مصرف بالای برق به معنای یارانه پنهان بیشتر

مهم‌ترین چالش صنعت برق را می‌توان اقتصاد این صنعت و تامین مالی انجام پروژه‌های این حوزه دانست. وزارت نیرو از چند سال قبل به دلیل عدم توازن هزینه تولید برق و هزینه پرداختی از سوی مشترکان، توانایی محدودی برای توسعه کمی و کیفی پروژه‌های خود دارد.

در حال حاضر قیمت تمام شده تأمین هر کیلووات ساعت برق بدون احتساب هزینه سوخت بیش از 100 تومان است، در حالی که قیمت فروش آن به مصرف کنندگان به طور متوسط 60 تومان در هر کیلووات ساعت است.

این در حالی است که اگر قیمت سوخت را در محاسبات لحاظ نماییم هزینه تولید هرکیلووات ساعت برق به حدود 400 تومان خواهد رسید.

به عبارت دیگر میانگین پرداختی مردم برای برق کمتر از 13 درصد هزینه واقعی تولید برق است و مابقی به صورت یارانه از طرف دولت پرداخت می‌شود.

جدای از یارانه عظیمی که برای تولید برق در کشور پرداخت می‌شود، مصرف بیشتر برق معادل با دریافت یارانه پنهان بیشتر است. به عبارت دیگر مشترکان پرمصرف بیشترین یارانه پنهان را از محل تفاوت هزینه تمام شده تولید برق و هزینه پرداختی را دریافت می‌کنند.

با این وجود چیت چیان وزیر نیرو در مصاحبه‌ای اعلام کرده است که « هیچ برنامه‌ای برای تغییر آب‌بها و برق‌بها نهایی نشده است، ما تلاش می‌کنیم، با استفاده از ابزار تعرفه‌ای، مسیر به سمتی نباشد که مصرف بیشتر به معنای یارانه بیشتر باشد و برنامه‌ریزی‌ به منظور اصلاح ساختار اقتصادی صنعت آب و صنعت برق کشور در جریان است.»

عدم اصلاح تعرفه مصرف برق در کشور باعث شده است که یک مشترک پرمصرف ماهیانه حدود 150 هزار تومان یارانه پنهان در حوزه برق دریافت نماید که عادلانه نیست.

این در حالی است که بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا با استفاده از نظام هوشمندانه و ساده‌ای تعرفه برق را به شیوه عادلانه‌ای تعیین کرده‌اند.

این روش که نظام تعرفه گذاری پلکانی افزایشی نام دارد با توجه به روند مصرف عموم مردم، میزان مشخصی از هر حامل انرژی را به عنوان الگوی مصرف مجاز تعریف می‌کند و هزینه مصرف کمتر از الگو، ارزان‌تر تعیین می‌شود.

با عبور مصرف از مقدار الگو، قیمت به صورت ناگهانی افزایش می‌یابد تا مشترکان پرمصرف با پرداخت هزینۀ واقعی انرژی، رفتار خود را اصلاح کنند و فشار افزایش قیمت نیز از عموم مردم برداشته شود.

اما پیاده نشدن این الگوی ساده در تعرفه‌گذاری برق باعث شده است که مشترکان پرمصرف بدون داشتن انگیزه برای تغییر الگوی مصرفی خود، از یارانه پنهان بیشتری برخوردار شوند.

بنابراین با توجه به اظهارات وزیر نیرو در صورتی که مصارف خارج از عرف مشترکان پرمصرف با قیمت تمام شده تولید برق و حتی بالاتر روبرو شود علاوه بر داشتن انگیزه برای تغییر الگوی مصرف خود، یارانه پنهان ناعادلانه این دسته از مشترکان حذف خواهد شد.