به همت ایران چهار قطع‌نامه گردوغبار در سازمان ملل تصویب شد

مجید شفیع پور مدیرکل امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست در نشست خبری با اصحاب رسانه که امروز در سالن اجتماعات سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد اظهار داشت: از یک سال گذشته یعنی دسامبر 2015 تا دسامبر 2016، چهار قطعنامه با موضوع گردوغبار با همت، تلاش و پیشنهاد ایران در سازمان ملل متحد به ثبت و تصویب رسیده است.

وی درباره ریزگرد‌ها بیان داشت: پدیده نوظهور زیست محیطی موسوم به گردوغبار نزدیک به 8 سالی است که منطقه ما، یعنی غرب آسیا را در بر گرفته و در طی این سال‌ها رشد فزاینده‌ای نیز داشته است به طوری که اکنون در قالب طوفان‌های شن و ماسه نمود پیدا می‌کند.

شفیعی‌پور تأکید کرد: این موضوع خاص کشور و منطقه ما نیست و طبق نقشه‌ها و عکس‌های ماهواره‌ای ناسا، در حال حاضر تمامی قاره‌های جهان دارای کانون‌های ریزگرد هستند.

مدیرکل امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: ناسا تمامی کانون‌های ریزگرد بر روی کره زمین را شناسایی کرده اما با توجه به گرمایش جهانی، وسعت این کانون‌ها رو به افزایش است.

وی درباره کانون‌های شناسایی شده ریزگرد بیان داشت: استرالیا ، آسیا ، مغولستان ، چین ، کره ، ژاپن ، قره‌قوم در ترکمنستان ، افغانستان ، پاکستان ، ایران ، تمامی کشورهای حاشیه خلیج فارس به جز عمان، یعنی عربستان صعودی، عراق، سوریه، جنوب ترکیه و تمام شمال و مرکز آفریقا، بخش‌های از اسپانیا و ایتالیا در اروپا، آمریکای شمالی در محدوده ایالت متحده آمریکا و بخشی از آمریکا مرکزی ؛ تمامی کانون‌های شناسایی شده ریزگرد از جانب ناسا هستند.

مدیرکل امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه معضل موسوم به ریزگردها محدود به یک کشور و خطه خاص نیست، افزود: بنابراین حل این معضل جهانی بوده و نیازمند تدابیر و سازوکار جهانی است.

شفیع‌پور گفت: با همت و پیگیری ایران نخستین قطعنامه سازمان ملل متحد در خصوص ریزگردها در دسامبر سال گذشته در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید که شاه کلید آن تکلیفی بود که دبیر کل سازمان ملل متحد برای تهیه، تنظیم و ارائه گزارش ارزیابی وضعیت طوفان‌های شن و ماسه و گرد و غبار در عرصه بین المللی، پیدا کرد.

وی ادامه داد: در دومین تلاشی که در اواخر ماه می سال 2016 میلادی یعنی اوایل خرداد ماه امسال در بانکوک صورت پذیرفت، اضافه شدن ابعاد اقتصادی و اجتماعی بر معضل گرد و غبار بود که با تلاش ایران و حمایت پاکستان آغاز و شاه کلید آن، ضرورت شکل‌گیری همکاری‌های منطقه‌ای بود، برای مثال برای حل معضل ریزگردهای ایران همکاری‌های عراق، قطر، امارات، سوریه و عربستان سعودی ضرورت دارد.

مدیرکل امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست اضافه کرد: حدود یک هفته پس از تصویب دومین قطعنامه سازمان ملل متحد درباره ریزگردها یعنی نیمه اول خرداد، در دومین مجمع عمومی محیط زیست سازمان ملل متحد که در نایروبی صورت پذیرفت سومین قطعنامه سازمان ملل متحد به پیشنهاد ایران در خصوص حل معضل ریزگردها شکل گرفت که شاه کلید آن ضرورت مداخله نهادهای مالی منطقه‌ای و بین المللی همانند بانک جهانی و آسیایی در جهت تأمین منابع مالی و کمک به اجرای پروژه‌های حل مشکل ریزگردها است.

شفیع‌پور بیان داشت: از اوایل شهریور امسال نیز قبل از آغاز هفتاد و یکمین نشست سازمان ملل متحد به پیشنهاد ایران مداخله کنوانسیون‌های چون بیابان زایی مطرح و تصویب شد، با تلاش دو نیم ماهه، هفته گذشته شاهد مصوب شدن دومین قطعنامه مجمع عمومی در کمیته دوم سازمان ملل متحد بوده‌ایم، حداکثر طی دو هفته آینده این قطعنامه نهایی و مجدد به مجمع عمومی ارائه خواهد شد.

