کشف آثار اشکانی در خلیج فارس

بهنام قنبری - سرپرست پروژه گمانه زنی و تعیین عرصه و حریم تپه تل پرگو شهرستان پارسیان هرمزگان اظهار داشت: منطقه پارسیان در غرب استان هرمزگان در همسایگی دو استان فارس در شمال و استان بوشهر در غرب و کرانه شمالی خلیج فارس واقع شده است.

وی افزود: در این منطقه به وسعت 1700 کیلومتر مربع شامل دو بخش مرکزی پارسیان و کوشکنار، محوطه مهم تل پرگو بزرگ یا چاه دروازه در سه کیلومتری شهرستان پارسیان و در 600 متری شرق روستای بمبری قرار دارد.

این باستان شناس اظهار داشت: این تپه بزرگ به ابعاد 150 × 200 متر و ارتفاع 12 متر از سطح زمین‌های اطراف و با وسعتی نزدیک به 4 هکتار یکی از بزرگترین و مهمترین محوطه‌های باستانی منطقه است.

وی پراکندگی سفال در سطح محوطه را متنوع و چشم گیر اعلام کرد و افزود: این سایت متشکل از دو برجستگی پشته ای شکل است و سازه‌های معماری از سنگ و گچ در سراسر بخش‌های مختلف آن دیده می‌شود.

تهدید محوطه با کشت و کار و راهسازی

این باستان شناس، قرارگیری این محوطه در بخش مرکزی دشت که حاصلخیز ترین زمین‌های کشاورزی منطقه در آن قرار دارد و به روش کشت آبی مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند، کاشت درختان نخل در عرصه محوطه و انجام کشت و کار را از تهدیدات این محوطه ارزشمند اعلام کرد.

وی گفت: همچنین پیشرفت فعالیت‌های کشاورزی در نتیجه استفاده از ماشین آلات مختلف نظیر تراکتور برای شخم زنی سالانه زمین و بولدزر برای ساخت راه خاکی بین مزارع، خاکبرداری‌های مداوم مردم محلی از تپه برای ساخت و ساز و حفاری‌های غیر مجاز همگی محوطه تل پرگو را در معرض آسیب جدی قرار دادند.

به گفته این باستان شناس، در این وضعیت اجرای پروژه گمانه زنی و تعیین عرصه و حریم محوطه و به دست آوردن اطلاعات دقیق علمی از وضعیت محوطه و توالی دوره‌های استقراری و مشخص کردن حد عرصه و حریم محوطه امری ضروری بود.

کشف اشیای دوره تاریخی

قنبری با بیان اینکه 32 گمانه با هدف شناسایی حریم این تپه باستانی ایجاد و کاوش شد، تصریح کرد: در نتیجه کاوش در این گمانه ها مواد فرهنگی از قبیل سفال، سازه معماری و اشیا فلزی از این محوطه به دست آمد که بر اساس مطالعات اولیه می‌توان آنها را در دوره تاریخی (اشکانی و ساسانی) طبقه بندی کرد.

وی گفت: از مواد فرهنگی شاخص یافت شده در این تپه می‌توان به اشیا سفالی با شکل خاص (احتمالا پایه) اشاره کرد که دارای یک کف نعلبکی مانند و یک بخش پایه ای شکل با سطح گرد صاف هستند  و ارتفاع آنان بین 15 تا 20 سانتیمتر متغیر است.

به گفته این باستان شناس، فراوانی زیاد این اشیا در سطح محوطه به نوعی می‌تواند در ارتباط به اقتصاد یا معیشت ساکنان این تپه باشد.

وی یافته‌های فلزی بدست آمده از بررسی سطحی محوطه را شامل انگشتر، پلاک‌های مفرغی، سوزن، مهره و اشیا با شکل نامشخص دانست و گفت: سازه‌های معماری ساخته شده از سنگ با ملاط گچ و آهک به شکل دیوارهای قطور و کف‌های گچ اندود و شواهد استفاده از گچ بری، نشان از وجود سازه‌های بزرگ در این محوطه دارد.

قنبری افزود: در نهایت و بر اساس تمام اطلاعات موجود می‌توان تل پرگو شهرستان پارسیان را یک مرکز مهم منطقه ای در حاشیه خلیج فارس معرفی کرد که  وجود این وضعیت اهمیت ادامه مطالعه و کاوش گسترده در این تپه باستانی را دوچندان می‌کند.