اغلب کاندیداها حاضر به رویارویی با مجری‌ خبره نیستند

به گزارش پارس ، به نقل ازفارس:

گزارش تصویری مرتبط
-------------------------------

  « محمدرضا شهیدی فرد» ، مجری چند برنامه موفق تلویزیون و رادیو است. شاید او بواسطه سابقه و کارنامه اش یکی از مناسب ترین افرادی باشد که می تواند درباره یک برنامه خوب انتخاباتی و آسیب شناسی برنامه های انتخاباتی صدا و سیما اظهار نظر کند.

با این حال گفت و گوی ما با شهیدی فرد فقط منحصر به انتخابات نبود و قسمت بعدی این گفت وگو که اتفاقا ۴ ساعت هم طول کشید در آینده منتشر خواهد شد.

اهم موضوعات و متن گفت و گوی فارس با محمدرضا شهیدی فرد به شرح زیر است:

-در مورد ریاست جمهوری، یکسری قواعدی وجود دارد که طراحی آن چندان بر عهده برنامه سازان نیست

-یک بله و خیر اضافه تر هم نمی توانیم بگوییم

-فعالیت مناسب صدا و سیما جلوی تخلفات انتخاباتی را می گیرد

-قوانین و آئین نامه ها طراحی موثر تر برنامه ها را با محدودیت مواجه می کند/ ضعیف ترها نگرانند با قرار گرفتن در یک گفت وگوی داغ انتخاباتی، اقبال خود را از دست بدهند

-اکثر کاندیداها حاضر به نشستن مقابل یک مجری خبره نیستند

-برای انتخابات کمترین استفاده را از تلویزیون کرده ایم

-تفسیر قوانین و آیین نامه ها ما را کم خاصیت تر و محدود تر می کند

-ایده راه اندازی شبکه مستقل انتخاباتی ۲۴ ساعته

-صدا و سیما باید شرایطی فراهم کند که تاثیر فریب ها و دروغ ها به حداقل کاهش یابد

-محتاج رفتار پیشگیرانه فرهنگی از طریق رسانه ای مثل تلویزیون هستیم

-بدون جنجال هم می توان برنامه جذاب تولید کرد

-اگر این کاره باشیم، از مناظره ریاست جمهوری می شود جذابترین برنامه تلویزیونی را ساخت

-پخش غیر مستقیم مناظره غیر ممکن است

*بیکار نیستم

  مدتی از تعطیلی « پارک ملت» می گذرد. ما که شما را با برنامه های تلویزیونی می شناسیم فکر می کنیم شما الان بیکار هستید. درست است؟

شهیدی فرد: خیر. از سالهای نوجوانی، همیشه کارهای متعددی می کرده ام که البته همگیشان به فرهنگ و سینما و رسانه مرتبط بوده اند. یکی از این کارها، اجرای کارهای رادیویی یا تلویزیونی بوده است. در بیش از یکسال گذشته هم کارهای متنوعی انجام داده ام. بعنوان تهیه کننده و کارگردان" پارک ملت" همچنان درگیر مسائل اداری آن هستم. ضمن اینکه جلسات گفت وگو و طراحی سری آینده پارک ملت هم انجام می شده. در سال گذشته مجموعه ی « منظومه ی حسن» که به زندگی و آثار حضرت علامه حسن زاده آملی می پردازد از شبکه ی چهار پخش شد. چندماهی مشغول داوری جشنواره رادیو بودم بود. چندی هم در جشنواره فیلم فجر سرگرم بودم. مجری برنامه ی ناز نوروز در تلویزیون مشهد هم بودم و همزمان با همه اینها در مراحل مختلف ساخت چند مجموعه مستند دخیلم.

* در مورد ریاست جمهوری، یکسری قواعدی وجود دارد که طراحی آن چندان بر عهده برنامه سازان نیست

  الان بحث انتخابات داغ است. هیچ وقت علاقه داشته اید یک برنامه ی انتخاباتی جدی داشته باشید؟

شهیدی فرد: سال های گذشته و در اکثر دوره های انتخابات برنامه هایی با ایده ها و فضاهای متفاوت برای شبکه های مختلف ساختم. برنامه هایی که مستقلاً به انتخابات می پرداختند یا مثل" پارک ملت" و" مردم ایران سلام" که بخشی از آنها معطوف به انتخابات بوده است.

