تلفنی 48 ساعت بعد مشخص شد. امیر جوان قطر در تماس تلفنی با حسن روحانی اعلام کرد که این کشور از همکاری و تعامل استقبال می‌کند و روابط ایران و قطر همواره درحال گسترش و قدرتمند بوده است. رئیس‌جمهوری ایران نیز قول داد که مرزهای هوایی و زمینی خود را برای این همسایه عرب به منظور تامین نیازهای خود باز نگه دارد.

البته به اعتقاد یک مقام ایرانی که نخواست نامش فاش شود بحران ایجاد شده در میان کشورهای عرب حوزه خلیج فارس با قطر ارتباطی با ایران ندارد. به گفته این مقام آنها ایران را وارد این مسئله کرده‌اند تا تنها بتوانند در اعمال فشار به قطر مشروعیتی برای خود ایجاد کنند که البته در این مسیر موفق نشدند زیرا ایران با اتخاذ سیاست تعامل با قطر، عربستان را از دستیابی به اهداف خود محروم کرد.

محمد جواد ظریف و معاونانش نیز در تماس‌های تلفنی با مقامات کشورهای دیگر و همچنین سفرهای خود به کشورهایی مانند ترکیه و قطر به دنبال مدیریت این بحران بودند. جابری انصاری نیز در گفتگو با ایسنا بر این مسئله تاکید داشت که نباید از ارتباط نزدیک اخیر میان ایران و قطر به عنوان یک فرصت‌طلبی یاد شود.

با توجه به روی کار آمدن بن سلمان در عربستان و ادعاهای جنگ طلبانه او برای کشاندن جنگ به داخل مرزهای ایران به نظر می‌رسد مقامات ایرانی با تصمیم‌گیری‌های مهم و سختی مواجه هستند. تصمیم گیران در ایران این موضوع را درک کرده‌اند که ترکیه و قطر به طور کامل موافق مواضع ایران در منطقه نیستند اما درهر حال تهران را به چشم یک دشمن نمی‌بینند. همین مسئله برای دستیابی به راهکار همکاری میان این سه کشور با توجه به موضع سرسختانه عربستان کافی به نظر می‌رسد.