اظهار داشت: درک پایین معمولا به فهم نکردن صحیح از اوضاع، شرایط، آدم ها و رفتار متناسب با محیط اطلاق می شود.
وی افزود: فهم صحیح چیزی شبیه به مفهوم هوش هیجانی است یعنی ما کجا و چه زمانی رفتاری متناسب با محیط، جامعه و آدم ها را از خودمان نشان دهیم.
این روانشناس بالینی بیان کرد: فهم پایین ریشه در آموزش های نامناسب در خانه و مدرسه دارد، یعنی ما فرزندانی را تربیت نکردیم که نسبت به محیط و آدم های اطرافشان درک و فهم پیدا کنند و آنها را بشناسند بلکه آنها را صرفا با شرایطی بارآوردیم که عمدتا درک و شعور اجتماعی یا هوش هیجانی آنها را پرورش نمی دهد.
رضایی تاکید کرد: درک پایین که با مفهوم هوش هیجانی در ارتباط است با نوع تعلیم در خانواده و مدرسه در دوران کودکی فرد مرتبط بوده و قابل یادگیری و آموزش است.
وی گفت: درک پایین بیماری روانی محسوب نشده بلکه نداشتن یک توانمندی مهم محسوب شناخته می شود. توانمندی که ما را برای مواجهه با شرایط سخت و افراد در دوران بزرگسالی آماده می کند و سبب می شود در بزرگسالی انسان موفقی برای مواجهه با اتفاق های ناگوار زندگی باشیم.
این روانشناس بالینی تصریح کرد: یادگیری و افزایش مهارت ارتباطی با دیگران و فهم آنها از راه های اساسی بالابردن درک و فهم است. اگر ما بتوانیم با انسان های اطرافمان همدلی کرده و خودمان را در جایگاه آنها قرار دهیم می توانیم درک و فهم خودمان را از آدم ها و شرایط بالا ببریم.
رضایی عنوان کرد: همچنین شناخت و برقراری ارتباط با خود از دیگر راه های بالا بردن میزان فهم و درک است. اگر ما خودآگاهی خودمان را بالا ببریم و پیش از هر چیز خودمان را بشناسیم و با خودمان در صلح و آشتی باشیم می توانیم دیگران را هم درک کنیم.
وی یادآور شد: درک بالای ما از مشکلات سبب می شود که توانایی های خود را در حل مشکلات توانایی های خود را باور داشته باشیم و از حل آن اجتناب نکنیم. فرد دارای درک بالا با تمرکز و تفکر بر ابعاد مختلف مشکلات برای حل آنها تلاش می کند.
چرا هیچکس تو را درك نمیکند؟
ھرکسی معتقد است که دیگران او را اصلاً درک نمی کنند . ھمین امرموجب انزوای درونی و بیگانگی از
ھمه می شود و تاسرحد انزجار به پیش می رود در حالیکه خودش را اھل فھم و دیگران را احمق می
داند . چنین وضعی شاید ھرگز به این شدت و فراگیر و جھانی نبوده است در حالیکه عصر سواد و علم
و خبر و رسانه ھای جمعی و ارتباطات جھانی است آنچه که عملاً درنفوس بشری رخ می دھد انزوا
و احساس تنھائی و بیگانگی از عالم و آدمیان است و عصر سوء تفاھماتی که قلمرو پیدایش انواع جدال
و جنگھاست .
دراین امرکه « ھیچکس نمی فھمد » ھمه مشترکند . براستی این چه معمائی است ؟
آیا تکنولوژی ارتباطات موجب اینھمه بیگانگی و سوء تفاھم و جنگھاست .و یا بالعکس. چرا اطلاعات
تحصیلات مشترک موجب تفرقه و تضاد شده است ؟ چرا مشکلات و دردھای مشترک بجای ھمدلی
و ھمدردی و تفاھم به بیگانگی و نفرت انجامیده است ؟ چرا باورھا و دانش مشترک بجای ایجاد اندیشه
و احساس مشترک موجب بیگانگی و عداوت شده است ؟ چرا دانائی موجب نادانی شده است؟ چرا
آرزوھا و امیال مشترک موجب تفرقه و انزجار شده است ؟ چرا آنگاه که شرایط و امکانات درک متقابل
و اتحاد پدید آمده نتیجه ای وارونه ببار آورده است ؟ چرا مذاکره و تبادل نظر و ارتباطات کلامی مدرن که
در تاریخ سابقه نداشته حاصلی معکوس داده است؟ چرا اشتراک موجب افتراق شده است . آیا جھل
موجب اتحاد و دانائی موجب تفرقه و تضاد است ؟ این بزرگترین معمای عصر جدید است که ھنوز
پاسخی نیافته است . گوئی دوری موجب دوستی ، و نزدیکی موجب عداوت است .گوئی سخن گفتن
موجب تشنج و انزوا و بدبینی و نفرت است . این نیز یکی دیگر از آرمانھای عصر جدید و دوران شکوفائی
تکنولوژی است که محصول وارونه داده است . این بیان دگر از واقعه « حشر و نشر » در قرآن کریم
است که از ویژگی عصر آخرالزمان می باشد : جمعی که موجب تفرقه میشود و تمدن مدرن را مبدّل
به جمع تنھایان منزجر از یکدیگر ساخته است.