منظورم خصوصاً برنامه هایی است که به انتخابات و کاندیداهای ریاست جمهوری بپردازد…

شهیدی فرد: اختصاصاً در مورد ریاست جمهوری، یکسری قواعدی وجود دارد که طراحی آن چندان بر عهده برنامه سازان نیست. بلکه متاثر از قانون تبلیغات انتخاباتی است و در ستاد انتخابات صدا و سیما تصمیم گیری می شود و معمولاً اشکال رسمی و تکرار شونده دارند و قواعد و مراقبتهای خاص خود را دارد.

*یک بله و خیر اضافه تر هم نمی توانیم بگوییم

مثلا چه قواعدی؟

شهیدی فرد: اینکه هیچ تفاوتی بین گفت وگوی این کاندیدا و کاندیدای دیگر نباشد، شکل دکور، زمان بندی، شیوه های گفت وگو… وقتی این ملاحظات پیش می آید که وقتی تو با یک کاندیدا حرف زدی و یک بله یا خیر زیادتر یا کمتر، ممکت است تفاوت ایجاد کند دست آدم را خیلی می بندد.

دست شما یا مدیران را؟

شهیدی فرد: دست همه را می بندد. فرقی نمی کند. بالاخره ما محصولمان، برنامه مان است.

*فعالیت مناسب صدا و سیما جلوی تخلفات انتخاباتی را می گیرد

خود کاندیداها علاقه ای به برگزاری برنامه های متفاوت دارند؟

شهیدی فرد: حداقل در تجربیاتی که از سال های قبل دارم، به نظرم این اشتیاق وجود دارد. اتفاقاً اگر تلویزیون از این فضای محدودی که در قانون پیش بینی شده است، بتواند پا را فراتر بگذارد، جلوی خیلی از تخلفات انتخاباتی بیرونی را هم می گیرد. یعنی به نظر من سازمان نباید فقط محدود به همان تبلیغات دو سه هفته ای باشد. جریان انتخابات ریاست جمهوری از هفت، هشت ماه پیش شروع شده است. خوب باید شرایطی پیش بینی می شد که تلویزیون هم حالا نه از هفت، هشت ماه پیش ولی از یک زمان معقولی وارد ماجرا بشود.

  ولی تلویزیون هم شروع کرده…

شهیدی فرد: به شکل محدود و بسیار آرام، بله. مهمتر از همه، کاندیداها و جریانهای سیاسی هستند که محدودیتهای قانونی، برایشان وجود دارد که به دقت رعایت می شود. شاید در دوره های بعد بهتر باشد زمان ثبت نام و تائید صلاحیت کاندیداها تغییر کند تا زمان مورد نیاز و مطلوب در اختیار همه باشد. چون تعداد کاندیداها مشخص نیست، دست سازمان هم در طراحی شیوه های مختلف برنامه سازی بسته است. مثلاً اگر تعداد کاندیداها بیشتر از شش یا هشت نفر باشد امکان برگزاری مناظره وجود ندارد. سپس باید به سراع شیوه های دیگر رفت. چنین وضعیتی امکان تدبیر و طراحی را به حداقل می رساند.

* قوانین و آئین نامه ها طراحی موثر تر برنامه ها را با محدودیت مواجه می کند/ ضعیف ترها نگرانند با قرار گرفتن در یک گفت وگوی داغ انتخاباتی، اقبال خود را از دست بدهند

ما چیزی از مناظره های انتخاباتی ساخته ایم و می گوییم خیلی جذاب است ولی دوره های پیش اگر خیلی جذاب شد، به خاطر حضور آقای احمدی نژاد بود…

شهیدی فرد: البته مناظره در هر صورتی جذاب است، بخصوص اگر در موضوعات روز و به ویژه اگر درباره ریاست جمهوری باشد که به شدت با همه اجزاء زندگی مردم وابسته است. حالا اگر در این میان افراد خاص تری باشند، حذابیت مناظره بیشتر می شود.

