ظریف: مهمترین مشکل جهان اسلام، گفتمانی است

 "محمد جواد ظریف" امرروز (دوشنبه) در همایش بین المللی بحران‌های ژئوپولتیک جهان اسلام اظهار داشت: مبنای تاثیرگذاری درک صحیح است و بدون آن امکان تاثیرگذاری و کنشگری فعال وجود ندارد. همین اقدام (همایش) حرکت اول برای حل مشکل و فهم آن است و باید درک کنیم در چه شرایطی قرار داریم.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه در شرایط گذار به سر می بریم، ادامه داد: در دیدگاه روابط بین الملل، در شرایط در حال گذار، چالش‌ها و فرصت‌ها قابل تبدیل به یکدیگر هستند. اگر امروز فرصتی را برای خود تصور می کنیم، این فرصت به راحتی می تواند به چالش و خطر تبدیل شود و اگر چالشی داریم می توانیم آن را به فرصت تبدیل کنیم.

ظریف تصریح کرد: شرایط جهانی دو قطبی، شرایط بسیار متصلب و بسیار ایستایی بود اما امروز شرایط سیال است و توان تبدیل تهدید به فرصت و متاسفانه فرصت به چالش و تهدید فراوان است.

وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: امروز چالش‌هایی داریم که چالش مشترک جهانی است و نه فقط چالش جهان اسلام. یکی از چالش های جهانی، تعدد بازیگران است؛ واقعیت تعدد و تکثر کنشگران در جامعه بین الملل، یک چالش عمده است اما این واقعیت یک فرصت جدید برای کشورهایی است که در شرایط متصلب قبلی نمی توانستند نقش ایفا کنند.

رئیس دستگاه دیپلماسی خاطر نشان کرد: امروز کنشگران از دولت ها فراتر رفته اند و دیگر دولت‌ها علیرغم همه خاصیت‌هایی که دارند، بازیگران انحصاری در صحنه بین الملل نیستند.

ظریف ادامه داد: امروزه کنشگری در صحنه بین الملل ضرورت داشتن سرزمین را کنار گذاشته و حتی بدون داشتن سرزمین می تواند از ساحت بین المللی نه فقط کنشگر اقتصادی بلکه به عنوان زاینده امنیت و ناامن کننده تبدیل شود و این مختصه مهم شرایط کنونی بین المللی است که می تواند برای ما اثر بسیار عمده ای در روابط داخل و بیرون جهان اسلام داشته باشد.

وزیر امور خارجه اضافه کرد: مختصات جهان در حال گذار به نحوی است که همانطور که جامعه جهانی را متاثر می کند، ما را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد، البته اگر بتوانیم برای جغرافیای جهان اسلام تعریفی داشته باشیم.

** درک غلط صدام و قذافی از شرایط 

ظریف ادامه داد: امروز در شرایط سیال همانند دوران های گذار قبلی، بازی و منش سرنوشت ساز است. منشگری در جهان کنونی می تواند در فاصله بین پرقدرت شدن جهانی، نهادینه کردن قدرت و اضمحلال و نابودی قدرت، حرکت کند و تمام این موضوعات، مبتنی بر شناخت و درک صحیح است.

وی اضافه کرد: شاید مهمترین چالش در جهان کنونی، شناخت صحیح توانمندی ها و چالش های سایر بازیگران و کشورهای دنیاست؛ اگر بتوانیم درست تشخیص دهیم که شرایط به چه سمتی حرکت می کند، این تشخیص می تواند فاصله بین نهادینه شدن قدرت تا اضمحلال قدرت حرکت کند.

وزیر امور خارجه ادامه داد: اگر فردی مانند صدام حسین بر اساس درک و محاسبه غلط با شناخت واقعیات متحول دوران در حال گذار اقدامی می کند، این امر می تواند به نابودی او بینجامد، و از طرف دیگر اگر قذافی هم با درک غلط از شرایط دوران گذار، اقدامی در جهت تسلیم انجام دهد، می تواند به نابودیش بینجامد.

ظریف یادآور شد: در فاصله بین افراط و تفریط در جهان در حال گذار، می توان شرایطی آفرید که به نابودی بینجامد. از میلوشویچ تا صدام و قذافی؛ می توانید به سادگی ببینید چگونه اشتباه در محاسبه می تواند تاثیر بنیان شکن برای کنشگر در حال گذار داشته باشد.

