روزنامه «صبح نو» در گزارشی آورده است: آقای ابوالقاسم طالبی بعد از ساخت فیلم سیاسی «قلادههای طلا» سراغ پروژهای تاریخی و وقتگیر به نام «یتیمخانه ایران» رفت؛ پروژهای که داستانی تراژیک درباره قحطی گریبانگیر ملت ایران هنگام جنگ جهانی اول را روایت میکند.

شنیده های «صبح نو» حکایت از آن دارند که فیلم «یتیمخانه ایران» اخیراً برای حضرت آیت الله خامنهای به نمایش درآمده است و رهبر معظم انقلاب نیز ضمن تمجید از این اثر سینمایی از توجه سینما به این مضامین مهم در تاریخ معاصر  ابراز رضایت کردهاند؛ مضامین و سوژههایی که جای خالی آنها به شدت در سینمای ایران احساس میشود؛ سوژهای که بالاخره ابوالقاسم طالبی بعد از چند سال موفق به نهایی کردن نسخه  تصویری آن شد.

از همان حدود پنج سال پیش و مدتی بعد از اکران «قلادههای طلا» که طالبی از عزمش برای تصویری کردن این برهه عجیب از تاریخ ایران در «یتیمخانه ایران» سخن گفت تا چندی قبل که اولین اکرانهای خصوصی این فیلم انجام شد همواره نوعی کنجکاوی نسبت به تصویرسازی طالبی از تاریخ در این اثر وجود داشت.

ژانر تاریخی همواره در سینما و تلویزیون ایران بستری بوده برای ابراز نظرات مختلف کارشناسان و محققانی که تکتک آنها خود را برتر و جامعالاطرافتر از بقیه میدانند و کوچکترین گافهای تاریخی را گلدرشت میکنند. البته که این ژانر به دلیل کمتر پرداخت شدن  با گافهایی به ویژه در طراحی صحنه و لباس آثار سینمایی و تلویزیونی مواجه بوده است.اولین نمایشهای خصوصی «یتیمخانه ایران» به لحاظ طراحی صحنه نقد زیادی بسیاری چشمانداز تصویری اثر را تأیید کردند. البته در این تصویرسازی از یک طرف حضور آقای عباس بلوندی، طراح صحنه قدیمی ایرانی و از طرف دیگر حضور آقای اصغر رفیعی جم فیلمبردار باسابقه و رفیق سالیان بهرام بیضایی هم به قدر کفایت نقش داشت. حالا باید منتظر ماند و دید در اکران وضعیت چطور رقم خواهد خورد. به همین بهانه سراغ آقای طالبی رفتیم.

به ماندگاری محصول فکر میکنم

کارگردان و نویسنده «یتیمخانه ایران» درباره تازهترین وضعیت اکران فیلمش به «صبح نو» میگوید: برنامهریزی قبلیمان برای اکران در تابستان بود که هنوز قطعی نشده است. مشغول رایزنی با پخشکننده و سینماداران هستیم تا زمانی مناسب برای اکران پیدا کنیم.

وی درباره پیشبینیاش از بازخورد مخاطبان بیان میدارد: ما معمولاً دو جور فیلم داریم؛ یکسری آثاری که نگاهشان به گیشه است و البته ممکن است سودآوری خوبی هم در گیشه داشته باشند اما سودآوریشان مقطعی است و محدود میشود به همان یک ماه و دو ماهی که روی پرده هستند و بعد از این مدت نه کسی درباره آنها صحبت میکند نه به عنوان اثر جریانساز از آنها یاد میشود. با این حال آثاری را هم داریم که اکرانی معمولی دارند اما طی سالیان ماندگارند و مرتب دیده میشوند و بحث ایجاد میکنند.

طالبی با اشاره به «دستهای خالی» که بارها از تلویزیون پخش شده اظهار میدارد: در برخورد گیشهای با «دستهای خالی» ما اکرانی متوسط داشتیم اما طی یک دهه بعد از آن اکران، فیلم مرتب در شبکه نمایش خانگی و تلویزیون دیده میشود و البته بحث هم ایجاد میکند. فکر میکنم «یتیمخانه ایران» هم چنین وضعیتی داشته باشد. یعنی کیفیت اثر طوری است که طی سالیان ماندگار بوده و دیده خواهد شد.