اما مشکل اینجاست که برای رعایت عدالت بین کاندیداها، قوانین و آئین نامه های بینش بینی می شود که برای طراحی موثر تر برنامه ها و گفت و گوها، محدودیت زیادی ایجاد می کند. همه سوالها شبیه هم می شود، آنهم با هماهنگی قبلی و با کمترین انعطافی برای همه کاندیداها. تلویزیون فرصتی طلایی است و بعضی که ضعیف ترند، نگرانند با قرار گرفتن در یک گفت وگوی داغ انتخاباتی، اقبال خود را از دست بدهند.

  این قوانین هر سال در شکلی جدید ارائه می شود یا یک قانون کلی است؟

شهیدی فرد: متناسب با قانون انتخابات و با هماهنگی شورای نگهبان و وزارت کشور و دیگر دستگاه های مرتبط، در هر دوره قواعدی وضع می شود.

این کار به این شکل شدنی است؟

شهیدی فرد: شدنی هست، کما اینکه تا به حال شده، ولی آن هیجان و شور لازم و اثربخشی را از برنامه ها و مناظره ها می گیرد. به دلیل اینکه صدا و سیما نگران است که یک کاندیدا بگوید چرا با من به شکل حرف زدید و با آن کاندیدا به شکل دیگر.

*اکثر کاندیداها حاضر به نشستن مقابل یک مجری خبره نیستند

  آیا کاندیداها حاضرند جلوی برخی مجریان مسلط بنشینند و یک گفتگوی چالشی صورت بگیرد؟

شهیدی فرد: بعضی بله و اکثراً نه. من این تجربه را داشته ام. نمی خواهم اسم ببرم. در دوره ای از انتخابات، موضوعات را به کاندیدای مورد نظر گفتم. او استقبال کرد ولی یک کاندیدای دیگر گفت من جواب نمی دهم، این سئوال را در حد بله و خیر و سوالی دیگر را بدون اما و اگر پاسخ می دهم.

* برای انتخابات کمترین استفاده را از تلویزیون کرده ایم

  مناظره یک وجه برنامه انتخاباتی است. به نظر شما یک برنامه انتخاباتی خوب که به افزایش مشارکت کمک کند، چه ویژگی هایی دارد؟

شهیدی فرد: اول اینکه قانون انتخابات ریاست جمهوری بخصوص در بخشهای مربوط به تبلیغات به بازنگری اساسی محتاج است. ما در این سالها کمترین استفاده را از تلویزیون کرده ایم و میدانیم که به همین دلیل صدماتی هم دیده ایم. هزینه هایی که صرف می شود و بیهوده است و زمان و انرژی که از گروههایی از مردم، صرف امور بیهوده یا مضر می شود و صدمات فرهنگی و اخلاقی که چندان مورد توجه قرار نمی گیرند.

استفاده از تلویزیون، می تواند موجب سلامت و مشارکت بیشتری باشد به شرط اینکه از سعه صدر هم برخوردار باشیم، تنگ نظر و عافیت طلب هم نباشیم.

طبعاً باید همه گروههای سیاسی موجود در برنامه ها دیده بشوند و مهمتر از همه، دیدگاه های مردم، بدون ملاحظات غیر ضروری، منتشر شوند. بعضی ها هنوز فکر می کنند انتشار برخی دیدگاه ها، به نظام آسیب می رساند در حالیکه تنوع دیدگاه ها موجب بالندگی و رشد خواهد شد.

گاهی تنگ نظری ها و تحلیل های غلط از انتشار همه حرفهای مردم در طول سالها، موجب رفتارهای انفجاری گروه ها و مردم در ایام انتخابات می شود. شیوه ای که بعد این سالها هنوز اصلاح نشد و هنوز دردسرآفرین است.

کاش در قانون تبلیغات انتخاباتی، مجوزهایی چند برابر زمان عادی به تلویزیون و رادیو داده می شد. این مدت محدود دو، سه هفته ای باعث می شود که آنها از پس همه کارها برنیایند و نیز باعث تخلفات تبلیغاتی فراوان در میان نامزدها یا هوادارانشان می شود.

