کشف جدید درباره کبد

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که حجم کبد موش‌ها در هنگام شب به اندازه 40 درصد بزرگ می‌شود.

در میان تمام اعضای بدن انسان، کبد یک ابر قهرمان است. این اندام نه تنها از بدن ما در برابر سموم مایع که ما به طور منظم مصرف می‌کنیم محافظت می‌کند، بلکه توانایی بازسازی خودش را نیز دارد.

محققان سوئیسی مشاهده کردند که اندازه سلول‌های کبد موش‌ها در زمان فعالیت‌های روزانه تا 40 درصد افزایش می‌یابد. این فرآیند را می‌توان در زمانی که موش‌ها چرخه طبیعی زندگی خود مانند غذا خوردن و استراحت کردن را می‌گذراندند مشاهده کرد.

کبد تنها عضوی از بدن است که در صورت آسیب دیدن با برداشتن بخشی از آن، می تواند خود را بازسازی کند. حتی اگر تنها ۲۵ درصد از کبد سالم باشد، به مرور بازسازی می‌شود، به همین دلیل است که می‌توان بخشی از کبد را به فرد دیگری اهدا کرد.

این اندام تنها عضو شناخته شده‌ای است که این قابلیت را دارد. در طول نیمه‌ای از روز که ما در حال غذا خوردن نیستیم، این اندام ما فعالیت کمتری داشته  به همین دلیل برای پاسخگویی به تقاضای بدن، تلاش می‌کند تا انرژی هدر رفته بدن ما را بازگرداند.

مقاومت در برابر عفونت‌ها، فراهم ساختن سریع انرژی در هنگام ضرورت و ذخیره آهن از دیگر فعالیت‌های کبد است.

محققان سوئیسی می‌گویند که آنها سلولهای کبدی، "هپاتوسیت‌ها " که  نوع اصلی سلول در کبد هستند را مشاهده کرده و دریافتند که در طول شب و هنگامی که موش‌ها فعال هستند اندازه آنها افزایش می‌یابد.

در داخل سلول‌ها ساختارهای یا اندامک کوچکی موسوم به " ریبوزوم " وجود دارد که مانند کارگران ساختمانی مونتاژ پروتئین هستند. از آنجا که موش‌ها شبگرد هستند و عمده تغذیه آنها در شب انجام می‌شود، می‌توان دریافت که علت این افزایش سایز در این اندامک‌های سازنده پروتئین، کمک به جوندگان برای هضم مواد غذایی دریافتی است. هنگامیکه تعداد این ریبوزوم‌ها در هر یک از سلول‌های کبد افزایش می‌یابد، سلول‌ها گسترش پیدا کرده و اندازه آنها تا 40 درصد افزایش می‌یابد.

در نهایت وقتی که شب به پایان می‌رسد، کبد به اندازه طبیعی خود باز می‌گردد.

کبد مواد مغذی را از غذای مصرفی ما گرفته و آن را به پروتئین‌های مفید و دیگر مولکول‌هایی که برای عملکرد بدن حیاتی است تبدیل می‌کند.

کبد انسان نیز دارای این توانایی مشابه است. هر چند که تنها منبع ما برای اثبات این موضوع، یک پژوهش است که در سال 1986 و با استفاده از سونوگرافی برای اندازه گیری کبد افراد در طول یک دوره شش ساعته انجام شده است.

محققان در این پژوهش دریافتند که اندازه کبد انسان تا 20 درصد افزایش می‌یابد. گرچه آنها هیچ اندازه گیری از این اندام در طول شب انجام ندادند.

محققان با انجام این پژوهش قصد دارند بدانند که اگر این فرآیند مشابه در انسان‌ها نیز اتفاق بیفتد، چگونه اختلال در این ریتم می‌تواند باعث بروز آسیب در این اندام حیاتی و ارزشمند شود.

این پژوهش در مجله  Cell به چاپ رسیده است.