وی درباره ویژگی دومین قطعنامه گفت: برگزاری یک اجلاس بین المللی با حضور تمامی ذی‌نفعان اعم از کشورهایی که به نحوی در انتشار ریزگردها نقش آفرین هستند، مجامع مالی، بین المللی و مجامعی مانند سازمان هشدار اعلام قبلی که به کشورهای درگیر با معضل ریزگردها قبل از وقوع هشدار اولیه را ارائه دهد؛ از ویژگی‌های خاص دومین قطعنامه سازمان ملل متحد برای مقابله با ریرگردها است.

مدیرکل امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: در نیمه اول سال 1396 در تهران میزبانی نشست بین المللی را خواهیم داشت به طوری که به جز سازمان بین المللی و منطقه‌ای بالغ بر 50 کشور در این نشست حضور خواهند داشت تا درباره چگونگی مواجه برای تعدیل اثرات و وسعت کانون‌های انتشار ریزگردها بررسی‌هایی انجام پذیرد.

شفیع‌پور افزود: نفس برگزاری این نشست بین المللی با مشارکت برنامه عمران، محیط زیست، اقتصادی –اجتماعی و توسعه‌ای سازمان ملل متحد بوده و پیش بینی می‌شود مجموعه‌های چون سازمان جهانی بهداشت هم به آن بپیوندد.

وی گفت: در نهایت این نشست توسط دبیر کل سازمان ملل متحد در هفتاد و دومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب اعضا خواهد رسید تا یک حرکت دست جمعی برای تعدیل اثرات و کاهش وسعت انتشار گازهای گلخانه‌ای داشته باشیم.

مدیرکل امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد: بیشتر چالش ما اثبات فرا ملی و فرا منطقه‌ای بودن پدیده ریزگردها در سازمان ملل متحد بود.

شفیعی پور درباره آثار ریزگردها در مناطق درگیر با این معضل بیان داشت: ژاپنی‌ها مدتهاست که در مرتفع‌ترین قله خود، برف سفید نمی‌بینند چراکه برف آن‌ها به علت ریزگردهای نشأت گرفته از مغولستان و چین زرد رنگ شده، سئول کره نیز وضعیتی مشابه تهران دارد، خراسان شمالی، خراسان رضوی و بعضا خراسان جنوبی در معرض ریزگردهای ناشی از صحرای قره‌قوم ترکمنستان قرار دارد.

وی تأکید کرد: بالغ بر 75 درصد از ریزگردهای کشورمان منشأ خارجی دارند، پس حل این معضل نیازمند همکاری‌ها بین‌المللی است ولی ناامنی و جدال‌های موجود در مناطق حاشیه کشور باعث شده که معضلات زیست محیطی در اولویت قرار نگیرند.

مدیرکل امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست تأکید کرد: نباید منتظر اقدامات صورت گرفته در تلاش‌های دو جانبه باشیم چراکه تعاملات مهم‌تر می‌باشند، سالیان سال است در مذاکرات خود با عراق درباره گرد و غبار آن‌ها صحبت می‌کنیم ولی آن‌ها در خصوص آب حرف می‌زنند.

وی بیان داشت: برای اینکه یک پدیده گرد و غبار شکل بگیرد بادی حداقل به اندازه 4 متر در ثانیه در سطح زمین باید وجود داشته باشد

شفیعی‌پور با بیان اینکه بادهای 120 روزه سیستان و بلوچستان به بادهای 180 روزه تبدیل شده افزود: گرد و غبار از کانون موجود در ایالت نیمروز افغانستان بلند شده و وارد بخش‌هایی از خراسان جنوبی و افغانستان می‌شود، دو مرتبه این گرد و غبار پاکستان و جنوب زاهدان را در بر می‌گیرد، به همین دلیل است که می‌گوییم اگر هامون خشک شود، اثرات شوم آن در ابتدای امر افغانستان را تحت الشعاع قرار می‌ دهد، بنابراین تعاملات این کشور الزامی است.

مدیرکل امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: ریزگردهای شمال شرق کشور منشأیی از سوی کانون‌های گرد و غبار موجود در صحرای قره‌قوم ترکمنستان دارند و گرد و غبار جنوب کشور نیز از تمامی کشورهای حاشیه خلیج فارس به جز عمان که گسترده خاکی ندارد یعنی قطر، کویت، بحرین، عربستان، سوریه و عراق نشأت می‌گیرد.