* تفسیر قوانین و آیین نامه ها ما را کم خاصیت تر و محدود تر می کند

ما در سال ۹۰ قبل از زمان تبلیغات انتخاباتی مجلس، در برنامه ی" پارک ملت" مناظره هایی برگزار کردیم. مناظره بین کاندیداهای مطرح همه جریانهای سیاسی طی دو هفته برگزار شد. ابتدا شائبه هایی وجود داشت در مورد انطباق این امر با قانون. حتی خود من با دکتر کدخدایی و آقای صولت مرتضوی (شورای نگهبان، وزارت کشور) صحبت کردم و توافق کردیم که با رعایت عدالت این کار صورت بگیرد تا کمک بهتری به انتخابات شود. به نظر من مشکلاتی که در تفسیر این قوانین و آیین نامه ها ایجاد می شود، شرایطی را بوجود می آورد که ما کم خاصیت تر و محدود تر می شویم. واقعاً کار تلویزیون به شکلی نیست که سانتیمتر برای بگذاری و بگویی که الزاماً مجری ما باید عین به عین از همه یک جور سوال بپرسد برای اینکه رعایت حق کرده باشد. این نحوه تفسیر از رعایت حق و عدالت هم غلط است و هم جاری است. اگر چنین موانعی برداشته شود، کارهای زیادی می شوند انجام داد.

* ایده راه اندازی شبکه مستقل انتخاباتی ۲۴ ساعته

  شما خودتان پیشنهاد مشخصی دارید؟

شهیدی فرد: با توجه به تعدد احتمالی کاندیداها در این دوره می شود به راه اندازی شبکه مستقل انتخاباتی ۲۴ ساعته، فکر کرد. شبکه ای که هم از برنامه های تولید شده سایر شبکه ها استفاده کند و هم تولیدات اختصاصی خود را داشته باشد. قطعاً بسیاری از گفت وگو ها و مناظره ها بدلیل تعداد زیاد، امکان پخش در ساعات پربیننده را از دست می دهند. یک شبکه مستقل و امکان تکرار برنامه های مهم قطعاً شور انتخاباتی مضاعفی فراهم می کند.

این شبکه از همین حالا می تواند پخش خود را آغاز کند و تا زمان اعلام نتایج به فعالیت ادامه دهد.

اما موضوع دیگری وجود دارد به جز افزایش مشارکت، ما دغدغه ی انتخاب صحیح هم داریم.

* صدا و سیما باید شرایطی فراهم کند که تاثیر فریب ها و دروغ ها به حداقل کاهش یابد

  ولی چطور می شود بدون جانب داری، وارد مصادیق شد؟

شهیدی فرد: قطعاً صدا و سیما نباید از هیچ کاندیدایی حمایت کند. اما حتماً باید شرایطی فراهم کند که تاثیر فریبها و دروغها به حداقل کاهش یابد. شرایطی برای محاسبه رئیس جمهور ایجاد شود تا هرکسی بی واهمه، هر چیزی نگوید و شاید مهم تر از همه دغدغه های اخلاقی، به دغدغه عموم مردم تبدیل شود.

* محتاج رفتار پیشگیرانه فرهنگی از طریق رسانه ای مثل تلویزیون هستیم

شرایط موجود نگرانی هایی ایجاد می کند. در میان بازیگران آشکار و پنهان صحنه های انتخابات، کسانی وجود دارند که از آنها سابقه رفتارهای غیر قانونی و هم غیر اخلاقی سراغ داریم. چنین پیش بینی، نباید فقط بر رفتار امنیتی یا انتظامی منجر شود. بلکه بیش از همه محتاج رفتار پیشگیرانه فرهنگی از طریق رسانه ای مثل تلویزیون است. چندان مطمئن نیستم، تلویزیون پیش بینی های لازم را انجام داده باشد. رفتارهایی که به اعتماد بیشتر مردم منجر شود نه کاهش اعتماد و روگردانی از مردم. تلویزیون مطلوب، هوشمند و پیشرو است.

حسرتی که هنوز تا فاصله تحققش فاصله ی زیادی داریم.

