چند نکته درباره آزمون استخدامی آموزش‌وپرورش

دانشگاه فرهنگیان طبق ماده 28 اساسنامه مجاز است که برای تأمین بخشی از نیازهای آموزش و پرورش، افراد فارغ‌التحصیل سایر مراکز علمی را پذیرش کند و آموزش‌های لازم معلمی را به آنها ارائه دهد. بدین ترتیب که افراد بعد از قبولی در آزمون استخدامی و گزینش، دوره‌ آموزشی یک ساله را در دانشگاه فرهنگیان می‌گذرانند و به‌شرط اتمام موفقیت‌آمیز دوره، به عرصه معلمی پای خواهند گذاشت.

در سال‌های اخیر آموزش و پرورش درنظر دارد تا بخشی از نیروهای مورد نیاز خویش را با برگزاری آزمون استخدامی تأمین کند. در همین راستا بعد از برگزاری آزمون استخدامی در شهریور 94، حدود 5 هزار نفر از متقاضیان پذیرش شدند و برای ورود به عرصه معلمی دوره دو ماهه آموزشی را در دانشگاه فرهنگیان طی کردند.

قبل و پس از اجرای آزمونِ سال 94، عده زیادی از کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت به کم و کیف آن معترض بودند و به سبک و سیاق اجرای آن اشکال وارد می‌کردند. از آنجا که امسال نیز آموزش و پرورش به دنبال پذیرش ده هزار نیرو از شیوه آزمون استخدامی است، مرور برخی اشکالات این شیوه‌ی پذیرش نیرو می‌تواند در اجرای بهتر آن مؤثر باشد.

** برخی اشکالات برگزاری آزمون استخدامی

1- عدم هماهنگی و نیز همکاری سازمان‌ها با وزارت آموزش و پرورش فرصت لازم را برای اجرای آزمون تحت شعاع قرار می‌دهد. در همین راستا باید عنوان داشت که درخواست آموزش و پرورش مبنی بر صدور ردیف استخدامی، بهمن ماه 93 به سازمان مدیریت و برنامه ارسال شد و این در صورتی است که مجوز جذب نیرو در آموزش و پرورش تیرماه 94 داده شد؛ این تأخیر در صدور مجوز موجب شد تا موعد برگزاری آزمون استخدامی به تأخیر بیفتد.

2-برگزاری دیرهنگام آزمون استخدامی و نیز سرعت پایین در پذیرش متقاضیان، ارائه کیفیت مطلوب آموزشی به‌ پذیرفته شدگان را با مشکلاتی روبرو می‌کند. ارائه با کیفیت آموزش به افراد پذیرفته‌شده‌ آزمون از آنجایی اهمیت دارد که بدانیم آینده دانش‌آموزان کشور متأثر از این افراد است.

آزمون اخیر در 27 شهریور 94 برگزار شد و روند پذیرش از تعداد 187 هزار متقاضی به شکلی پیش رفت که نتیجه آن در بهمن ماه اعلام شد. بنابراین افراد به‌جای یک سال، تنها دو ماه در دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی آموزش دیدند و از سال جدید تحصیلی در کنار دانش‌آموختگانی که از سال 91 در دانشگاه فرهنگیان به تحصیل پرداخته‌ بودند، وارد مدارس شدند. این در حالی است که بر طبق اساسنامه دانشگاه فرهنگیان ، پذیرفته شدگان آزمون استخدامی باید به مدت یک سال در این دانشگاه دوره آموزشی طی می‌‌کردند، موسی پور معاون آموزشی دانشگاه فرهنگیان نیز در واکنش به کوتاهی دوره آموزشی، تحقق هویت معلمی را نیازمند زمانی طولانی‌تر دانست.

** اصرار آموزش و پرورش بر جذب نیرو از طریق آزمون استخدامی

مسئولان آموزش و پرورش در حالی به جذب نیرو از طریق ماده 28 اصرار دارند که هنوز ساز و کار مناسبی برای هماهنگی‌ با سازمان‌ مدیریت و نیز سازمان سنجش به جهت اعلام ضوابط و شرایط آزمون دست نیافته‌اند. به این ترتیب برگزاری آزمون به تأخیر می‌افتد و متعاقباً طول دوره آموزشی نیز از زمان استاندارد کوتاه‌تر می‌شود؛ نتیجه آنکه پذیرش نیرو از طریق آزمون استخدامی عملاً بازدهی خود را از دست می‌دهد.

به رغم وجود اشکالاتی که پیش‌تر ذکر شد، امسال نیز آموزش و پرورش در نظر دارد از طریق برگزاری آزمون استخدامی، ده هزار نیروی جدید پذیرش کند و امسال نیز همچون سال 94، برگزاری آزمون استخدامی به تأخیر افتاد. اواسط شهریور 95، فانی از احتمال برگزاری آزمون در مهرماه خبر داد، اما گذشت زمان نشان داد که این وعده محقق نمی‌شود تا اینکه وزیر هفته گذشته، موعد احتمالی برگزاری آزمون را آبان ماه عنوان کرد. با ادامه این روند پیش‎بینی می‌شود که تجربه سال 94 به صورتی تلخ‌تر تکرار شود و دوره آموزشی این بار به کمتر از حتی دو ماه نیز برسد.

با توجه به معضلات فوق، توصیه می‌شود که وزارت آموزش و پرورش برای جذب و تربیت معلم، نحوه تعامل خود با سایر دستگاه‌ها را در قالب آیین‌نامه‌ای مصوب، معین کند تا وزارتخانه برای برگزاری آزمون و دوره‌ آموزشی گرفتار تأخیرهای پی‌درپی نشود. به نظر می‌رسد الزام قانونی و ورود نهادهای نظارتی می‌تواند در همکاری بهتر برخی دستگاه‌ها با آموزش و پرورش راهگشا باشد.

در انتها باید تذکر داد که بحث تعلیم و تربیت معلمان از امور حیاتی در جامعه ما حساب می‌شود که لازم است مسئولان به کیفیت آن و رعایت زمان آموزشی استاندارد آن توجه داشته باشند. زیرا عدم اهتمام در برگزاری دوره آموزشی به صورتی مناسب، هزینه‌های سنگینی را برای نظام تعلیم و تربیت در پی خواهد داشت.

سیدمحمدعلی قنادزاده کارشناس مسائل آموزشی