**مهمترین مشکل جهان اسلام، گفتمانی است

وزیر امور خارجه با بیان اینکه مشکلات جهان اسلام مخلوطی از چالش های دورنی و بیرونی است، گفت: اینکه ما دیگران را برای مشکلات خودمان سرزنش نکنیم به این معنا نیست که به مشکلات خارجی توجه نداشته باشیم ولی اینکه، دیگران و مشکلات خارجی را بشناسیم، نباید از مشکلات درونی جهان اسلام فرار کنیم و به آنها نپردازیم.

ظریف ادامه داد: واضح است مشکلاتی که از خارج بر جهان اسلام تحمیل شده مشکلاتی است که به شرایط کنونی جهان اسلام دامن زده است، شرایطی که شاید افراط، تروریسم، اختلافات فرقه ای، ملی و قومی برخی از نکاتش باشد، ضمن اینکه نکات دیگر هم در کنار این مشکلات به درستی و جدیت قابل شناسایی است.

وی اشغال خارجی، تحمیل و سیاست هایی که توسط قدرت های بزرگ انتخاب شده را از جمله این مشکلات عنوان کرد که بسیار راجع به آن بحث و گفت و گو شده است و اضافه کرد: چالش های درونی جهان اسلام، سیاسی، اجتماعی و مهمتر از همه، چالش های گفتمانی است.

رییس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: چالش های سیاسی ما ناکارآمدی دولت در اکثر کشورهای اسلامی در پاسخ دادن به خواسته های جامعه مدنی آن کشور است، دولت ها در بسیاری از کشورهای جهان اسلام نتوانسته اند آنچه که وظیفه ذاتی دولت بوده عمل کنند.

**عامل اصلی افراط گری ناکارآمدی دولت های اسلامی در برخورد با رژیم صهیونیستی

ظریف افزود: بدون تلاش برای توجیه گری، علت اصلی و ایجاد کننده حرکات افراط گرایانه پاسخی به ناکارآمدی دولت در اکثر کشورهای جهان اسلام برای تامین حداقل خواسته های نه فقط اقتصادی بلکه هویت مردم مسلمان است که شاید یکی از مهمترین آنها ناکارآمدی در برخورد با رژیم صهیونیستی است.

وی مشکل اصلی جهان اسلام را رژیم صهیونیستی توصیف کرد و گفت: دولت های اسلامی باید پاسخگوی غصب حقوق مردم فلسطین توسط رژیم صهیونیستی باشند و این به عنوان عامل ریشه ای برای ایجاد حرکتی است که متاسفانه به دلیل چالش گفتمانی به جای هدف گرفتن مشکل اصلی به حرکات افراطی تبدیل شده اند که چهره اسلام را مشوه کرده اند.

وزیر امور خارجه افزود: برخی از زمامداران جهان اسلام تلاش می کنند چالش هویتی و ناکارآمدی را با توهمی که دارند به سمت خطرات غیرواقعی همچون دعوای شیعه و سنی و عرب و عجم منحرف کنند.

ظریف گفت: تلاش برای منحرف کردن چالش ناکار آمدی به سمت دشمنان، غیرواقعی است و برطرف کردن این مشکل با توانمندکردن مردم محقق می شود.

وی خاطرنشان کرد: به عنوان یک شهروند جمهوری اسلامی افتخار می کنم که در جمهوری اسلامی امکان این را پیدا کردیم که با حضور مردم در صحنه تصمیم گیری بسیاری از چالش ها را به فرصت تبدیل کرده و جمهوری اسلامی را در برابر فشارهای خارجی تا حدقابل توجهی مصونیت داده است.

رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه پیام امام راحل، مردم و دیدگاه رهبر معظم انقلاب که بارها تاکید کرده اند رای مردم حق الناس است، اضافه کرد: از همه می خواهم، چالش جهان در حال گذار را با منحرف کردن، به بیراهه کشاندن و ارایه آدرس غلط به چالش اساسی و خطری که نه فقط در محدوده جغرافیایی سوریه، یمن،عراق و جهان اسلام محدود می شود بلکه خطری است که بشریت را تهدید می کند، تبدیل نکنند.

ظریف تصریح کرد:این مشکل، خطر تلاش برای منحرف کردن چالش فرصت ساز به چالش امنیت برانداز است.