به نظر شما، رئیس جمهور آینده، چه کسی خواهد بود؟

شهیدی فرد: امیدوارم کسی باشد در شأن جمهوری اسلامی و مردم ایران.

* بدون جنجال هم می توان برنامه جذاب تولید کرد

  بعضی فکر می کنند یک برنامه انتخاباتی خوب باید همراه با جنجال باشد ضمن اینکه مثالهای زیادی هم برای حرف خود دارند. مثلاً مناظره های سال ۸۸ مخاطب را از فرط هیجان نیم خیز می کرد برای اینکه همه اش جنجال بود. این مطلب درست است یا اینکه می توان به شکلی جز جنجال آفرینی، مناظره را جذاب کرد؟

بله، قطعاً می توان. ایجاد جنجال از طرف هر کس که انجام می شود کار بسیار غیراخلاقی است. با نیت ایجاد جنجال، هر کاری نادرست و غیر اخلاقی است. اما یک جایی ممکن است جنجالی روی بدهد و رسانه آن را منتشر کند. متأسفانه رسانه های ما به دلیل آنکه جنجال جذاب است، در شیو ه های گفت وگوهای شان یا جنجال می آفرینند و یا آن را پروبال می دهند و مثلاً به دروغ می نویسند: گفت وگوی جنجالی! در صورتیکه هیچ جنجالی در آن گفت وگو نیست. جنجال، موجب گم شدن حقیقت می شود و ما را به امور سخیف و سطحی و غیر اخلاقی عادت می دهند. حتماً یکی از مسببین گسترش فضای غیر اخلاقی در سال های اخیر، رسانه ها هستند.

در آموزه های دینی، در آیات و روایات فراوانی به ما توصیه شده، به همدیگر احترام بگذاریم، همدیگر را مسخره نکنیم، از آبروی همه مراقبت کنیم و از بیهودگی روی برگردانیم در حالیکه در آنچه ما به عنوان جنجال می شناسیم بسیاری از اصول اخلاقی زیر سؤال می رود.

در رسانه ها کسانی که برای جذابیت، از جنجال استفاده می کنند، بعید است شخصیت مهذب و سالمی داشته باشند. مضافاً اینکه حتماً کار با رسانه را بلد نیستند وگرنه برای جذابیت در رسانه، شیوه های اخلاقی و انسانی هم وجود دارد.

* اگر این کاره باشیم، از مناظره ریاست جمهوری می شود جذابترین برنامه تلویزیونی را ساخت

اگر شیوه های گفت وگوی انتقادی یا مناظره را بلد باشیم، راحت تان کنم؛ اگر اینکاره باشیم، از مناظره ریاست جمهوری، می شود جذابترین برنامه تلویزیونی را ساخت.

ضمن اینکه در دوره های گذشته، در مناظره سعی می شد گفت گو به مسیر اخلاقی برگردانده شود. اگر مناظره ها به درستی طراحی شوند، زمان بندی و موضوعات مناسب داشته باشند حتماً بسیار دیده می شوند و ان شاءالله در انتخاب مناسب ترین فرد هم مؤثر باشند. اگر قرار است مناظره ما به فضایی غیراخلاقی بیانجامد و یا کمک مؤثری در شناخت دقیق تر نکند، بهتر است انجام نشود.

*پخش غیر مستقیم مناظره غیر ممکن است

  به نظر شما مناظره ها باید مستقیم پخش شوند یا بهتر است ضبط شوند؟

شهیدی فرد: بعد از اتفاقات خجالت آور سال ۸۸، برخی گفته اند بهتر است مناظره ها ضبط و بعد پخش شود. چنین شیوه ای قطعاً غیرممکن و مسئله برانگیزتر است. تنها راه برگزاری مناظره ها پخش مستقیم آن است.

خجالت آور و حتی وحشتناک است اگر کاندیدایی داشته باشیم که از ترس رفتارهای غیراخلاقی او، جرأت نکنیم حرفهایش را زنده و مستقیم پخش کنیم.

مطمئناً مناظره ها مستقیم پخش خواهند شد و با درایت همه، از جمله همکاران ما در صداوسیما، انتخابات جذاب و خوشایند و بی مشکلی خواهیم داشت.