تصمیمی برای سریال کردن فیلم نگرفتهام

طالبی در پاسخ به این سؤال که چقدر شنیدههای مرتبط با پخش «یتیمخانه ایران» در قالب یک سریال از تلویزیون بعد از پایان اکران رسمی آن صحت دارد؟ میگوید: من از این موضوع خبر ندارم و اصلاً نمیدانم این خبر از کجا شایعه شده است. فقط میتوانم بگویم تا این لحظه هیچ تصمیمی در این باره نگرفتهایم.این کارگردان درباره اینکه آیا نسخهای از فیلم که برای اکران عمومی آماده میشود با نسخه اکران خصوصی آن تفاوت خواهد داشت یا خیر؟ میگوید: مشغول کار روی افتتاحیه و فینال اثریم تا با یکسری تغییرات، فیلم را روانه پرده کنیم.طالبی در توصیف این تغییرات با استفاده از واژه «مینیاتور» که یکی از اصیلترین هنرهای تصویرسازی در ایران است و به نوعی از نقاشی گرفته میشود که در آن از پرسپکتیو خبری نیست ولی طبیعت جای ویژهای دارد، اظهار میدارد: مشغول کار مینیاتوری بر روی شروع و پایانبندی اثریم تا محصولی قابل تأمل تر خلق کنیم.

از دیالوگ با مورخان استقبال میکنم

چرایی عدم رونمایی «یتیمخانه ایران» در جشنواره سی و چهارم فیلم فجر با توجه به وقت و هزینه چندسالهای که صرف تولید فیلم شده بود پرسش بعدی از طالبی بود.

طالبی با اشاره به اینکه به دلیل درگیری در پروسه فنی پس از تولید نتوانست فیلم را در جشنواره رونمایی کند خاطرنشان میسازد: فیلم به دلیل ماهیتش که ژانر تاریخی است یکسری ریزهکاریهای فنی داشت که انجام آنها زمان میبرد و به همین دلیل نسخه نهایی آن دیر آماده شد وگرنه میتوانستیم به جشنواره هم فکر کنیم.

طالبی در پایان گفتوگوی خود در پاسخ به این پرسش که آیا واهمهای ندارد که مانند تمامی آثار تاریخی سالیان اخیر، فیلمش پس از اکران آماج نقدهای کارشناسان و مورخانی قرار گیرد که آثار تاریخی را با موشکافی میبینند؟ پاسخ میدهد: امیدوارم تمامی کسانی که حرفی برای گفتن و سررشتهای از تاریخ دارند، بنشینند و درباره فیلم صحبت کنند. شخصاً از این دیالوگ و نقد مورخان

 استقبال میکنم.

یتیم خانه در تاریخ

«یتیمخانه ایران» به کارگردانی ابوالقاسم طالبی داستان قحطی و خشکسالی عظیم ایران که در سالهای ۱۲۹۵ تا ۱۲۹۷ و در کوران جنگ جهانی اول در زمان اشغال ایران به دست قوای بیگانه روس و انگلیس رخ داد روایت میکند. اشغال ایران توسط قوای بیگانه شرایطی را برای مردم ایران فراهم آورد که بالغ بر چهار میلیون نفر از ایرانیان در این شرایط جان خود را از دست دادند. در چنین شرایطی یکی از شخصیتهای فیلم به نام محمدجواد به وصیت پدر، اداره یتیمخانه و قیمومیت تعداد زیادی فرزند بیسرپرست را بر عهده میگیرد و در ادامه وارد ماجرایی پیچیده میشود. ابوالقاسم طالبی نویسندگی و کارگردانی این اثر و محمدرضا تختکشیان نیز تهیهکنندگی آن را به عهده داشته اند.

ایران جنگ جهانی رهبر معظم انقلاب مقام معظم رهبری مینیاتور