ولی اگر اندکی به خود آئیم در می یابیم این دیگران نیستند که ما را نمی فھمند بلکه خود مائیم که
اصلاً خود را درک نمی کنیم و چون خود را نمی شناسیم دیگران ھم ما را نمی فھمند و آنگاه این خود -
نفھمی را به گردن دیگران می اندازیم.
در حالیکه اکثر فلسفه ھای عصر جدید بر مبنای خود- آگاھی بنا شده اند و اساس ھمه آنھا
روانشناسی و روانکاوی جدید است بیش از ھر دورانی دچار جھل نسبت به خویشتن ھستیم . در
حالیکه اکثر انسانھای امروز لااقل یک کتاب روانشناسی مطالعه کرده اند و در اکثر خانه ھا کتابھای
روانکاوی یافت می شود و در رسانه ھای جمعی نیز شبانه روز شاھد تجزیه و تحلیل روانشناسانه
امور ھستیم ولی در جھل و ظلمت و سوء تفاھمی فزاینده غرق می شویم و روابط اجتماعی و عاطفی
و خانواده گی بسوی جنگ خونین میرود و جامعه بشری گوئی درحال انفجار است و ھیچکس تاب تحمل
دیگران را ندارد . براستی چه خبر است ؟
قرآن می گوید قیامت آن گاه است که ھر کسی تک و تنھا می شود و ھیچکس را یارای کمک به دیگران
نیست و جزخدا یاوری نمی یابید . پس بیائیم این تنھائی تاریخی و متافیزیکی را درک و تصدیق کنیم و از
آن نگریزیم و دیگران را مسبب این وضع ندانیم و جنگ را پایان دھیم و لااقل در این تنھائی به وحدت
و صلح برسیم چرا که این تنھائی ھمان محضر پروردگار و آستانه ظھور حقّ و مقدمه قیامت است . این
جنگ با یکدیگر در واقع جنگ با تنھائی است و عین جنگ با خداست . دست از این جنگ برداریم و خدا را
بپذیریم . خدا ھمان تنھائی ماست . فرار از این تنھائی یا منجر به عداوت و جنگ و جنون و جنایت می
شود و یا به اعتیاد و خودکشی می انجامد . فرار از این تنھائی یکی از علل ذاتی فروپاشی خانواده ھا
نیز می باشد زیرا در ھیچ رابطه ای ھمچون رابطه شدید عاطفی ، این تنھائی تشدید و تعمیق نمی
شود و اگر درک و تصدیق نگردد موجب سوء تفاھمات و بدبینی ھا و انزجار و فروپاشی است.
تنھائی برترین حق انسان است چرا که انسان خلیفه خداست و محل ھبوط احدیت است . تنھائی
پذیری ھمان خداپذیری و توحید است . این واقعه امروزه بصورت یک جبر جھانی و نزول ماورائی
بر نفوس بشر فرود آمده است و یک توفیق اجباری و الھی است . ھمه تنھایند و تلاش مذبوحانه برای
گریز از تنھائی منجر به عداوتھا می شود . ھیچکس نمی تواند دیگری را از این تنھائی خارج کند
بخصوص دوستان و زن و شوھرھا . امروزه بیش از ھر زمانی راز بقای صالحانه ھر رابطه ای بر درک
حق تنھائی استوار است . دیگر کسی نمی تواند به دیگران پناه برد و در دیگران جای گیرد و ایمن شود
. این به معنای پایان تاریخ عشق نیز می باشد . و بعلاوه غایت و کمال عشق نیز تنھائی است. تنھایی
، حق عشق است و ھر که آنرا تصدیق و درک نکند به نفرت و عداوت می رسد.
اینک جز عشق به پروردگار ممکن نیست . تنھائی ھمان حضور خداست و ھمین حضور استکه ھمه
را تنھا ساخته و عشق ھا را برملا نموده و ناممکن کرده است . بیائیم تا به خدا عشق ورزیم و به او پناه
بریم تا بتوانیم یکدیگر را دوست بداریم و لااقل تحمل کنیم .
اگر تنھائی خود را دوست بداریم دیگران را ھم دوست میداریم . اگر تنھائی خود را فھم کنیم دیگران
را ھم فھم می کنیم . جز این راھی برای تفاھم و دوستی وجود ندارد.
اگر نتوانیم تنھائی را درک و تصدیق کنیم و دوست بداریم ھیچ چیز و ھیچ کس در این جھان را نه درک
و تصدیق توانیم کرد و نه دوست توانیم داشت .
امروزه ذات ھر ادراکی بر درک تنھائی بشر است و فقط تنھا یانند که می فھمند و دوست می دارند .
از کتاب " دایره المعارف عرفانی " استاد علی اکبر خانجانی جلد اول ص 128